Bebeklerde kulak enfeksiyonlarının olup olmadığını anlamak için en iyi yöntem ruh halinde herhangi bir değişim olup olmadığını gözlemlemek (diğer hastalıklar için de geçerli).

Eğer bebeğiniz huzursuz oluyorsa ve normalden daha fazla ağlamaya başlıyorsa, bir problem olabilir. Eğer ateşi varsa (birazcık veya daha fazla), bir başka ipucunuz daha var demektir. Kulak enfeksiyonları soğuk algınlığı ve sinüs enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkabilirler, buna da dikkat etmek gerekli.

Ayrıca aşağıdaki belirtileri de fark edebilirsiniz:

• Bebek kulaklarını çeker, tutar veya çekiştirir. Bu ağrı çektiğinin bir işareti olabilir. (Bebekler kulaklarını pek çok başka sebepten dolayı da çekebilirler, bu nedenle bebeğiniz başka yönlerden sağlıklı duruyorsa muhtemelen kulak enfeksiyonu yoktur.)
• İshal veya kusma. Kulak enfeksiyonuna sebep olan mikrop mide bağırsak sistemini de etkileyebilir.
• Azalan iştah. Kulak enfeksiyonları mide bağırsak sistemini rahatsız edebilirler. Ayrıca bebeğinizin yutkunma ve çiğnemesini ağrılı hale getirebilirler. Eğer bebeğinizde kulak enfeksiyonu varsa, memeden veya şişeden bir kaç yudum aldıktan sonra uzaklaşmak isteyebilir.
• Kulaktan sarı veya beyazımsı sıvı gelmesi. Çoğu bebekte olmaz ancak kesinlikle bir enfeksiyon işareti. Ayrıca kulak zarında küçük bir delik olduğu anlamına gelir (korkmayın, enfeksiyon geçince iyileşir).
• Kötü koku. Çocuğun kulağından kötü bir koku geldiğini fark edebilirsiniz.
• Uyuma zorluğu. Yatmak kulağın daha fazla ağrımasına sebep olabilir.

Kulak Enfeksiyonları Bebeklerde Ne Kadar Yaygın?

Kulak enfeksiyonları ABD’de soğuk algınlığından sonra çocuklara en çok konulan ikinci tanı. Yapılan büyük bir araştırmada bebeklerin %23’ünün ilk doğum günlerine kadar en az bir kulak enfeksiyonu yaşadıkları keşfedilmiş ve yarısından fazlası ise 3 yaşına kadar en az bir defa kulak enfeksiyonu geçirmiş.

Bebeklerde Kulak Enfeksiyonu Sebepleri

Kulak enfeksiyonu bakteri veya virüslerden kaynaklanabilir. Bebeğin kulak zarının arkasında sıvı birikimi olması ve sonrasında enfekte olmasından kaynaklanır.

Normalde bu bölgeye giren herhangi bir sıvı hızlıca östaki borularından akar, bu boru orta kulağı burun ve boğazın arka kısmına bağlar. Ancak östaki borusu tıkandığı zaman (özellikle soğuk algınlığında, sinüs enfeksiyonlarında ve hatta alerjilerde ortaya çıkar – sıvı orta kulakta kalır.

Mikroplar karanlık, sıcak, ıslak ortamları severler ve sıvı dolu bir orta kulak mükemmel bir üreme bölgesi haline gelir. Enfeksiyon daha kötü hale geldikçe, kulak zarı arkasındaki ve içindeki inflamasyon da kötüleşir, rahatsızlığı daha ağrılı hale getirir. Bebek ayrıca bedenin enfeksiyonla savaşından dolayı ateşlenebilir.

Akut kulak iltihabı ağrılı şekilde inflamasyona uğramış orta kulağın tıbbi adıdır ve sıvı birikimi, kızarmış kulak zarı ve bazen de ateş görülür.

Emzik kullanımı bebeklerde ve küçük çocuklarda orta kulak iltihabı riskini arttırabilir. Bir çalışmada, emzik kullanmayan bebeklerdeki kulak iltihabı oranı %33 daha düşük çıkmış.

Bebekler kulak enfeksiyonlarına daha yatkınlar çünkü yatay östaki boruları oldukça kısa. Çocuklar yetişkinliğe doğru adım attıkça bu boruların boyu üçe katlanır ve daha dikey hale gelirler, yani sıvılar daha kolay akarlar.

