Bipolar bozukluk dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen bir zihinsel rahatsızlık ve tıp uzmanları bu rahatsızlıktan muzdarip olan bireylerin devamlı olarak bir mani ve depresyon dönemini ardı ardında yaşadıklarını belirtiyorlar.

Bipolar bozukluğun en dikkat çekici belirtisi elbette ruh halindeki değişimler. Hastalar ilk olarak bir mutluluk ve yaşam enerjisi dolu bir dönem yaşıyorlar, bunun ardından da depresyon ve suçluluk geliyor. Her ne kadar ruh hali değişimleri en yaygın belirti olsa da, tek belirti değil. Diğer belirtiler ile ortaklaşa şekilde ortaya çıkabilen başka belirtiler de mevcut ve bunlar manik belirtiler ve depresif belirtiler olarak ikiye ayrılıyorlar.

Bu belirtileri kısaca görelim ve değerlendirelim.

Ruh Hali Değişimleri

Ruh halindeki git gelli hal bipolar bozukluğun en yaygın belirtisidir ve hem manik hem de depresif belirtilerden birisidir. İlk olarak yüksek düzeyde pozitif ruh hali görülür, ardından da negatif bir ruh hali gelir. Manik periyotlar bir kaç günden bir kaç aya kadar devam edebilir ve depresif belirtiler de bu kadar sürer.

Ayrıca zaman zaman hipomani adı verilen ve günlük yaşamı pek de bozmayan ara dönemler de yaşanabilir.

Coşku

Manik nöbetler kendilerini genelde coşku ile gösterirler. Hastanın mutluluk ve başarı hissi yükselmiştir. Genelde hedef odaklı proje ve aktivitelere katılır, hedefler yolunda durdurulamaz hale gelirler.
Bazı hastalar bu dönemi yükselme olarak tanımlamaktadırlar. Dış faktörlerden bağımsız olarak dışadönük ve doğal olamayacak bir şekilde mutlu olurlar. Ancak bu coşku kendini beklenmedik bir anda aşırı sinirliliğe de dönüştürebilir.

Hızlı Konuşma

Manik dönemin en büyük belirtilerinden birisi hızlı ve seri şekilde konuşmaktır. Hastalar bir anda uzun süre boyunca fazla hızlı konuşmaya başlarlar ancak düşüncelerini yapılandırarak konuşmaktan yoksundurlar. Bunun yerine bir konudan bir konuya atlarlar ve başkalarına anlam vermeyecek şekilde konuşurlar.
Bunun sebebi içlerinde yaşadıkları enerji patlamasıdır. Ayrıca kendilerini durdurulamaz ve hedef odaklı hissederler.

Fazla Hızlı Düşünme

Manik dönemdeki hastalar tek bir konuya odaklanmakta zorlanırlar ve her şey hakkında çok hızlı şekilde düşünme eğilimindedirler. Düşünce ve konuşmalar konudan konuya atlar ve bu da odaklanma yeteneklerini azaltır. Bu belirtiler bir hedefin olması halinde azalabilirler.

Hipomani dönemlerinde ise bu karmaşık düşünce yapısını bastırmak daha kolay olur. Pek çok hasta hipomaninin getirdiği zihin açıklığını sever ancak manik döneme geçilmesiyle birlikte bu zihin açıklığı yerini kafa karışıklığına bırakır.

Sinirlilik

Sinirli olma hali hem manik hem de depresif dönemde görülebilir. Hastalar normalde sinirlenmedikleri şeylerde bile gerginleşebilirler. Ruh hali değişimleri de bu dönemde yaygındır ve manik ile depresif dönem arası geçişe denk gelebilir.

Bipolar bozukluk tedavileri genelde ruh halini dengeleme üzerine kuruludur ve bu da mutluluk ve üzgünlük arasındaki ani veya uzun vadeli geçişlere engel olur.

Artan Fiziksel Hareketlilik

Bir kişi manik nöbete girdiği zaman enerji düzeyi ciddi anlamda artar. Bu enerjiden kurtulmak için genelde fiziksel aktivite düzeyini de arttırır.

Ayrıca bu dönemde cinsel davranışlar da değişebilirler. Hasta bir anda sonuçlarını düşünmeden riskli ve aşırı cinsel davranışlara yönelebilir. Bunun sonucunda cinsel hastalıklar ve istenmeyen gebelikler ortaya çıkabilir.

Dikkatsizce Uyuşturucu ve Alkol Kullanımı

Bipolar bozukluk sahipleri bazen uyuşturucu ve alkole yöneleceklerdir. Bu maddelerin dikkatsizce kullanımı daha derin problemlerin bir işareti olabilir. Ayrıca bu ürünler maalesef ruh halini iyice bozarlar ve belirtiler kötüleşirler.
Bu maddeler özellikle hipomani adlı geçiş döneminde kaygıları arttırmaları ile bilinirler. Bu nedenle tedavi süresince uyuşturucu, uyarıcı madde alımı ve alkol genelde yasak olur.

