CRP Nedir?


C-reaktif protein (CRP), iltihaba tepki olarak karaciğer tarafından üretilen bir maddedir. CRP’nin diğer isimleri, yüksek duyarlıklı C-reaktif protein (hs-CRP) ve ultra-duyarlı C-reaktif protein (us-CRP) ‘dir.

Kanda yüksek CRP seviyesi, iltihaplanma belirtisidir. Enfeksiyondan kansere kadar çok çeşitli koşullardan kaynaklanabilir. Yüksek CRP seviyeleri ayrıca kalbin arterlerinde iltihaplanma olduğuna işaret edebilir, bu da kalp krizi için daha yüksek bir risk anlamına gelebilir. Bununla birlikte, CRP testinin belirleyici olmayan bir test olduğunu ve herhangi bir enflamatuvar durumda CRP seviyelerinin yükselebileceğini unutmamak önemlidir.

CRP Yüksekliği Ne Demektir?

Yüksek CRP seviyelerinin etkileri konusunda tüm doktorlar aynı fikirde değiller. Bazıları yüksek CRP düzeyleri ile kalp krizi veya inme olasılığı arasında bir korelasyon olduğuna inanıyor.

Hekimlerin Sağlık Çalışması, sağlıklı erişkin erkekler arasında yüksek CRP seviyesine sahip olanların, düşük CRP seviyesine göre üç kat daha fazla kalp krizi geçirdiğini buldu. Hem de daha önce kalp krizi tehlikesi geçirmemiş insanlarda dahi risk artıyordu. Cleveland Clinic’e göre yüksek CRP düzeyleri; koroner sağlık koşullarını kötüleştirebilir ve kadınlarda yüksek kolesterol düzeylerini tetikleyebilir. Yüksek kolesterol, daha sık rastlanan bir risk faktörüdür. Jackson Kalp Çalışması, hs-CRP düzeylerinin tip 2 diyabet gelişiminde rol oynayabileceğini bulmuştur.

Doktorlar, bir kişinin kalp hastalığı veya inme riskini değerlendirmek için bu testi diğer testlerle birlikte isteyebilirler. CRP’nin kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ile ilişkili sağlık sonuçlarının öngörücüsü olarak kullanılabileceğini ileri süren yeni araştırmalar da bulunmaktadır. Doktorlar, aşağıdaki gibi enflamatuvar otoimmün hastalıkları teşhis etmek için de CRP testi isteyebilirler:

• Enflamatuvar bağırsak hastalığı (IBD)
• Romatoid artrit
• Lupus (Deri veremi)

CRP ve Kalp Hastalığı İlişkisi Nedir?

Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) en son uzman görüşü, tüm risk faktörlerini düşündüğünüzde, CRP düzeyleri litre başına 2 miligrama eşit veya daha fazla olan bireylerin kalp rahatsızlığı için daha yoğun tedaviye ihtiyaç duyacağını belirtmektedir.

CRP yüksekliği, kalp krizi veya kalp prosedürleri sonrasında daha sık takip veya daha yoğun tedavi ihtiyacı duyan kişilerin belirlenmesinde önemli bir role sahip olabilir. CRP düzeyleri, tek başına kolesterol düzeylerinin yararlı olmayabileceği kalp rahatsızlığı riski altındaki kişilerin ortaya çıkmasında da yararlı olabilir.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), aşağıdaki koşulları, kalp rahatsızlığı geliştirme açısından önemli risk faktörleri olarak görüyor:

• Diyabet
• Yüksek tansiyon
• Yüksek kolesterol
• Sigara içmek
• Sağlıksız beslenme
• Sınırlı fiziksel aktivite
• Aşırı alkol kullanımı
• Aşırı kilolu olmak

CRP Testi Nasıl Uygulanır?

Bu test için özel bir hazırlık gerekli değildir. Test gününde normal şekilde yiyebilirsiniz. Bir hemşire veya diğer sağlık uygulayıcıları damarınızdan, genellikle dirseğinizin içinden veya elinizin üstünden kan alacaktır. İlk olarak, deriyi antiseptik ile temizleyecekler. Sonra, kollarınızın etrafına elastik bir bant dolayacaklar. Ardından hemşire, damara küçük bir iğne sokar ve kanınızı steril bir tüpte toplar. Bu tüp laboratuvara gönderilir.

CRP Testi Riskli Midir?

Bu, düşük riskli rutin bir testtir ancak kan alımından sonra aşağıdaki komplikasyonları yaşayabilirsiniz:

• Aşırı kanama
• Baş dönmesi veya sersemleme
• İğnenin battığı alanda morarma veya enfeksiyon

CRP testi, kişinin kalp hastalığı riskinin, özellikle yüksek kolesterol seviyeleri ile birlikte değerlendirilmesinde yardımcı olabilir.

