Beynin gücünü arttırmak için en iyi 10 nootropik takviye

Nootropikler, sağlıklı insanlarda beyin fonksiyonu üzerinde faydalı etkiye sahip olan doğal takviyeler veya ilaçlardır.

Nootropiklerin çoğu hafızayı, motivasyonu, yaratıcılığı, uyanıklığı ve genel bilişsel fonkisyonu arttırabilir. Nootropikler aynı zamanda beyin fonksiyonlarında yaşa bağlı görülen düşüşleri azaltabilir.

Beyin fonksiyonunuzu arttırmak için kullanabileceğiniz en iyi 10 nootropik takviyeyi aşağıda bulabilirsiniz.

Balık yağı

Balık yağı takviyeleri, omega-3 yağ asitlerinin iki türü olan dokosaheksaenoik asit (DHA) ve eikosapentaenoik asit (EPA) bakımından zengin kaynaklardır.

Bu yağ asitleri, beyin sağlığının iyileşmesi de dahil olmak üzere pek çok sağlık faydası ile ilişkilendirilmiştir.

DHA, beyninizin yapısını ve fonksiyonunu koruma konusunda hayati bir öneme sahiptir. Hatta beyin hücrelerinizde bulunan toplam yağın yaklaşık yüzde 25’ini ve omega-3 yağının yüzde 90’ını DHA oluşturmaktadır.

Balık yağında bulunan diğer bir omega-3 yağ asidi olan EPA, beyin hasarına ve yaşlanmaya karşı koruyabilecek anti-inflamatuar etkilere sahiptir. 

DHA takviyeleri kullanmak, DHA alımı düşük olan sağlıklı kişilerde düşünme becerilerinin, hafızanın ve tepki sürelerinin iyileşmesiyle ilişkilendirilmiştir. Ayrıca bu takviyeler, beyin fonksiyonlarında hafif bir düşüş yaşayan insanlarda da faydalı olmuştur.

DHA’nın aksine EPA her zaman beyin fonksiyonun gelişmesi ile bağlantılı değildir. Bununla birlikte EPA, depresyonda olan kişilerde ruh halinin düzelmesi gibi faydalarla ilişkilendirilmiştir.

DHA ve EPA’nın ikisini de içeren balık yağı almanın, yaşlanmayla ilişkili olarak görülen beyin fonksiyonundaki düşüşü azaltmaya yardımcı olduğu görülmüştür.

Omega-3 yağ asitlerini önerilen miktarlarda almanızın en iyi yolu haftada iki porsiyon yağlı balık tüketmektedir.

Bunu yapamıyorsanız o halde takviye almanız faydalı olabilir. Eczanelerde ve internette çok sayıda takviye bulabilirsiniz.

EHA ve DHA’nın ne kadar ve hangi oranlarda alınmasının faydalı olduğuna yönelik olarak daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak beyin sağlığını korumak için günde toplam 1 gram DHA ve EPA alınması önerilmektedir.

Sonuç olarak: Önerilen miktarlarda yağlı balık tüketmiyorsanız, beyin sağlığını desteklemek ve beynin sağlıklı bir şekilde yaşlanmasına yardımcı olmak için balık yağı takviyesi almayı düşünebilirsiniz.

Resveratrol

Resveratrol üzüm, ahududu ve yaban mersini gibi mor ve kırmızı meyvelerin kabuğunda doğal olarak oluşan bir antioksidandır. Resveratrol ayrıca kırmızı şarap, çikolata ve yer fıstığında da bulunmaktadır.

Resveratrol takviyeleri kullanmanın, beynin hafızayla ilişkili önemli bir parçası olan hipokampusun bozulmasını önleyebileceği söylenmektedir. Bu doğruysa resveratrol kullanmak, yaşlandıkça beyin fonksiyonunda yaşanan azalmayı yavaşlatabilir.

Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, resveratrolün hafızayı ve beyin fonksiyonunu iyileştirebileceğini de göstermektedir.

Bununla birlikte sağlıklı yetişkinlerden oluşan küçük bir grup üzerinde yapılan bir araştırma, 26 hafta boyunca günde 200 mg resveratrol almanın hafızayı iyileştirdiğini bulmuştur.

Ancak yine de resveratrolün etkilerinin kesin olduğunu gösteren yeteri kadar araştırma bulunmamaktadır.

Sonuç olarak: Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, resveratrol takviyelerinin hafızayı ve beyin fonksiyonunu iyileştirdiğini göstermiştir. Ancak insanlar üzerinde aynı etkilere sahip olup olmadığı henüz belli değildir.

Kafein

Kafein genelde çay, kahve ve bitter çikolatada bulunan doğal bir uyarıcıdır.

Kafeini takviye olarak almanız mümkün olsa da kafeini kaynağından alabileceğiniz için bu takviyelere gerek yoktur.

