Pazartesi sabahı, yapılacaklar listemde on bir tane madde var ve her biri diğerinden acil. Nereden başlayacağıma dair bir fikrim yok.

Yirmi dakika sonra, internet tarayıcımda yedi tane sekme açık, bir tane e-posta taslağı var, ajandamda karalanmış birkaç not ve omuzlarımda gezinen bir gerginlik var.

Sanki elimde düşürmemem gereken bir şeylerle dengede durmaya çalışıyorum. Bir tanesine odaklanamıyorum, yoksa hepsi düşecek. Hızlı bir düzenleme yapmazsam her şey başıma yıkılacak.

Tanıdık geldi mi?

Neyse ki yukarıdakileri yaşamanız gerekmiyor. Yeni bir yöntemle kendinizi bunalmış hissetmeden işleri yoluna koyabilirsiniz. Bu yönteme, “derin çalışma” deniyor.

Derin Çalışma Nedir? 

Derin çalışma, elinizdeki işe tamamen odaklanmanızla ilgilidir. Bazıları bunu akış hali olarak isimlendiriyor. Derin çalışma, yalnızca bir aktiviteye tamamen odaklanmakla ilgilidir.

2012 yılında yapılan bir araştırmada 188 genç tenis oyuncusundan maç sırasında akış hallerini derecelendirmeleri istendi. Kazanan takımdaki sporcular, dokuz akış halinden biri dışında hepsinde önemli ölçüde daha yüksek puanlar elde etti ve istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdi:

  • Zorluk seviyesi ve beceri arasındaki denge
  • Net hedeflere sahip olma
  • Kontrol ve amaç hissi

2018’de yapılan bir araştırmaya göre bilimsel literatürde akış ve performans arasında ve artistik ve bilimsel yaratıcılık arasında pozitif ilişki görüldüğü belirlendi.

Aslında popülasyonun yalnızca yüzde 2’si iki bilişsel işi aynı anda gerçekleştirebiliyor. Bu insanlara ise İngilizcede “supertasker” adı veriliyor.

“Monotasking” adı verilen konseptle ise tek seferde tek bir aktiviteye odaklanarak derin çalışma gerçekleştirebiliriz.

Multitasking Neden İşe Yaramıyor?

Pek çoğumuz aynı anda birden fazla işi yapabileceğimizi, yani multitasking yapabileceğimizi düşünürüz. Ancak bunu yaparken aslında yaptığımız şey görev değiştirmektir.

2019’da yapılan bir incelemeye göre insan beyni, iki işi bir arada yürütebilecek bilişsen ve nöral yapı blokları bakımından eksiktir. Bu incelemeye göre multitasking, birbiriyle rekabet halindeki birbirinden alakasız bilgi akışları insanların dikkatini çekmeye daha yatkın hale getiriyor ve performansta kesinti ile yapılan hatalarda artışa neden olabiliyor.

Bir işten diğerine sürekli olarak atlamak, derinlemesine odaklanma becerimizi azaltır ve stresli ve bunalmış hissetmeye yol açabilir.

Multitasking ile bir sürü işi bitirdiğimize inanabiliriz. Ancak aslında işler arasında geçiş yaparken üretkenliğimiz etkilenir ve hatta tükenmişlik yaşayabiliriz.

Multitasking şunlara yol açabilir:

  • Performansın azalması
  • Hataların artması
  • Dikkatin başka yöne çekilmesi
  • Dikkat süresinin azalması
  • Yaratıcılığın azalması
  • Verimliliğin azalması
  • Stres ve bunalma

Tek göreve odaklanmak ise bizi tek bir yerde bulunmaya, dikkatimizi yaptığımız şeye vermeye ve derin çalışma durumuna girmeye teşvik eder.

Derin çalışmanın avantajları saymakla bitmez. Bu şekilde daha çok eğlenebilir ve her şeyi daha iyi bir şekilde yapabilirsiniz. Daha üretken olur, daha az hata yapar ve multitasking sırasında dikkatiniz dağılmışken farkında olmadığınız bağlantıları kurarsınız.

Derin Çalışma Nasıl Gerçekleştirilir?

Her zaman aynı anda beş işi yapmaya çalışan biriyseniz, tek bir işe odaklanmak zor gibi gelebilir. Aşağıdaki ipuçları bunu yapmanıza yardımcı olabilir:

Dikkat dağıtıcıları ortadan kaldırın

Dikkatinizi dağıtan şeyler, odağınızı elinizdeki işten uzaklaştırır. Basit birkaç düzenleme yaparak dikkatinizin dağılmasını engelleyebilirsiniz.

Öncelikle yeni bir e-posta aldığınızda hemen görmemek için e-posta pencerenizi kapatın. Çünkü e-posta geldiğinde bunu kontrol etme arzunuz baskın gelebilir.

Telefonunuzu uçak moduna alıp göremeyeceğiniz bir yerde çekmeceye koymayı da deneyebilirsiniz.

Etrafınızdaki insanlara belli bir işe odaklandığınızı da söyleyebilirsiniz. Onlarda kibar bir şekilde sizi rahatsız etmemelerini isteyebilirsiniz.

