Burun kuruluğu bazı zararlı çevresel faktörlerin veya ilaçların yan etkisi olarak sık görülen bir rahatsızlıktır. Burnun doğru şekilde çalışmak için belli bir nemliliğe ihtiyacı vardır ve aşırı sıcak, soğuk havalar burun kuruluğuna yol açabilirler. Sıcak ve kuru iklimler, düşük nemlilik ve klima gibi faktörler de burunda kuruluğa yol açabilirler.
Kuru burun bazı antihistaminler ve dekonjestanlar gibi ilaçların yaygın bir yan etkisi olabilir. Pek çok kişi antihistaminler ve burun spreylerinin aşırı kullanımından dolayı burun kuruluğu yaşıyor.
Kuru gözler ve ağız gibi belirtiler ile karakterize edilen Sjogren sendromu adlı otoimmün rahatsızlık da burun kuruluğuna yol açabilir. Hastalık tüm bedendeki mukus hücrelerini ve nem salgılayan bezleri etkiler ve buna burun da dahildir. Sjogren hastalığından kaynaklanan gözyaşı eksikliği burun neminin bir kaynağının azalmasına sebep olur.
Burun kuruluğu nadiren ciddi bir rahatsızlığın belirtisidir ve çok nadiren ciddi bir tıbbi rahatsızlığa sebep olur.
Burun Kuruluğu ile Birlikte Ortaya Çıkabilecek Belirtiler
Burun kuruluğuna altta yatan rahatsızlığa bağlı olarak başka belirtiler de eşlik edebilirler. Burnu etkileyen rahatsızlıklar genelde bedenin başka parçalarını da etkileyen rahatsızlıklar olurlar.
Burun kuruluğu ile birlikte başka burun problemleri de görülebilir ve bunlar arasında şunlar var:
- Kanama
- Koku duyusunda değişim
- Burun tıkanması
- Kızarma, ısınma ve şişme
Ayrıca burun kuruluğu ile birlikte görülebilecek başka organlardaki belirtiler şöyle:
- Bulanık görme
- Baş dönmesi
- Ağız kuruluğu
- Göz kuruluğu
- Cilt kuruluğu
- İştah kaybı
- Uzun süren bitkinlik
- Cilt tahrişi
- Tükürük bezlerinde şişkinlik
Bazı vakalarda burun kuruluğu daha ciddi rahatsızlıkların bir işareti olabilir ve bu nedenle kuruluğun yanında aşağıdaki belirtileri görürseniz doktorunuza danışmanızda fayda var:
- Kalpte ritm bozukluğu
- Bulanık görme
- Nefes alma zorluğu
- Yüksek ateş
- İdrar yapamama
Burun Kuruluğunun Sebepleri Nelerdir?
Burunda kuruluğa yol açabilecek bazı rahatsızlık ve koşullar var. Bunlar arasında şunlar mevcutlar:
Mevsimsel Alerjiler
Alerjik rinit yani saman nezlesi gibi mevsimsel alerjiler sinüsleri rahatsız edebilirler ve bu da dokuda kuruma ve inflamasyona sebep olur. Bu da mukusun yoğunlaşmasına ve daha yapışkan olmasına sebep olabilir ve sorunu daha kötü hale getirir. Alerjik rinit şunlara karşı olan alerjilerden kaynaklanabilir:
- polen
- çiçek açan bitkiler
- çimler
- ağaçlar
- küf
Bazen reçetesiz veya reçeteli alerji ilaçları da sinüslerde kurumaya yol açabilirler.
Yaşadığınız yere ve hangi bitkilerin çiçek açtığına göre alerjiyi yılda birden fazla defa da yaşayabilirsiniz. Mevsimsel alerji belirtileri arasında şunlar var:
- burun akıntısı veya tıkanma
- boğaz ağrısı
- gözlerde kaşıntı ve sulanma
- boğazda, sinüslerde veya kulak kanallarında kaşıntı
- kulaklarda sıvı
- baş ağrısı
- öksürük
- hırıltılı nefes
- nefes darlığı
Evcil Hayvan Alerjileri
Eğer evinizde kedi veya köpek gibi evcil hayvanlar varsa, onların tüylerine karşı alerjiniz olması muhtemeldir. Belirtilerinize sebep olup olmadıklarını görmek için alerji testi yaptırmalısınız.