Kafein, beyni ve merkezi sinir sistemini uyararak çalışır, kendinizi daha az yorgun ve daha uyanık hissetmenizi sağlar.

Hatta araştırmalar, kafeinin daha enerjik hissettirdiğini ve hafızayı, tepki sürelerini ve genel beyin fonksiyonunu iyileştirdiğini göstermiştir.

Bir fincan kahvede bulunan kafein miktarı değişmekle birlikte genelde 50-400 mg arası olmaktadır.

İnsanların çoğu için günlük ortalama 200-400 mg kafein tüketimi güvenli kabul edilir ve kafeinin sağlık üzerindeki faydalarından yararlanmak için yeterlidir.

Bununla birlikte çok fazla kafein tüketmek ters etkiye neden olabilir. Kafeinin çok fazla tüketilmesi anksiyete, mide bulantısı ve uyumada zorluk gibi yan etkilerle ilişkilendirilmektedir.

Sonuç olarak: Kafein, beyin fonksiyonunuzu iyileştirebilen ve kendinizi daha enerjik ve uyanık hissetmenizi sağlayan doğal bir uyarıcıdır.

Fosfatidilserin

Fosfatidilserin, beyinde bulunabilen ve fosfolipid adı verilen bir tür yağ bileşenidir.

Fosfatidilserin takviyeleri kullanmanın, beyin sağlığını korumaya yardımcı olabileceği söylenmektedir.

Araştırmalar, günde üç kez 100 mg fosfatidilserin almanın beyin fonksiyonunda yaşa bağlı olarak yaşanan düşüşü azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.

Bununla birlikte araştırmalar, günde 400 mg’a kadar fosfatidilserin alan kişilerin, düşünme becerilerinin ve hafızalarının geliştiğini göstermektedir.

Ancak fosfatidilserinin, beyin fonksiyonu üzerindeki etkilerinin tamamen anlaşılabilmesi için daha geniş kapsamlı araştırmaların yapılması gerekmektedir.

Sonuç olarak: Fosfatidilserin takviyeleri, düşünme becerilerinizi ve hafızanızı geliştirebilir. Bununla birlikte yaşlandıkça beyin fonksiyonunda yaşanan azalmayla mücadele etme konusunda yardımcı olabilirler. Yine de daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Asetil l-karnitin

Asetil l-karnitin, vücudunuzda doğal olarak üretilen bir amino asittir. Metabolizmanızda, özellikle de enerji üretiminde önemli bir rol oynamaktadır.

Asetil l-karnitin takviyeleri almanın kişiyi daha uyanık hissettirdiği, hafızayı geliştirdiği ve yaşla ilişkili hafıza kaybını yavaşlattığı iddia edilmektedir.

Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, asetil l-karnitin takviyelerinin beyin fonksiyonunda yaşla ilişkili olarak görülen azalmayı önleyebileceğini ve öğrenme kapasitesini arttırabileceğini göstermektedir.

İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalar ise yaş nedeniyle beyin fonksiyonunda görülen azalmayı yavaşlatmak için asetil l-karnitin takviyelerinin yararlı olabileceğini göstermiştir. Hafif seviyede demansı olan ya da Alzheimer’ı olan hastalarda beyin fonksiyonunu arttırmak için de faydalı olabilir.

Bununla birlikte asetil l-karnitinin beyin fonksiyonu kaybı yaşamayan sağlıklı kişilerde faydası olduğunu gösteren hiçbir araştırma bulunmamaktadır.

Sonuç olarak: Asetil l-karnitin, yaşlılarda veya Alzheimer gibi zihinsel bozuklukları olan kişilerde beyin fonksiyonu kaybının tedavisinde yardımcı olabilmektedir. Sağlıklı insanlar üzerindeki etkileri ise bilinmemektedir.

Ginkgo Biloba

Ginkgo biloba, ginkgo biloba ağacından elde edilen bitkisel bir takviyedir. Pek çok insanın beyin gücünü arttırmak için aldığı oldukça popüler bir takviye olmakla birlikte eczanelerde ve internette bulunabilmektedir.

Ginkgo bilobanın, beyne giden kan akışını arttırarak işe yaradığı düşünülmekte ve odak ile hafıza gibi beyin fonksiyonlarını arttırabildiği iddia edilmektedir.

Ginkgo biloba yaygın bir şekilde kullanılsa da etkilerini araştıran çalışmaların gösterdiği sonuçlar çeşitlidir.

Bazı araştırmalar, ginkgo biloba takviyesi almanın beyin fonksiyonunda yaşa bağlı olarak yaşanan düşüşü azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Sağlıklı orta yaşlı insanlar üzerinde yapılan bir araştırma, ginkgo biloba takviyesi almanın, hafıza ve düşünme becerilerini geliştirmeye yardımcı olduğunu bulmuştur.

Ancak yapılan her araştırmada bu faydalar elde edilememiştir.

