Başkalarıyla ilişki kurmakta zorluk çekiyor musunuz? Bu durum, her zaman utangaçlık ya da içe dönüklükten kaynaklanmaz. Sosyalleşmekte zorluk yaşamak, çoğu zaman yetiştirilme biçiminiz, çocukluk çağı travmaları ve hatta anksiyeteyle ilgilidir.

“İnsanlarla ilişki kurmakta zorlanıyorum. Bende yanlış olan bir şeyler mi var?” Bu soru, sosyalleşme, arkadaş bulma, partner bulma ya da sosyal bağlamda iddialı davranma konularında zorluk çeken kişilerin akıllarında tekrar eden bir sorudur. Farkında olmayabilirsiniz ancak bu oldukça yaygın görülen bir sorundur.

Agatha Christie, halkın içine çıkma ve röportaj yapma konusunda derin bir korkusu olduğu söylerdi. Jorge Luis Borges ise herhangi bir halk etkinliğinde kendi adına orada bulunması için arkadaşı Oliverio Girondo’yu gönderecek kadar utangaçtı.

Bu isimlerden hiçbiri sosyalleşme konusunda iyi değildi ve iyi olmak da istemiyorlardı. Bu insanlar, kişisel olarak yaratıcı alanlarında olmayı tercih ettiler. Sosyal sınırlamaları olan pek çok insan, daha fazla azim ve sosyal çevrelerinde gezinmeyi özlemelerine rağmen bu şekilde olmaktan hoşlanırlar.

Bu nedenle yukarıda bahsettiğim isimlerle birlikte Albert Einstein ve Cormac McCarthy ile Harper Lee gibi yazarlar, belirgin utangaçlık özellikleri göstermiş olsalar da sosyal açıdan gerçekten garip görünen herkes aslında bu özellikleri göstermez.

Bu davranışların arkasında ne olduğunu biraz daha anlamak için okumaya devam edebilirsiniz.

Diğer insanlarla ilişki kurmanın zor olmasının nedenleri

Kişi, insanlarla ilişki kurmanın neden zor olduğunu merak ettiği zaman aslında gerçekten de yaygın görülen bir bilinmezliğe kafa yormuş olur. Kişi, modern toplumun dışa dönüklüğü, açık sözlülüğü ve sosyal kişileri aşırı derecede ödüllendirdiğini bilir. Bunun nedeni bu insanların, bağlantı kurma ve öne çıkma konusunda üstün bir yeteneğe (en azından görünürde) sahip gibi görünmeleridir.

Ancak bu fikrin kısmen yanlış olduğunu varsayabiliriz. Aslında hem içe dönük hem de dışa dönük insanlar, herkesçe beğenilen insanlar olabilir. Ayrıca bazı dışa dönük insanlar da ilişki kurma ve geliştirme konusunda sorun yaşar. Bu önemli bir noktadır; çünkü sosyalleşmenin zorluğunun, her zaman utangaçlığa ya da içe kapanıklığa bağlı olmadığını gösterir. Bunların etken oldukları doğrudur, ancak tek etkenler bunlar değildir.

Çocuklukta içselleştirilmiş ilişki kuralları

Çocukluğunuz, başkalarıyla ilişki kurma yeteneklerinizi ya da zorluklarınızı açıklayan belirleyici bir etkendir. İnsanların çoğu, çocukken onlara bakan insan tarafından kendilerine aşılanan ilişki kurallarını bilinçsiz bir şekilde içselleştirmiştir. Ancak bu kuralların, onlarda işe yaramadıysa sizde de işe yaramayacaklarını unutmayın.

Aynı şey, ebeveynleriniz iletişim konusunda yetenekli değillerse ve sizinle fazla iletişim kurmuyorlarsa, iletişim şekliniz için de geçerlidir.

  • Duygusal açıdan yoksun olan bakıcılar, her zaman çocuğun sözlü, duygusal ve davranışsal becerileri üzerinde bir etkiye sahip olur.
  • Bu nedenle yetiştirilmenin doğrudan bir etkisi olarak ilişki becerilerinden yoksun olduklarından dolayı ciddi sosyal sınırlamalara sahip olan çok sayıda dışa dönük çocuk vardır.
  • Benzer bir şekilde, ilişkisel sınırlamaların diğer nedenleri işlevsiz ve otoriter aile ortamlarıdır. Çocuk özellikle sosyal maruz bırakılmanın çok az olduğu bir ortamda büyüyorsa bu durum geçerlidir.

