Göründüğü kadarıyla günümüzde insanlar cep telefonlarına ameliyatla bağlanmış gibiler ve bu sadece ergenler için geçerli değil. Bütün gün onları kullanmanın beyinlerine ne yaptığını biliyor musunuz? JAMA’da yayınlanan bir çalışmada, cep telefonlarının dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) sebep olduğu belirtiliyor.
DEHB’nin belirtileri arasında dikkat dağınıklığı, hiperaktivite ve dürtüsellik bulunuyor. DEHB belirtileri göstermeyen 2500 öğrencinin dijital medya kullanımı incelenmiş. Katılımcılara her gün 14 dijital medya aktivitesine ne düzeyde katıldıkları sorulmuş. Bunlar arasında mesajlaşma, internette gezinme, resim ve video bakma, sosyal medyayı kontrol etme, film izleme, online oyunları yalnız oynama, online oyunları birlikte oynama, sosyal medyada paylaşım yapma, başkalarının paylaşımlarını paylaşma, makale okuma, video sohbet ve alışveriş gibi bazı kullanım alanları bulunuyormuş.
Katılımcılar 2 yıl boyunca dijiital medya kullanımı ve DEHB geliştirme konusunda takip edilmişler. Katılımcıların yüksek kullanım oranları belirtmeyen kısmının %4.6’sında çalışmanın sonunda DEHB belirtileri ortaya çıkmış. 7 yüksek sıklıkta aktivite belirtenlerin %9.5’inde belirtiler ortaya çıkarken, tüm kategorilerde yüksek sıklık belirtenlerin %10.5’inde belirtiler ortaya çıkmışlar. Araştırmacılara göre dijital medya kullanımı DEHB belirtilerini geliştirme riskini %10 oranında arttırıyor. Risk erkeklerde kadınlardan daha yüksekmiş ve geçmişte depresyon veya sıkıntı yaşayanlarda risk daha fazla olmuş.
Oturma odasındaki televizyon gibi geleneksel medya kanalları, dijital medya gibi daha hızlı işleyen ve daha uyarıcı olan medya kanalları kadar etkili değiller. Bu uyarıcılık insanların saplanıp kalmalarına sebep oluyor ve sosyal kimlik arayışında olan genç öğrenciler için sosyal bağlantılar internet üzerinden sadece bir kaç tık uzakta. Dijital medyanın önceden tanı konmamış DEHB belirtilerini ortaya çıkarmış olma ihtimali de var. Çevresel ve genetik faktörlerin yüksek sıklıkla dijital medya kullanımı ile birleşmesi, DEHB’ye yol açan faktörleri ortaya çıkarabiliyor.
Etki oldukça az ve belirtiler göstermek kişinin DEHB olduğu anlamına da gelmiyor ancak öyle olsa bile sonuçları gözardı etmemeli. DEHB’nin performans üzerinde negatif etkileri olabilir ve madde kullanımı, yasal problemler gibi yaşam boyu sürecek sonuçlara sebep olabilir. Cihaza bağımlılık gerçek bir sorun ve dijital cihazların kullanımının öğrenme ve sosyal ipuçlarını okuma konusunda sorunlar yarattığına dair ciddi endişeler var. Düşük düzey mikrodalga radyasyonunun nörolojik etkileri üzerine bazı çalışmalar da var ve bunlar bazı negatif etkilerin yanında kanser oluşumuna da sebep olabiliyorlar.
Belki de insanların uyarılara kulak asma ve özellikle çocuklarda bunların kullanımını sınırlandırma vakitleri geldi. Yemek sırasında veya yatak odasında cihaz kullanmama gibi küçük adımlar bile fark yaratabilirler. Genç nesiller dijital olmayan çok fazla deneyimden mahrum kalıyorlar ve bu nedenle bir kaç adımla dışarı çıkarak gerçek hayatta insanlar ile etkileşime geçmeye ihtiyaçları var, aslında hepimizin buna ihtiyacı var.