Sonuç olarak: Ginkgo biloba, kısa süreli hafızanızı ve düşünme becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olabilir. Sizi, yaşa bağlı olarak beyin fonksiyonunda görülen azalmadan koruyabilir. Bununla birlikte araştırmalardan elde edilen sonuçlar tutarsızdır.

Kreatin

Kreatin, enerji metabolizmasında önemli rolü olan doğal bir maddedir. Kreatin doğal olarak vücutta genelde kaslarda bulunmakla birlikte beyinde de daha az miktarlarda bulunur.

Kreatin popüler bir takviye olsa da et, balık ve yumurta gibi hayvansal ürünlerde de bulabilirsiniz.

Kreatin takviyeleri, et yemeyen kişilerde hafızayı ve düşünme becerilerini geliştirebilir.

Hatta bir araştırma, kreatin takviyesi alan vejeteryanlarda hafıza ve zeka testinde yüzde 25-50 arasında bir artış olduğunu gösterdi.

Bununla birlikte et yiyen kişiler aynı faydayı görememektedir. Çünkü bu kişiler zaten beslenme düzenlerinde yeterinde kreatin alabildikleri için kreatin eksikliği yaşamamaktadır.

Sonuç olarak: Kreatin takviyeleri almak, et yemeyen kişilerde hafıza ve düşünme becerilerini geliştirme konusunda yardımcı olabilir.

Bacopa monnieri

Bacopa monnieri, Bacopa monnieri bitkisinden elde edilen bir ilaçtır. Ayurveda gibi geleneksel tıp uygulamalarında beyin fonksiyonlarını iyileştirmek için kullanılmaktadır. 

Bacopa monnierinin, hem sağlıklı insanlarda hem de beyin fonksiyonunda azalma yaşayan yaşlılarda düşünme becerilerini geliştirdiği görülmüştür.

Bununla birlikte Bacopa monnierinin bu etkisinin, düzenli kullanımının bu etkiye neden olduğunu belirtmek gerekir. Günlük olarak genelde 300 mg alınan Bacopa monnierinin etkisini görmek, dört ila altı hafta sürebilir.

Bacopa monnieri ile ilgili yapılan araştırmalar aynı zamanda ishale ve mide rahatsızlığına neden olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle bu takviyenin yemeklerle birlikte alınması tavsiye edilmektedir.

Sonuç olarak: Bacopa monnierinin, sağlıklı insanlarda ve beyin fonksiyonlarda azalma olan kişilerde hafıza ve düşünme becerilerini geliştirdiği görülmüştür.

Altın kök (Rhodiola rosea)

Altın kök, Çin tıbbında iyilik halini ve sağlıklı beyin fonksiyonunu desteklemek için sıklıkla kullanılan bir bitki olan Rhodiola rosea’dan elde edilmektedir.

Altın kökün, yorgunluğu azaltarak zihinsel süreci geliştirmeye yardımcı olduğu düşünülmektedir.

Altın kök kullanan kişilerde yorgunlukta azalma ve beyin fonksiyonunda iyileşme faydaları görülmüştür.

Bununla birlikte araştırmalardan elde edilen sonuçlar çeşitlidir.

Altın kökün yorgunluğu azaltıp beyin fonksiyonunu artırıp artırmayacağını bilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Yine de altın kök takviyesi almakla ilgileniyorsanız internette bulabilirsiniz.

Sonuç olarak: Altın kök, yorgunluğu azaltarak düşünme becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte altın kökün etkilerinden emin olmak için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

S-Adenozil metiyonin

S-Adenozil metiyonin (SAMe), vücudunuzda doğal olarak oluşan bir maddedir. SAMe, kimyasal reaksiyonar sırasında proteinler, yağlar ve hormonlar gibi önemli bileşenleri yapmak ve parçalamak için kullanılır.

SAMe, bazı antidepresanların etkilerini arttırmak ve depresyonda olan kişilerde beyin fonksiyonunda yaşanan düşüşü azaltma konusunda faydalı olabilir.

Son zamanlarda yapılan bir araştırma, bazı durumlarda SAMe’nin bazı antidepresan ilaçlar kadar etkili olabileceğini bulmuştur.

Bununla birlikte bu takviyenin, depresyonda olan kişilerde faydası olabildiğine dair kanıtlar bulunmamaktadır.

Sonuç olarak: SAMe, depresyonda olan kişilerde beyin fonksiyonunu iyileştirmek için faydalı olabilir. Sağlıklı insanlarda bu etkiye sahip olduğuna dair kanıt bulunmamaktadır.

Yukarıda yer alan takviyelerin bazıları beyin sağlığını iyileştirmek ve korumak konusunda gerçekten umut vadetmektedir. 

Bununla birlikte beyin güçlendirici olan pek çok takviyenin yalnızca zihinsel rahatsızlığı olan ya da takviye olarak alınan besinler açısından eksikliği bulunan kişilerde etkili olduğunu unutmamalısınız.