Azalan Uyku İhtiyacı

Manik dönemde artan enerji ve coşku, uykuyu da zor hale getirir. Manik dönemdeki bireyler daha az uyku ihtiyacı duyarlar ve yorgun olmazlar. Bu durum genelde uykusuzluk rahatsızlığı ile karıştırılır.

Uykusuzluk çeken birey uyumakta ve uykuda kalmakta zorlanır. Manik dönemdeki hasta ise yorgun hissetmediği için uyuyamaz ve geç saatlere kadar enerjisini harcamaya çalışır.

İşe Geç Kalma

Bipolar bozukluk sahibi bireyler programlarına bağlı kalmakta zorlanırlar. Bu nedenle genelde okulu ve işi aksatırlar. Zaten rahatsızlığın en büyük belirtilerinden birisi de günlük yaşamı sürdürmenin zorlaşmasıdır.

Manik dönemde hasta başka aktiviteler peşinde olduğu için işi aksatabilir veya odaklanma sorunları yaşayabilir. Depresif dönemde ise yataktan çıkmak istemez ve çalışmaya bir anlam veremez.

Yorgunluk

Manik belirtilerin tam tersi şekilde, depresif dönemde olan bireyler aşırı yorgunluk çekerler. Yatağa gitmek ister, yataktan çıkmak istemezler ve gün içerisinde motivasyonları yoktur. Bu belirtiler mani ve depresyon arasında gece ile gündüz arasındaki kadar fark olduğunu gösterirler.

Fiziksel yorgunluğun yanında hastalar ruhsal olarak da yorgun hissederler. Mental olarak bu şekilde olmak hedef odaklı coşku döneminin tam tersidir ve hastalar onları ilgilendiren şeyleri yapmak için motivasyon sahibi değillerdir.

Sebepsiz Kronik Ağrılar

Bipolar bozukluk sahipleri sebepsiz yere kronik ağrılar yaşayabilirler. Bu ağrı baş ağrıları başta olmak üzere herhangi bir yerde çıkabilir. Kas ağrıları ve alakasız vücut ağrıları da ortaya çıkabilir.
Bazı vakalarda bu ağrının sebebi bilinir ancak olması gerektiğinden daha şiddetli ve yoğundur. Örneğin dizdeki ufak bir kanama bile aşırı ağrı verebilir. Antidepresanların bu ağrıları ortadan kaldırmakta iyi oldukları bilinmektedir.

Umutsuzluk

Depresif dönemin en büyük belirtilerinden birisi umutsuzluk ve üzgünlüktür. Bireyler depresyona düşerler ve manik dönemden çok farklı belirtiler gösterirler.
Önceden sevdikleri aktiviteleri yapmak istemezler ve buna cinsellik de eklenebilir.

İntihar Düşüncesi

Bipolar bozukluk sahibi bireyler sıklıkla üzgün ve depresif olurlar. Aşırı vakalarda bu nedenle intihar düşüncesi de ortaya çıkabilir. Bu tehlikeli olabilir çünkü bipolar bireyler genelde kompülsif davranışlar gerçekleştirebilirler. İntihar noktasına gelen birey bunu hiç sorgulamadan yapabilir.

Böylesi belirtiler olan hastalar hemen tıbbi yardım almalıdırlar.

Aile ve Arkadaşlarla Görüşmemek

Depresif dönemde bipolar bozukluk hastaları arkadaşları, aileleri ve eşleri ile görüşmek istemeyebilirler. Her ne kadar bu izolasyon bilinçsiz şekilde olsa da, yıkıcı etkileri olabilir. Çünkü başkaları bu çekilmenin sebebini anlayamazlar ve kişisel ilişkilerde gerilmeler olabilir.

İştahta Değişim

Manik ve depresif dönemde iştah değişebilir. Manik dönemde yeme isteği tamamen azalabildiği gibi, tam tersi şekilde aşırı yeme isteği de kendini gösterebilir.

Depresif dönemde ise yine çok az yemek veya çok fazla yemek mümkün olabilir. Her iki dönemde de kiloda ciddi değişimler meydana gelebilir.

Koronavirüs ( Covid-19), sizde travma oluşturduysa ve sürekli olarak bu konu ile ilgili yoğun ve süreğen kaygı hissediyorsanız ve  neler yapacağınızı, nasıl baş edeceğinizi bilmiyorsanız bunu birlikte çalışabiliriz. Online terapi almak isterseniz bana bu numaralardan ulaşabilirsiniz.

Uzman Klinik Psikolog Diana Güler
Telefon: 0216 266 24 48 & 0533 086 30 22
Mail: info@dianaguler.com
İnstagram: dianagulerr