Bebeğinizde Kulak Enfeksiyonu Varsa Ne Zaman Doktoru Aramalı?

İlk kulak enfeksiyonu işaretinde arayın. Doktor otoskop adı verilen bir cihazla bebeğin kulağına bakmalı. Eğer kulak zarı kırmızı ise, şişkinse ve sıvı kaçırıyorsa muhtemelen enfeksiyon vardır.

Doktor pnömatik otoskop adı verilen bir cihazla kulak zarının hareket edip etmediğini de kontrol edebilir ve bu cihaz kulağa az miktarda hava verir. Eğer hareket etmiyorsa bu durum orta kulakta sıvı birikimi olduğuna ve enfeksiyona işaret edebilir.

Bebeklerde Kulak Enfeksiyonu Tedavisi Nasıl Olur?

Çoğu kulak enfeksiyonu kendi kendine geçer ancak ağır vakaların antibiyotik ile tedavi edilmeleri gerekir. Amerikan Pediatrik Akademisi, doktorlar ve ebeveynleri ilk olarak bekle ve gör yöntemini takip etmeleri veya belirtiler henüz hafifken antibiyotiğe başlama konusunda uyarıyor.

Yıllar boyunca antibiyotikler kulak enfeksiyonlarına karşı ilk savunma hattını oluşturdular ancak şimdilerde doktorlar bunları daha sağduyulu şekilde reçete ediyorlar. Çok fazla antibiyotik almak endişe sebebi çünkü çocuğu antibiyotiğe dirençli enfeksiyonlara açık hale getiriyor.

Eğer bebeğiniz en az 6 aylıksa doktor ona ağrılarından kurtulabilmesi için acetaminophen veya ibuprofen yazabilir. Asla bebek aspirini vermeyin çünkü bu durum onu nadir ancak potansiyel olarak ölümcül olan Reye’s Sendromu’na açık hale getirir.

Bebeğiniz daha kötü hale geliyorsa veya bir kaç gün sonra daha iyi hale gelmediyse doktoru aramaktan çekinmeyin. Eğer bebeğiniz 48-72 saat sonra daha iyi hale gelmezse doktor antibiyotik tedavisini önerebilir ve tekrar muayeneye gelmenizi isteyebilir. Eğer bebeğiniz antibiyotik aldığı halde daha iyi hale gelmiyorsa, doktor ilacı değiştirebilir ve çocuğu tekrar muayene edebilir.

Eğer doktor antibiyotik yazarsa, tüm paketi bitirmeye dikkat edin. Bir kaç hafta sonra bir takip muayenesine gitmeniz gerekebilir, böylece doktor ilacın işe yarayıp yaramadığını görebilir.

Gelecekteki Kulak Enfeksiyonları Nasıl Önlenir?

Kulak enfeksiyonları bulaşıcı değiller ancak ona sebep olan solunum yolu enfeksiyonları genelde bulaşıcılardır. Mikropların yayılmasını engellemek için en iyi yol kendi ellerinizi ve çocuğun ellerini sık sık yıkamak. Özellikle de tuvalet kullandıktan, bez değiştirdikten, yemekten önce ve yemek hazırlarken.

Şunları da yapabilirsiniz:

• Bebeğin aşılarını unutmayın. Bağışıklık sistemini güçlendirmek kulak enfeksiyonuna sebep olan pek çok hastalığın önlenmesini sağlar. Örneğin zatürree aşısı çocuklarda kulak enfeksiyonu oranlarını ciddi anlamda düşürüyor. Araştırmalar zatürree aşısının aşı programlarına katılmasından sonra en az bir defa kulak enfeksiyonu geçirmiş 3 yaşındaki çocukların oranlarında %20 azalma görmüşler.

Eğer bebeğinizde özellikle gripten sonra tekrar eden kulak enfeksiyonları varsa, yıllık grip aşısı için doktorunuzla görüşün (sadece en az 6 aylık bebekler grip aşısı olabilirler).

• En az 6 ay emzirin. ABD’deki Hastalık Kontrol Merkezleri ve Gıda ve İlaç Dairesi tarafından yapılan araştırmada, ilk 6 ay boyunca anne sütü ile beslenen bebeklerde daha az kulak enfeksiyonu görüldüğü belirtiliyor. Mamayla beslenen bebeklerde kulak enfeksiyonu oranları %70 daha yüksek çıkmış.

