Bronşektazi, çocuğunuzun hava yollarının hasar ve yaralardan dolayı daha geniş ve kalın hale gelmesi sonucunda ortaya çıkabilir.

Çocukların hava yollarında az miktarlarda sıvı üreten bezler mevcuttur. Bu sıvılar tozların ve mikropların hapsedilmelerine imkan tanır ve ciğerlerdeki tüyler ise bunların uzaklaştırılmalarını sağlar.

Bronşektazi sahibi olan çocuklarda tüpler kendilerini doğru şekilde temizleyemezler. Yani bu bölgelerde sıvı birikimi devam eder ve tüpler bakterilerle enfekte olurlar.

Bronşektazi uzun vadeli bir rahatsızlık. Maalesef hasar geri döndürülemiyor ancak tedavi ile daha fazla hasar ile enfeksiyonlar engelleniyor, çocuktaki belirtiler hafifletiliyor.

Sebepleri

Bilinen bazı sebepleri şöyle:

• zatürree, verem ve boğmaca hastalığı en yaygın bilinen sebepler arasında
• çocuğun bağılıklık sistemindeki problemler de bakteri enfeksiyonlarına sebep olabilirler
• çocuğun akciğerlerinin gelişim şekli buna sebep olabilir
• küçük bir kuruyemiş gibi çocuğun nefes yollarını tıkayan nesneler
• kistik fibrozis veya birincil siliyer diskinezi gibi kalıtımsal rahatsızlıklar
• yemek borusundan gelen mide asidinin yanlışlıkla solunması

Hava yollarının nasıl hasar gördüğünü bulmak ve anlamak önemli. Bu tedaviye yardımcı olabilir ve daha fazla hasarı önleyebilir. Çocukların ve yetişkinlerin %40’ında bronşektazinin kesin bir sebebi bulunmuyor.

Önlemenin Yolu Var mı?

Bronşektaziye sebep olan akciğer hasarını önlemek her zaman mümkün değil. Ancak çocuklarda akciğer hasarının riskini azaltmak için yapılabilecek pek çok şey var. Doktorunuz bu konuda bilgi verecektir.

Belirtileri

Bronşektazinin en yaygın belirtisi balgamlı sürekli öksürük, özellikle de enfeksiyon ve soğuk algınlıklarından sonra devam ediyorsa.

Bazı çocuklarda balgamla birlikte kan da olabilir.

Çocuk çok yorgun olabilir veya nefes alırken hırlayabilir. Spordan sonra nefessiz de kalabilir.

Balgamın sindirimi zordur. Çocuğunuz balgamı yuttuktan sonra kusabilir ve bu genelde onlara iyi hissettirir. Öksürme de bazen kusmaya sebep olabilir.

Çocuğunuz astım tanısı aldıysa ancak tedaviyle daha iyi hale gelmediyse veya yeşil-sarı renkli balgamlı çok göğüs enfeksiyonu geçirdiyse, bronşektaziye sahip olabilir.

Teşhis

Doktor çocuğunuzun bronşektazi hastası olduğunu düşünürse muhtemelen yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi isteyecektir ve hava yollarının genişleyip genişlemediğine bakacaktır. Bu bir çeşit röntgen cihazı kullanılarak yapılır.

Ciğerlerdeki hasarın görülmesi için başka testler de isteyebilir. Bunlar arasında şunlar var:

• balgamda bakteri arayışı
• bağışıklık sistemini görmek için kan testi
• çocuğun burun içindeki tüylerine göz atarak onların verimli çalıştıklarından emin olmak
• küçük bir kamera kullanarak çocuğun ciğerlerindeki tüplere bakmak
• kistik fibroz varsa görmek için çocuğun terine testler uygulamak

Tedavi

Tedavinin esas hedefi balgamın ciğerlerden çıkarılması ve enfeksiyonların sonlandırılması.

Antibiyotikler

Antibiyotikler enfeksiyonlar için kullanılıyorlar. Çocuğunuzda enfeksiyon olduğunda bunları 2 hafta veya daha fazla gibi normalden daha uzun sürelerde alması gerekebilir. Çocuk enfeksiyon kapıp duruyorsa doktor devamlı olarak düşük doz antibiyotikler almasını da önerebilir.

Eğer çocuğunuz çok fazla antibiyotik almak zorunda kalıyorsa nebülizatör de kullanabilir. Nebülizatör, ilacın buhar haline gelerek yüz maskesi ile solunmasına imkan tanır. İlacın doğrudan ciğerlere verilmesine yardımcı olur.

Hava yollarını açmak ve rahatlatmak için inhaler da verilebilir.

Fizyoterapi

Bronşektazinin yönetiminde fizyoterapi önemli bir rol oynar. Fizyoterapist nasıl yapılacağını çocuğa gösterecektir.

Fizyoterapi öksürülemeyecek kadar derinde bulunan balgamın temizlenmesini sağlar. Böylece göğsü enfeksiyondan kurtarmak ve daha fazla hasarı önlemek mümkün olur. Çocuğun öksürüğü bitse bile yapmaya devam edebilirsiniz.

Fizyoterapist balgamın temizlenmesi için nefes yoluyla tuz alınmasını sağlayabilir. Nebülizatör ile tuz solüsyonu alan çocukların aileleri, her seanstan sonra bunun iyileşme sağladığını belirtiyorlar.

Fizyoterapi sırasında çocuğa TV açılabilir, sesli kitap açılabilir, müzik dinletilebilir ve ilgisi çekilebilir. Bu işi çocuğun seveceği bir şekilde yapmak önemli.

Çocuğuma Yardım Etmek İçin Başka Ne Yapabilirim?

• Aktif olmak ciğerlerdeki fazla balgamı söker. Aileler trambolin üzerinde zıplamanın çocuklarına yardımcı olduğunu belirtiyorlar.
• Sağlıklı beslenme önemli. Enfeksiyonlarla savaşmak ve öksürük çocuğunuzun enerjisini alıyor ve bu nedenle normalden daha fazla gıdaya ihtiyaç duyabilirler. Bağışıklık sistemlerinin enfeksiyonla savaşta daha fazla protein ve vitamine ihtiyacı olur.
• Yeterince sıvı aldıklarından min olun. Böylece balgam daha ince olur ve öksürükle atılması kolaylaşır.
• Çocuğunuzun yanında sigara içmeyin ve içtirmeyin. Pasif içicilik çocuğun enfeksiyon kapma riskini arttırıyor.
• Çocuğunuzun grip aşısı ve diğer aşılarının zamanında olduğundan emin olun. Bazı yerler antibiyotik alan çocuklara aşı yapmaktan kaçınabilirler. Onlara çocuğunuzun bronşektazi nedeniyle düzenli olarak antibiyotik alması gerektiğini açıklayın.

Ne Zaman Hastaneye Gitmeli?

Bronşektazi sahibi pek çok çocuğa evde bakılabilir. Eğer çocuğunuz kötü bir enfeksiyon kaparsa hastaneye gitmeniz gerekebilir.

Tek seferde 2-3 hafta hastanede kalmaları gerekebilir ve yoğun bir fizyoterapi ile birlikte antibiyotik tedavisi görebilirler.

Şu belirtiler ortaya çıkarsa hemen acile gitmelisiniz:

• cildinin mavi veya beyaz hale gelmesi, dudak ve dilde morarma
• nefes almada zorluk yaşaması ve hızlı nefes alması
• ateşinin 38 dereceyi geçmesi
• aldığı ilaçların daha iyi bir hale gelmesini sağlamaması.