CRP Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?

C-reaktif protein (CRP), kan litresi başına miligram cinsinden (mg / L) ölçülür. Genelde düşük bir C-reaktif protein seviyesi yüksek bir protein seviyesinden daha iyidir, çünkü vücutta daha az iltihaplanmayı işaret eder.

Cleveland Clinic’e göre, 1 mg / L’den az bir değer çıkıyorsa, düşük kardiyovasküler hastalık riski taşıdığınızı gösterir. 1 ile 2.9 mg / L arasındaki bir değer orta düzeyde bir risk altında olduğunuzu gösterir. 3 mg / L’den büyük bir değer, kardiyovasküler hastalık için yüksek risk altında olduğunuz anlamına gelir. 10 mg / L’nin üzerinde çıkan değer, vücudunuzda bu kadar belirgin iltihaplanmanın nedenini belirlemek için ileri düzey testlere ihtiyaç duyulacağını işaret edebilir. CRP’nin 10 mg / L’nin üzerinde çıkması CRP yüksekliği olarak değerlendirilir ve bu durumda aşağıdaki belirtileri yaşayabilirsiniz:

• Kemik enfeksiyonu veya osteomiyelit
• Otoimmün artrit parlamalar
• İBH (İnflamatuvar Bağırsak)
• Tüberküloz
• Lupus, bağ dokusu hastalığı veya diğer otoimmün hastalıklar
• Kanser, özellikle lenfoma
• Pnömoni veya diğer önemli enfeksiyonlar

Doğum kontrol hapı kullanıyorsanız, CRP düzeylerinin bu yüzden yükselmiş olabileceğini unutmayın. Bununla birlikte, diğer enflamasyon belirteçleri bu kişilerde mutlaka anormal değildir. Gebelikte artmış CRP değerleri komplikasyonlar için bir belirteç olabilir, ancak CRP’nin ve gebeliğin rolünü tam olarak anlamak için daha fazla çalışma gerekmektedir.

Hamileyseniz veya başka herhangi bir kronik enfeksiyon veya iltihaplı hastalığınız varsa, CRP testinin kalp rahatsızlığı riskinizi doğru olarak değerlendirmesi pek olası değildir. Bir CRP testi yaptırmadan önce, test sonuçlarını çarpıtabilen herhangi bir tıbbi durumunuz olup olamayacağı hakkında doktorunuzla konuşun. Bunun yerine yapılabilecek farklı kan testleri olduğundan, bir CRP testi yaptırmaktan vazgeçmek isteyebilirsiniz.

Bu testin kardiyovasküler hastalık riskiniz hakkında tam bir bilgi vermediğini unutmayın. Hangi takip testlerinin sizin için en iyi olduğunu belirlerken doktorunuz yaşam tarzı risk faktörlerini, diğer tıbbi durumlarınızı ve aile öyküsünü değerlendirecektir. Ayrıca aşağıdaki testlerden birini isteyebilirler:

• Elektrokardiyografi (EKG)
• Ekokardiyogram
• Stres testi
• Koroner arterlerin BT taraması
• Kalp kateterizasyonu

CRP Yüksekliğiniz Varsa Ne Yapmalısınız?

CRP’nizi düşürmek, kardiyovasküler veya otoimmün hastalık riskinizi azaltmak için garantili bir yöntem değildir. Yüksek CRP seviyesinin, doktorların “biyobelirteç” dediği şey olduğunu bilmek önemlidir. Bir biyobelirteç, kişinin sağlığını analiz ederken akılda tutulması gereken bir faktördür ancak belirli bir hastalık teşhisinin göstergesi değildir.

Araştırmalar, sağlıklı bir diyetin CRP düzeylerini düşürebileceğini gösteriyor. Örneğin Akdeniz diyeti CRP düzeylerini düşürür. Kalp rahatsızlığı riski altındaysanız, sizin için hazırlanmış sağlıklı bir diyet uygulamalısınız.

Kardiyovasküler hastalık için yüksek risk altındaysanız ve test sonuçlarınız yüksek CRP seviyelerini gösteriyorsa, doktorunuz bir statin veya başka bir kolesterol düşürücü ilaç önerisinde bulunabilir. Aspirin rejimi de önerilebilir. C vitamini de, kardiyovasküler hastalık riski yüksek kişiler için CRP düzeylerini düşürmenin bir yolu olarak araştırılmıştır. Son yıllardaki araştırmalar, probiyotiklerin CRP’yi düşürmede pozitif bir etkisi olabileceğini düşündürmektedir.