Egzama genellikle cilt kuruluğu ve kaşıntı ile ortaya çıkar ve çocukların yaklaşık yüzde 20’sini,  yetişkinlerin ise yüzde 4’ünü etkiler. Egzama, dermatit ve alerjiler gibi cilt rahatsızlıklarıyla birlikte, kuru ve hassas cilde sahip, bağışıklık sistemi zayıf kişilerde görünen en yaygın cilt hastalığıdır. Genelde semptomlar yetişkinlerde çocuklardan daha şiddetli görülür. Araştırmalar, bebeklerin ve çocukların yaşamlarının ilk yıllarında egzamayı daha rahat atlattığını gösteriyor.

Dermatologlar genelde egzamayı reçeteli kremler ve bakterileri öldürüp, bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlarla tedavi ediyor fakat egzama tedavisinde doğal yöntemler de etkili oluyor. Esansiyel yağların uygulanması, alerjik gıdaların azaltılması, sağlıklı beslenme ve cilde zarar veren bakım ürünleri veya güzellik ürünlerinin kullanılmaması bu yöntemlerden bazıları.

Egzama Nedir?

Egzama terimi tek bir rahatsızlık için kullanılmıyor iltihaplanma, kızarıklık, kuruluk ve pullanma gibi belirtilere neden olan cilt bozuklukları grubu için ortak bir terimdir. Herhangi bir kaşıntı veya dökülme  için egzama teşhisi konulabilir.

Yetişkinlerin yaklaşık yüzde 2 ila 4’ünde egzama bulunurken, cildi hassas bebeklerde ve çocuklarda da yaygındır. Egzama semptomları, cildin en üst katmanında oluşan iltihaplanma ile oluşur. Cildin üst katmanı nem eksikliği veya alerji gibi etkenlerden dolayı hasar görüp kuruyunca hassasiyeti ve bariyeri hasar gördükten ve kuruyunca, bağışıklık tepkisine neden olan nem veya alerji gibi faktörler nedeniyle hassasiyet ve tahrişi engellemek zor olabilir.

Çeşitli nedenlerle oluşan ve farklı şekillerde tedavi edilebilen egzama türleri arasında şunlar bulunur:

  • El egzaması
  • Atopik dermatit (alerjilere bağlı)
  • Kontakt dermatit (tahrişten kaynaklanır)
  • Seboreik dermatit (kuru bir kafa derisine neden olur)
  • Dishidrotik egzema (sıvı dolu kabarcıklara neden olur)
  • Nümerik egzama (kabarcıklara ve döküntülere neden olur, beyaz köpüğe benzer)
  • Nörodermatit (kaşıntı sonucu yara oluşumuna neden olur)
  • Stasis dermatiti (alt ekstremitelerde  görülür)

Egzama Belirtileri

Egzama semptomları kısa süreli (akut) veya kronik olabilir. Kaşıntı veya soyulma gibi semptomlar, stres ve zayıf bağışıklık sistemine tepki olarak oluşur. Deri iltihapları zaman zaman kendiliğinden geçse de çoğu hasta altta yatan nedenler tedavi edilmediği takdirde uzun yıllar boyunca tekrarlayan semptomlar yaşar. Egzamanın semptom ve bulguları, belirli bir egzama tipine bağlı olarak aşağıdakileri içerebilir:

Kızaran cilt ; Cilt kırmızı ve şişmiş görünür. Egzama yetişkinlerde en çok ellerde görülür.

Kaşıntı ;  Kaşıntı çok kötüleşir ve kaşırsanız tahrişi daha da kötüleştirirsiniz

Çatlamış, pul pul hale gelmiş cilt ; Fazla kuruluktan dolayı cilt pullanması ve soyulması gerçekleşebilir. Kafa derisinde egzama geliştiğinde (seboreik dermatit), kepek oluşur.

Cilt kuruluğuna bağlı deride oluşan kesikler ve çatlaklar bazen bakteriyel enfeksiyonlara neden olabilir.

Cilt rengi ve dokusunda değişiklikler ; Cilt daha pürüzlü, koyu ve kalın hale gelir.

Şampuan, losyon ve temizleyiciler gibi ürünlere hassasiyet oluşur.

Tahriş nedeniyle ciltte yanma meydana gelir.

Kaşıntı ve diğer belirtiler çok şiddetli hale gelirse, hastalarda stres artışı, uyku bozukluğu, asosyallik ve iş yerinde veya okulda konsantrasyon güçlüğü gibi ikincil sorunlar oluşabilir.

Alerjiden kaynaklanan atopik egzema, bazen ateş, yorgunluk, astım veya solunum yolu sorunları gibi diğer belirtilerle birlikte görülebilir.

Egzama’nın, herpes veya siğil gibi diğer cilt rahatsızlıklarına sahip insanlarda tedaviyi zorlaştırdığı biliniyor.

Bebeklerde ve çocuklarda egzama belirtileri:

Bebekler ve çocuklarda egzama: kollarda, bacaklarda, göğüs ve karın kısmında, yanaklarında, başlarında veya çenede kızarıklık ve kuruluk olarak görülür.

Yetişkinlerde olduğu gibi, çocuklarda da, vücudun daha pürüzlü ve kuru olan bölgelerinde egzama oluşması muhtemeldir. Belirtiler ergenliğe veya yetişkinliğe kadar devam ederse avuç içi, el, dirsek, ayak veya dizleri etkileyebilir.

Egzama bebeklerin ilk altı ayında oluşabilir, ancak bağışıklık sistemi cildin tahriş olmasına adapte olmayı ve bunun üstesinden gelmeyi öğrenir ve kendi başına temizlenir.

Çocukların ve gençlerin yaklaşık yüzde 50 ila yüzde 70’inde, semptomlar 15 yaşından önce azalır ya da tamamen kaybolur.

