Çocuklarda yüksek ateş nasıl düşürülür?
Yüksek ateşin nedenleri nelerdir?
Ateşin tek başına bir hastalık olmadığını hatırlamak önemlidir. Genellikle başka bir sorunun belirtisidir. Yüksek ateş, aşağıdakiler dahil birkaç şeyden kaynaklanabilir:
• Enfeksiyon: Çoğu zaman ateş, enfeksiyon veya başka bir hastalıktan kaynaklanır. Ateş yüksekliği, doğal savunma mekanizmalarını uyararak vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur.
• Üst üste giymek: Bebekler, özellikle de yeni doğan bebekler, aşırı ısındığında vücut ısısını düzenleyemedikleri için ateşlenebilirler. Fakat küçük bebeklerde ateş, ciddi bir enfeksiyona işaret edebileceğinden doktor tarafından kontrol edilmelidir.
• Aşılar: Bebeklerde ve çocuklarda bazen aşıdan sonra ateş yükselir.
• Diş çıkarma: Vücut ısısında hafif bir artışa yol açabilse de, çocuğun sıcaklığının 37.8 °C kadar yüksek olması, muhtemelen sebep değildir.
Yüksek ateş ne zaman ciddi bir durumun işareti sayılır?
Sağlıklı çocuklarda, tüm ateş yükselmelerinin tedavi edilmesi gerekmez. Ancak yüksek ateş, her koşulda bir çocuğu rahatsız edebilir ve problemleri (dehidrasyon gibi) daha da kötüleştirebilir.
Ateşi 38.9° derecenin altında olan çocuklar, rahatsız olmadıkları sürece genellikle ilaca ihtiyaç duymazlar. Önemli bir istisna vardır: 3 aylık veya daha küçük bir bebek 38° C veya daha yüksek bir rektal sıcaklığa sahipse, doktorunuzu arayın veya acil servise gidin. Hafif bir ateş bile çok küçük bebeklerde potansiyel olarak ciddi bir enfeksiyonun belirtisi olabilir.
Çocuğunuz 3 aylık ile 3 yaş arasındaysa ve ateşi 39° C veya daha yüksekse, doktora götürmelisiniz. Daha büyük çocuklar için davranış ve aktivite düzeyini dikkate alın. Çocuğunuzun nasıl davrandığını izlemek, bir doktor tarafından görülmesi gerektiği konusunda size oldukça iyi bir fikir verecektir. Çocuğunuz aşağıdaki şekilde hayatına devam ediyorsa, hastalık muhtemelen ciddi değildir:
• Hala oyun oynamakla ilgileniyorsa
• İyi yemek yiyor ve içiyorsa
• Uyanıksa ve size gülümsüyorsa
• Ten rengi normalse
• Sıcaklığı düştüğünde iyi görünüyorsa
Ateşi olduğu için, yemek yemek istemiyorsa çok fazla endişelenmeyin. Bu, ateşe neden olan enfeksiyonlarda çok yaygındır. Normal şekilde su içen ve idrara çıkan çocuklar için, her zamanki kadar yemek yememeleri sorun değildir.
Gerçekten ateşi yüksek mi?
Alnına kondurulan hafif bir öpücük ya da el, çocuğunuzun ateşi olduğuna dair bir ipucu verebilir. Ancak, bu dokunsal sıcaklık ölçme yöntemi, doğru bir sonuç vermeyecektir. Ateşi doğrulamak için güvenilir bir dijital termometre kullanın. Çocuğunuzun sıcaklığı şu seviyelerde veya üstünde olduğunda yüksek sayılır:
• Ağızdan ölçüldüğünde: 37.8°C
• Rektal olarak ölçüldüğünde: 38°C
• Kol altından ölçüldüğünde: 37,2°C
Fakat ateş yüksekliği, çocuğunuzun ne kadar hasta olduğunu size anlatmaz. Basit bir soğuk algınlığı veya başka bir viral enfeksiyon bazen çok yüksek ateşe neden olabilir, ancak bu genellikle ciddi bir sorun olduğu anlamına gelmez. Aslında, özellikle bebeklerde ciddi bir enfeksiyon; ateşe veya düşük vücut sıcaklığına neden olabilir. Ateşi yükselip düşebileceğinden, vücut ısısı yükselmeye başladığı için titreyebilir.
Bazen ateşi olan çocuklar normalden daha hızlı nefes alırlar ve kalp atış hızları artar. Çocuğunuzun nefes almada zorlanması, normalden hızlı nefes alması veya ateş düştükten sonra hala hızlı nefes alması durumunda doktora götürün.
Çocuğunuzun daha iyi olmasına nasıl yardımcı olabilirsiniz?