Yürüyüşe çıkın

Yürüyüşe çıktığınızda 20 dakika sonra ilham, yaratıcılık ve odaklanma gibi şeylerin kendiliğinden geldiğini fark edebilirsiniz.

Bedenlerimizi bilinçli bir şekilde hareket ettirmek, akışa geçmemize yardımcı olabilir. Yürüyüşün etkilerinden en iyi şekilde yararlanmak için telefonunuzu evde bırakın ya da cebinizde tutun.

Hareket etmek ve yürümekten başka bir şey yapmamak, akış durumuna hızlı bir şekilde geçmenize yardımcı olabilir. Sesli kitap, telefon görüşmesi ve yolunuza çıkan diğer şeyleri ortadan kaldırdığınızda bunu başarabilirsiniz.

Binaural ritimler deneyin

Binaural ritimlerde kullanılan frekanslar, odaklanmanızı ve konsantrasyonunuzu arttırabilir. Akış haline girmek için bunlardan yararlanabilirsiniz.

Binaural ritim, farklı frekanslardaki iki tondan oluşur. Bu ritimlerin frekansı, beyin aktivitesinin değişmesini sağlayabilir.

Binaural ritim ve konsantrasyon arasındaki bağlantıları inceleyen araştırmalar sınırlı olsa da bununla en azından dikkatinizi dağıtan dış etkenleri ortadan kaldırabilirsiniz. Bu da elinizdeki işe odaklanmanıza yardımcı olabilir.

Binarual ritim içeren parçaları YouTube gibi platformlarda bulabilirsiniz.

Plan yapın

Zihninizi farklı görevlere bölmek yerine önce plan yapmayı deneyin.

O gün yapmanız gereken her şeyi yazabilir ve bunu önceliklendirilmiş bir yapılacaklar listesi şeklinde düzenleyebilirsiniz.

Böyle bir liste hazırlamak için şu adımları izleyebilirsiniz:

  • Tüm görevleri büyük ve düzenlenmemiş bir şekilde yazın.
  • Görevleri önceliklerine göre en yüksekten en düşüğe sıraladığınız ikinci bir liste oluşturun.
  • Son olarak her görev için bir zaman belirleyin.

Bu sayede her şeyi yapmak için yeterince zamanınız olduğunu ve aslında bunları yönetebileceğinizi görebilirsiniz. Ayrıca her bir maddeyi listenizden çıkarırken aynı anda tek bir şeye odaklanabilirsiniz.

Monotasking’i alışkanlık haline getirin

Monotasking, daha üretken ve daha az stresli olmanıza yardımcı olabilir. Bir şeyi ne kadar çok yaparsak o şeyde o kadar iyi hale geliriz.

Monotasking becerinizi geliştirmek için her gün bir şeyler yapmanız gerekir.

Modern dünyada her şey dikkatimizi dağıtmak için tasarlanmış diyebiliriz. Giderek daha fazla reklama, daha kısa videolara maruz kalıyor ve cihazlarımız ile teknolojinin birden fazla görevi yerine getirebileceğini düşünerek kandırılıyoruz.

Teknolojinin saldırısı altındayken dikkatimizi geri kazanmak için ne yapabiliriz?

Dağılan dikkatimizi, dikkat süremizi yeniden oluşturan bir şeyle dengelememiz gerekir. Bunu yapmak, bir şeye dikkatimizi verme becerimizi yeniden oluşturmamıza gerçekten yardımcı olabilir.

Bunun için öncelikle 20 dakika kitap okumayı deneyebilirsiniz.

Sabahları telefonunuz yerine elinize kitap alarak bu alışkanlığınızı geliştirebilirsiniz.

Uzun zamandır kitap okumadıysanız, başlarda birkaç dakika okuyarak alışkanlık kazanmaya başlayabilirsiniz.

Odağınız ve dikkatiniz için yararlanabileceğiniz yollardan diğerleri şunlardır:

  • Yoga
  • Meditasyon
  • Qi gong
  • Çapraz bulmaca
  • Boyama
  • Yavaş ve bilinçli bir şekilde yemek pişirmek
  • Hamur işi hazırlamak
  • Bahçıvanlık
  • Sanat ve zanaatla ilgili işler

Her aktivitede akışı bulun

Derin çalışma söz konusu olduğunda genelde önemli bir projeye odaklanmayı ya da yazmak ve resim yapmak gibi yaratıcı aktiviteleri düşünürüz. Ancak akışı hayatınızın her alanında bulabilirsiniz.

Bir konuşmayı dinlemek gibi basit bir şey bile dikkatinizi toplamanıza yardımcı olacaktır.

Bir sohbete katıldığınızda dikkat çekici unsurları ortadan kaldırmayı ve sohbeti dikkatle dinlemeyi deneyin.

Özet Olarak

Multitasking’i üretkenlikle aynı şey sanabiliriz. Ancak tek bir göreve odaklanmak bizi daha üretken hale getirebilir.

Düzenli olarak akış durumuna geçmek için pratik yapmanız gerekebilir. Ancak telefonunuzu bir kenara bırakıp önceden planlama yapmak gibi şeylere dikkat ederek derin çalışmayı hayatınızın her alanına taşıyabilirsiniz.