Antihistaminler ve Burun Açıcılar
Reçeteli veya reçetesiz satılan ve burnu açması hedeflenen ilaçlar burun kanalları ve sinüs dokularında kurumaya sebep olabilirler. Antihistaminler ve dekonjestanlar genelde bu soruna sebep olurlar ama sebep olabilecek başka ilaçlar da var. Eğer bir reçeteli ilaç alıyorsanız ve onun burun kuruluğuna sebep olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzla potansiyel yan etkileri hakkında konuşun. Doktor ilacı değiştirebilir veya reçetesiz bir ilaç önerebilir.
Kuru Hava
Evinizde çok az nem olması burun ve sinüslerin kurumasına, tahriş olmasına sebep olabilir. Genelde kış aylarında kullanılan ısıtıcılar buna sebep olurlar. Soğuk havada ise evdeki nemsizlikten dolayı burun kanamaları yaşanması yaygın görülen bir belirtidir.
Kimyasal ve Çevresel Etkenler
Temizlik, tamir gibi işlerde kullanılan pek çok kimyasal burun ve sinüsleri rahatsız eder. Bu da kurumaya sebep olabilir ve burun kuruluğu yanında boğaz kuruluğu, burun kanaması gibi alerjilere benzer diğer belirtilere yol açabilir. Sinüsleri rahatsız edebilecek bazı kimyasal ve ürünler şöyle:
- ev temizlik ürünleri
- sigara dumanı
- endüstriyel maddeler
- boya ve vernikler
- güçlü parfüm ve yapay kokular
Sjögren Sendromu
Sjögren sendromu bedenin yeterince nem üretmesine engel olan bir otoimmün bozukluktur. Bu sendroma sahip bireylerin göz ve ağızları genelde çok kuru olur. Ancak bozukluk tüm bedeni etkiler ve bu nedenle mukus hücreleri de kuruyabilirler. Bu da bazı bireylerde burun kuruluğuna sebep olur.
Sjögren sendromunun bazı belirtileri şöyle:
- ağız kuruluğu
- göz kuruluğu
- cilt kuruluğu
- eklem ağrıları
- vajinal kuruluk
- yorgunluk
- cilt tahrişleri
- kronik inflamasyon
Burun Kuruluğuna Karşı Ne Yapmalı?
Nemlendirici Kullanmak
Nemli bir ortam burun kanallarını nemli tutar ve böylece sinüslerin doğru şekilde akmasını sağlar. Nemlendiriciler klima veya ısıtıcılardan dolayı nem kaybedilen ortamlarda kullanılabilirler.
İdeal olarak bu nemlendiriciler küf ve bakteri oluşumuna engel olmak için her gün temizlenmeliler.
İdeal iç mekan nem oranı %30-50 arasında değişir ve odanın sıcaklığına da bağlıdır.
Fakat yüksek miktarda nem toz akarları ve diğer alerjenlerin gelişimini hızlandırabilir ve bu da belirtileri kötüleştirebilir.
Buhar Soluma
Nemlendiricisi olmayanlar bir kap içerisinden sıcak su buharı, duşta ve banyoda sıcak su buharı ve saunada buhar soluyabilirler.
Ancak bunun faydası geçici olacaktır. Cildin yanmasına engel olmak için suyun çok sıcak olmadığından ve kaynamadığından emin olun.
Su İçmek
Çok az su içmek bedenin dokularını kurutabilir ve buna nazal kanallar da dahildir.
Bu nedenle susadığınızı hissettiğinizde su içmeniz öneriliyor. Fakat aşırı yoğun sporlarda susuzluk hissi gerçekten susuz kalmaktan değil, efordan kaynaklanabilir.
Burun Spreyi
Bazı burun spreyleri burnu nemlendiriyorlar. Böylece mukus akışı kolaylaşıyor ve tahriş edici maddeler dışarı atılıyorlar.
Bu spreyler genelde hafif oluyorlar ve reçetesiz olarak eczanelerden alınabiliyorlar. Ancak kullanmadan önce talimatları iyi okumayı unutmayın.