Çoğu durumda, ateş sadece bir çocuğun rahatsız olmasına neden oluyorsa tedavi edilmelidir. Sıklıkla ateşe eşlik eden semptomları hafifletmenin yolları şunlardır:
İlaçlar
Çocuğunuz telaşlı veya rahatsız ise, yaş veya kilo için ilaç önerilerine göre asetaminofen veya ibuprofen verebilirsiniz. (Bir doktor tarafından talimat verilmedikçe, nadir fakat potansiyel olarak ölümcül bir hastalık olan Reye sendromu ile ilişkisi nedeniyle bir çocuğa asla aspirin vermeyiniz.) Tavsiye edilen dozu bilmiyorsanız veya çocuğunuz 2 yaşından küçükse, ne kadar vereceğinizi öğrenmek için doktoruna danışın.
2 aylıktan küçük bebeklere, bir doktor tarafından kontrol edilmeksizin ateş için herhangi bir ilaç verilmemelidir. Çocuğunuzun herhangi bir tıbbi sorunu varsa, hangi ilacın en iyi olduğunu görmek için doktora danışın. Ateş düşürücü ilacın, sorunu geçici olarak çözeceğini ve ateşin altta yatan nedenini tedavi etmeyeceğini unutmayın.
Evde uygun ortam
Çocuğunuza hafif kıyafetler giydirin ve hafif bir çarşaf veya battaniye ile örtün. Çok fazla giydirmeyin veya sarmalamayın, sıcaklığın yükselmesine neden olabilir. Çocuğunuzun yatak odasının çok sıcak veya çok soğuk olmamasına dikkat edin. Ateş düşürmek için yaptırılan ılık banyolar, sadece geçici olarak yardımcı olur. Bu banyolardan sonra, ateşi düşürdüğünüzde çocuğunuzu doktora götürmelisiniz.
Yiyecek ve içecekler
Susuz kalmayı önlemek için bol miktarda sıvı verin çünkü ateş normalden daha hızlı sıvı kaybetmesine neden olur. Su, çorba ve meyve suyu iyi seçeneklerdir. Kola ve çay da dahil olmak üzere kafeinli içeceklerden kaçının, çünkü idrarı artırarak dehidrasyonu daha da kötüleştirebilir.
Çocuğunuzda kusma veya ishal varsa, özellikle çocuklar için yapılmış bir elektrolit (rehidrasyon) ilacı vermeniz gerekirse doktora danışın. Bunları eczanelerde bulabilirsiniz. Ayrıca, meyve ve özellikle elma suyu vermeyin. Genel olarak, çocukların istediklerini yemelerine izin verebilirsiniz. Ama yemek istemiyorlarsa zorlamayın.
Ne zaman doktoru aramanız gerekir?
Çocuğun yaşına, hastalığına ve ateşin yanında yaşadığı diğer semptomların olup olmadığına bağlıdır. Aşağıdaki durumlarda, doktorunuzu arayın:
• 3 aylıktan küçük bebeklerde, 38°C veya daha yüksek rektal sıcaklık
• 3 aylıktan daha büyük bebeklerde, 39°C ve daha yüksek sıcaklık
Daha büyük bir çocuğun ateşi 39°C dereceden daha düşükse ancak aşağıdaki durumlar devam ediyorsa doktora götürmelisiniz:
• Sıvıları reddediyor ya da yeterince içemeyecek kadar hasta görünüyor.
• Sürekli ishal ya da tekrarlayan kusma var.
• Herhangi bir dehidrasyon belirtisi var.
• Belirli bir şikayeti vardır. (boğaz ağrısı veya kulak ağrısı gibi)
• 24 saat sonra (2 yaşından küçük çocuklarda) veya 72. saatte (2 yaş ve üstü çocuklarda) hala ateşi vardır.
• Her gece sadece birkaç saat süren ateş yüksekliği var.
• Kalp hastalığı, kanser, lupus veya orak hücre hastalığı gibi kronik bir tıbbi sorunu var.
• Döküntüsü var.
• İşerken acı çekiyor.
Çocuğunuz aşağıdaki belirtilerden herhangi birini gösteriyorsa acil yardım alın:
• Durmadan ağlama
• Aşırı sinirlilik veya karışıklık
• Durgunluk ve uyanma problemi
• Ciltte çürük gibi görünen döküntü veya mor lekeler
• Mavi dudaklar, dil veya tırnak
• Bebeğin başındaki yumuşak nokta dışarıya doğru şişmiş gibi gözüküyor
• Boyun tutulması
• Şiddetli baş ağrısı
• Hareket etmeme ya da hareketi reddetme
• Öne doğru eğilmek ve sendelemek
• Orta şiddetli karın ağrısı
Ayrıca çocuğunuzun doktoru, belirli bir durumda kendisinin görmesi gerektiğine dair talimat verdiyse, mutlaka haberi olmasını sağlayın.