Ben dediğimiz yapılar, vücudumuzda bulunan melanosit denilen hücrelerden oluşan cilt lezyonlarıdır. Bazı benler doğuştan olabildiği gibi kimileri de yaş ilerledikçe ortaya çıkar. Yaş ilerledikçe benlerin rengi, en koyu haline gelene kadar koyulaşır. Ardından da rengi açılmaya başlayıp yükselti oluşturabilir. Benler bu yapıya geldiğinde kişiler için rahatsız edici olabilmektedir.

Bazı benler çıkıntı oluştururken bazıları da düz yapılı olabilir. Benler konusunda dikkatli olunması gereken bir konu, kansere dönme olasılıklarının bulunmasıdır. Bu nedenle benleriniz ile ilgili bir işlem yaptırmadan önce onların zararlı mı yoksa zararsız mı olduklarını doktora kontrol ettirmeniz gerekmektedir.

Anormal yapıda olan bir ben, test edilmeden alınırsa ortada tehlikeli bir durum varsa bu durumun teşhis edilmesinde gecikmeler yaşanabilir. Bu nedenle bir uzmana danışmadan ve kontrol ettirmeden vücudunuzdaki benlerden kurtulmaya çalışmamalısınız. Bununla birlikte benlerin hareketli lezyonlar olduğunu bilmelisiniz. Yani normal bir ben zamanla anormal hale gelebilmektedir. O nedenle şu an sağlık açısından bir sorun teşkil etmeyen bir benin ilerde de böyle kalacağından emin olamazsınız.  Neyse ki benlerin çoğu iyi huyludur ve basit işlemlerle alınabilmektedir. Benlerin tedavisinde cerrahi yöntemlerle alma, lazer terapisi gibi yöntemler kullanılabilmektedir.

Vücutta yer alan benler çoğu zaman zararsız olup br tedavi gerektirmese de bazen cilt kanseri riski gerekçesiyle bazense estetik kaygılarla bu yapılardan kurtulmak istenebiliyor.

Benlerin zararsız olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Özellikle vücudunda çok sayıda ben bulunan insanların benlerin boyutu, rengi ve şekli gibi şeyleri düzenli aralıklarla kontrol etmeleri gerekmektedir. Genellikle endişelenmek gereken bir durum yoktur. Benler çoğunlukla pigment hücrelerinin ciltteki iyi huylu artışlarıdır. İyi huylu olmaları da kanser taşımadıkları anlamına gelmektedir.

Benlerinizle alakalı olarak doktora gittiğiniz zaman doktorunuz size benlerinizde ne zaman değişiklikler gördüğünüzü, ailedeki bireylerde bu tarz benlerin olup olmadığı ya da başka komplikasyonların olup olmadığı gibi bilgileri edinmek isteyecektir.

Vücudunuzdaki benlerle alakalı değişimlerin olup olmadığını gözlemlemek adına şu noktalara dikkat edebilirsiniz:

  • Benleriniz acı, kaşıntı ya da başka his değişikliklerine neden oluyor mu?
  • Benin düzensiz bir rengi var mı?
  • Benin düzensiz bir şekli var mı?
  • Benin boyutu yıllar içinde değişti mi?
  • Benin boyutu 7 milimetre ve üzerinde mi?
  • Benin olduğu yer sızlıyor mu?
  • Benin rengi kırmızı ve bulunduğu yer şişkin mi?

Benlerde görülen değişiklikler hafifse doktorunuz klinik olarak fotoğrafını çekmek ve boyutunu ölçmek isteyecektir. Daha sonra hastanın birkaç hafta sonra boyutlarda değişiklik olup olmadığını görmek amacıyla doktorunu tekrar ziyaret etmesi gerekecektir.

Doktorunuz beninizin kötü huylu olduğundan şüphelenirse doku örneği alınmasını isteyecektir. Doku örneği alınarak biyopsiye yollanıp benin kanserli olup olmadığına bakılacaktır. Genellikle benler tek seferde alınabilmektedir. Ancak zor bir bölgedeyse bu mümkün olmayabilir.

Alınan ben, mikroskop altında incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Bu sayede hücre değişimleri olup olmadığına bakılır. Laboratuvardan gelen sonuçlarda kötü huylu bir kitleden şüpheleniliyorsa kanserin yayılıp yayılmadığını öğrenmek için hastaya daha fazla test yapılması gerekebilir.

Ben Çeşitleri

  • Doğuştan gelen benler

Doğuştan gelen benler doğumda da vardır ve yüz bebekten birini etkilediği düşünülmektedir. Bu benlerin yapısı genelde düz olup renkleri farklı olabilmekte ve çoğunluğu da kansere dönmemektedir.