Bazı uzmanlar, emzirme sırasında annenin bazı antikorları bebeğe sütle geçirdiklerini düşünüyorlar. Ancak bu antikorlar 6 ayın ardından devre dışı kalıyorlar.

• Bebeği tütün dumanından uzak tutun. Araştırmacılar ebeveynleri sigara içen bebeklerin kulak enfeksiyonu ve duyma problemleri yaşama ihtimallerinin daha yüksek olduğunu gösteriyorlar.

Sigara içilen bir ortamda yaşayan çocuklarda orta kulak enfeksiyonu ve duyma problemi riski %37 daha fazla, anne evde sigara içiyorsa bu risk %62 daha yüksek. Ayrıca anneleri sigara içen çocukların orta kulak problemleri nedeniyle ameliyat olma ihtimalleri de evde sigara içen birisi olmayan çocukara göre %86 daha yüksek.

Sigara içen birisiyle evde haftasonunu geçirmek bile bebeğe zarar verir ve kulak enfeksiyonu riskini arttırır. Tütünün bağışıklık sistemini baskıladığı düşünülüyor ve bu da bebeğin enfeksiyon ile savaşmasını zorlaştırıyor. İnsanların evinizde sigara içmesine izin vermeyin ve bebeği dumanlı hava sahalarından uzak tutun.

Kulak Tüpü Bebeklerde Tekrar Eden Kulak Enfeksiyonlarına Yardımcı Olabilirler mi?

Çok sayıda kulak enfeksiyonu geçiren bebekler – aslında antibiyotik tedavisine rağmen aylarca tek bir enfeksiyonu çeken bebekler de olabilir – kulak tüpleri için aday olabilirler. ABD’de her sene 670.000 çocuk bu operasyonu geçiriyor.

Kulak tüpleri genel anestezi altında takılıyorlar. Bir kulak burun boğaz uzmanı çocuğun kulak zarında küçük bir delik açıyor ve boşluğa küçük bir tüp yerleştiriyor. Bu tüp bir valf görevi görerek basıncı atıyor, hava girişi ve sıvı çıkışı sağlayarak bakterilerin çoğalmasına engel oluyor.

Bu tüp kulak için yaratılmış yapay bir östaki borusu ve gerçek östaki borusu da bu esnada fonksiyonlarını korumaya devam ediyor.

Çocuğunuzun doktoru kulaklarında devamlı sıvı olan bebeğiniz için bunu önerebilir çünkü tekrar eden enfeksiyonlar ve duyma kaybına karşı önlem almak isteyebilir.

Araştırmalar henüz tam sonuçlanmamış olsalar da, bazı uzmanlar devamlı sıvı birikiminden kaynaklanan duyma kayıplarının dil gelişiminde gecikmelere sebep olabileceğini belirtiyorlar.

Sürekli kulak problemleri yaşayan çocuklar yaşamlarının geri kalanında da duyma zorlukları yaşıyorlar, özellikle de konuşmaları dinlerken ve sınıf gibi sesli ortamlarda bulunurken.

Bu çocukların bazılarında gelişim gecikmeleri vie özellikle dil gelişiminde gecikmeler ortaya çıktığı gibi, davranış problemlerine de daha yatkınlar. Çocuğun duyma kaybı yaşadığı sürenin uzunluğu da önemli faktörler arasında.

Şu çocuklarda tüplerin kullanımı öneriliyor:

• Belli bir düzeyin üzerinde duyma kaybı olanlarda
• Orta kulakta yapısal hasar olanlarda
• Devamlı orta kulak iltihabı veya sıvı birikimi olanlarda
Operasyonun artı ve eksilerini doktorunuzla konuşabilirsiniz.

Bebeklerde Kulak Enfeksiyonları Ciddi mi?

Ciddi olabilirler. Ağır ve tedavi edilmeyen enfeksiyon çocuğun kulak zarını yırtabilir. Yırtılmalar çok sık olmazlar ve genelde hızlı iyileşirler ancak doktor ile hastalığı devamlı takip ederek enfeksiyonun geçtiğinden ve zarın iyileştiğinden emin olmak gerekli.

Tekrar eden kulak enfeksiyonları bazen duyma kaybına sebep olabilirler. Nadiren de olsa tedavi edilmeyen kulak iltihapları mastoidit ve menenjite de sebep olabilirler.