Psikolojik ve nörolojik boyutlar

Ancak her şeyin nedeni, çocukluktan kaynaklanmaz. İnsanlarla ilişki kurmakta zorlanmanızın nedeni bazen psikolojik, hatta nörolojik etkenler olabilir.

Bunun için örnek olan bazı durumlar şu şekildedir:

  • Otizm spektrum bozukluğu: Çoğu durumda fark edilmeyen Asperger sendromu da bu spektrumda yer alır. Hatta bu, pek çok yetişkinin neden sosyalleşme konusunda sorun yaşadığını açıklar.
  • Bununla birlikte anksiyete ve stres de sosyal becerileri sınırlayan ve engelleyen etkenlerdir.
  • Son olarak ise antisosyal kişilik bozukluğu, sosyal fobi ya da agorafobi gibi psikolojik durumlarında bu sorunun arkasında yer alabileceğini unutmamalısınız. Bu gibi durumlarda kişi, kasıtlı olarak sosyal iletişimden kaçınır.

Duyusal hassasiyet

Agatha Christie ya da Jorge Borges gibi isimlerin sosyal temastan kaçındığından söz etmiştik. Bu kişilerin ortada olan utangaçlıkları, onların güvenli ortamları tercih etmelerine ve stresli ve rahatsız edici durumlara kendilerini maruz bırakmamalarına neden oluyordu. En bariz olan etkenlerden biri olan çekingen kişilik söz konusuysa o kişiye insanlarla ilişki kurmanın neden zor olduğunu soramazsınız.

Bu davranış kalıbına odaklanmaktansa bunun arkasında neyin yer aldığını anlamak daha ilginç olacaktır. Utangaç insanlar, duyusal hassasiyet olarak bilinen şey nedeniyle dış dünyayı farklı algılarlar.

Utangaç insanlar nasıldır?

  • Utangaç insanların beyinleri farklıdır. Genel olarak uyaranlara tepki vermek için daha fazla zamana ihtiyaç duyarlar.
  • Bu insanlar, daha içe dönük ve düşüncelidir. Bu ise hızlı yanıt gerektiren sosyal ortamlara adapte olmalarını engeller.
  • Kalabalığın, gürültünün, yeni uyaranların olduğu ya da kontrollerinin olmadığı durumlara maruz kalmak, stres ve rahatsızlığa yol açar.

Tüm bu etkenler, utangaçlığın da nörolojik temeli olduğunu anlamanızı sağlayacaktır. Ancak nörolojik temeli olması, sosyal beceriler geliştirmek için gerekli stratejileri öğrenmeyi engellemez.

İnsanlarla ilişki kurmakta zorlanıyorsanız yapabileceğiniz şeyler

Her insan, sosyal becerilerini geliştirebilir. Herhangi bir ortamdaki etkileşimden zevk almak için herkes, bir başkasıyla ilişki kurmayı öğrenebilir.

İşte başlangıç olarak yapılabilecek bazı şeyler:

  • Kendinizden istediğiniz şeyleri azaltın. Kendinize, başarısız olma korkunuza, ne söyleyeceğinizi bilmemeye ya da söyleyeceğiniz şeyi sevmemeye bu kadar çok odaklanmaktan kaçının. Kendinizi serbest bırakmak ve kendiliğinden gelişen sohbetlerin tadını çıkarmak için ilginizi içeriden dışarıya doğru kaydırın. Zihninizin size söylediği her şeye inanmayın.
  • Güvenilir olan insanlara güvenin. Korkularınızı, sizi gerçekten tanıtan ve size rehberlik edebilecek insanlarla paylaşın.
  • Stres ve sosyal anksiyeteyi kontrol etme tekniklerini öğrenin.
  • Sosyal becerilerinizi güçlendirin ve iletişiminizi, girişkenliğinizi ve duygu yönetimi gibi şeyleri geliştirin.

Son olarak, burada vurgulanmaya değer olan bir nokta daha var. Diğer insanlarla ilişki kurmakla ilgili sorununuz kronikse, yıllardır uğraştığınız ve yaşam kalitenizi engelleyen bir şeyse profesyonel yardım alın. Bazı terapiler, hayatınızda büyük bir fark yaratabilir. En çok ihtiyacınız olan şey bu olabilir.