  • Sonradan oluşan benler

Sonradan oluşan benler, hayatınızın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkar. Bu benler genelde kahverengidir ve güneş ışınlarına bağlı olarak ortaya çıkar. Genelde yuvarlak yapılı olan bu benler yaşlandıkça değişim göstermezler. Bazen yaşa bağlı olarak rengi koyulaşabilen benlerin kansere dönüştüğüne pek rastlanmamaktadır.

  • Atipikal benler

Doğuştan gelen ya da sonradan oluşan benlerin aksine atipikal benlerin kansere dönüşme riski bulunmaktadır. Bu tarz benler genelde diğer benlere göre daha büyüktür ve daha düzensiz şekilleri vardır ve sınırları düzgün değildir. Atipikal benlerin renkleri de değişiklik gösterebilmektedir.

Ben Aldırma Tedavileri

  • Ben aldırma ameliyatı

Benin kanserli olduğu düşünülüyor ya da boyutu çok büyükse bunun için muhtemelen cerrahi bir işlem gerekecektir. Lokal anestezi uygulandıktan sonra ben ve çevresindeki dokuların kesilerek çıkarılarak benin tekrar büyümesinin önüne geçilmeye çalışılacaktır. Her ne kadar ameliyat olarak geçse de ben aldırmak 20-30 dakikalık bir işlemdir ve hastanın hastanede yatmasını gerektirmez. Genel değil lokal anestezi uygulandığı için ise ameliyattan sonra hayatınıza kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Ameliyat sonrası yaranın bakımı için ise doktorunuzun önerdiklerini yerine getirmelisiniz.

  • Ben traşlama

Ameliyatla benlerin traşlanması işleminde ben cildin yüzeyinden kazınır. Bu yöntede benin çevresindeki alana işlem sırasında hastanın acı çekmemesi için lokal anestezi uygulanır. Traşlama işlemi sonrasında dikiş gerekmez. Ayrıca bu yöntemde geriye çok az iz kalmaktadır. Ayrıca bu işlem sırasında benin aynı yerden tekrar büyümesini önlemek için

  • Ben dondurma (kriyo)

Ciltteki benler kanserli değilse ve cildin alt tabakalarına doğru yayılmamışsa bu benler sıvı nitrojen kullanılarak dondurulabilir. Bu tarz bir tedavi uygulandığında benin olduğu bölgede ufak bir kabarıklık kalabilir ancak bu yöntem basit olması ve hastanede yatış gerektirmemesi sebebiyle tercih edilmektedir.

  • Lazerle ben yok etme

Ciltte kabartı yapmayan küçük ve kansersiz benlerin tedavisi lazer ile yapılabilmektedir. Bu tedavide benlerin yok edilebilmesi için genellikle 2-3 seans gereklidir. Benlerin alınmasında en çok tercih edilen yöntemler kesme ve çıkarma olsa da ulaşılması zor olan yerlerde, yüz ve kulak gibi bölgelerde birden çok kansersiz benin yok edilmesi isteniyorsa lazer tercih edilebilir.

Benleriniz varsa ne yapmalısınız?

  • Ben yok ettiğini iddia eden kremleri kullanmaktan uzak durun: İnternette bu vaat ile satılan ürünler genelde ameliyata alternatif olarak sunuluyor. Ancak bu tarz ürünleri kullanmak cildinizde geri döndürülemeyecek hasarlara yol açabilir. Ayrıca kremler vaat ettiklerini yerine getirebilseler bile benleriniz kanserli yapısaysa bunları kremle ortadan kaldırmak oldukça zararlı olacaktır.
  • Benin büyüklüğü değişiyorsa bunu görmezden gelmemelisiniz: Ameliyat fikrine sıcak bakmıyorsanız benlerinizi kafanıza takmıyor olabilirsiniz. Benler genellikle zararsız olsa da boyutlarında değişmeler oluyorsa bu, kanser hücrelerinin olduğu anlamına gelebilir. Bu nedenle benlerinizden estetik açısından rahatsız olmuyorsanız bile boyutlarında değişiklikler farkediyorsanız doktora gitmeli ve kontrol ettirmelisiniz.
  • Yeni benlerin oluşmaması için güneş koruyucu kullanın: Güneş ışınlarına maruz kalmak yeni benlerin oluşmasına neden olabilir. Ayrıca güneş ışınları var olan benlerin değişmesine ve kanser geliştirmesine neden olabilir. Bu nedenle kış mevsimindeyken bile güneşe maruz kalacaksanız en az SPF 30 olan bir güneş koruyucu kullanmalısınız.