Egzama nedenleri nelerdir?

Egzama cildin kornea tabakası olarak adlandırılan dış kısmını etkiler. Korneal tabaka, epidermis adı verilen dokuya aittir ve bu tabaka dermiş(orta tabaka) ve deri altı tabakasının üzerinde bulunur.

Kornea tabakası, vücudu mikroplar ve cildin daha derin katmanlarına nüfuz edebilecek zararlı bakteriler gibi tehlikelerden korumak için önemlidir. Koruyucu tabaka olduğu için, kornea kendini sürekli yeniler, eski hasar görmüş hücreleri atar ve yerine, sağlıklı hücreleri getirir. Bu süreç sağlıklı insanlarda cildi kuvvetli ve esnek kılmaya yardımcı olur, ancak egzaması bulunanlarda iltihap nedeniyle bu süreç zedelenir.

Egzama kornea deri hücrelerini döker ve hücre yenileme sürecini kesintiye uğratır. Bunun nedenleri şunlardır:

Korneal tabakanın korunmasına yardımcı olan, filagrin adı verilen protein üretiminin azalmasına  neden olan mutasyona uğramış bir gen gibi genetik faktörler.

Azaltılmış serum (yağ) üretimi, kuru cilde sebep olur. Bu aynı zamanda genetik veya bağışıklık sistemindeki değişikliklerden kaynaklanabilir.

Ciltte yaşayan mayalar ve bakteriler güçsüz bağışıklık sistemiyle birleşince iltihaplanmaya yol açar. Düşük bağışıklık sistemi, ilaçlar, otoimmün bozukluklar, tedavi edilmemiş enfeksiyonlar, eksik beslenme veya bağırsak sorunları gibi faktörlere bağlı olabilir. Bazen egzamadan kaynaklanan ciltteki çatlaklar, sağlıklı yetişkinlerin cildinde bile yüksek oranda bulunan Staphylococcus aureus adı verilen yaygın bir bakteri tipinin duyarlı kişilerde inflamatuar bir yanıtı tetiklediğinde enfeksiyonlara neden olabilir.

Antikorların serbest bırakılmasıyla bağışıklık tepkisine neden olan alerjiler (atopik dermatit veya atopik egzama)egzamaya neden olabilir..Alerjik tepki, belirli gıdaları tüketme, kimyasala maruz kalma, parfüm veya sabun gibi diğer sert toksinler / maddelerle temas gibi şeylerden kaynaklanabilir. Atopik dermatit, evcil hayvan veya kürklerle bağlantılı değildir. Aksine egzama, köpek sahiplerinde, gündüz bakım evinde ya da diğer çocuklarla vakit geçiren çocuklarda daha az görülür. Bu durumlar daha güçlü bir bağışıklık sistemine yardımcı olur. Sigara içme veya yüksek miktarda kirlilikten kaynaklanan toksisite de veya “aşırı temizlik” ve antibiyotik kullanımı da egzamayı tetikler.

Gelişmiş ülkelerde ya da daha soğuk iklimlerde yaşayan insanlarda, soğuk, kirlilik ve kötü beslenme gibi faktörler nedeniyle egzama daha sık bulunur.

Çocuklarda mama ile beslenmek egzama riskini artırıyor. Araştırmalar emzirilmiş bebeklerin bağışıklık sisteminin güçlendiğini  ve cildi etkileyebilecek alerjilere karşı daha fazla koruma sağladığını gösteriyor.

Aşıların egzama ile ilişkili olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Egzama prevalansı, aşı kullanımı arttıkça artmış ancak ilgili oldukları konusunda henüz kesin bir kanıt bulunamamıştır. Çalışmalar halen kesin bir sonuç vermiş değil.

Egzama vs Sedef hastalığı

Görseldeki Sedef hastalığıdır.

Hem sedef hastalığı hem de egzama, kaşıntı ve kızarma gibi belirtiler de dahil olmak üzere benzer belirtilere sahiptirler.. Egzama bebeklerde ve çocuklarda daha sık görülürken, sedef hastalığı 15-35 yaşları arasında daha yaygındır.

Her ikisinde de düşük bağışıklık sistemi veya stres hastalığı tetikler. Bununla birlikte, egzama tahriş (cilt bakım ürünleri gibi ) ve alerjiye daha yatkındır. Sedef hastalığının kesin nedeni tartışmalı olmakla birlikte, genetik, enfeksiyonlar, stres, yaralara bağlı cilt hassasiyeti ve ilaç birleşimi en büyük sebepler olarak görülüyor.

Sedef hastalığına kıyasla, egzama kaşıntıya neden olur. Kaşıntıya bağlı kanama egzamada daha yaygındır.

Kaşıntı ve kendi kendini yaralama egzamada daha sık görülürken, genellikle sedef hastalığı  batmaya veya yanmaya neden olur. Ciltte yanma hissi egzamadan da ortaya çıkabilir, ancak kaşıntı hissi genellikle daha fazladır.

Yanmaya ilaveten, sedef hastalığı, iltihaplı deriye ve  pul pul lekelere neden olabilir.

Ayrıca belirtilerin ortaya çıkmasında bazı farklılıklar da vardır. Egzama genelde ellerde, yüzlerde veya dirsek ve diz gibi bükülen bölgelerde oluşur. Sedef ise sık sık  yüz, kafa derisi, avuç içi ve ayaklar, bazen göğüs, sırt üstü ve tırnak yatakları gibi yerlerde görülür.

Egzama ne kadar yaygın?

Egzama, çocukların yaklaşık yüzde 15-20’sini ve yetişkinlerin yaklaşık yüzde 2-4’ünü etkiler. Yaklaşık 31.6 milyon Amerikalı ağır geçebilen en az bir egzama biçimine sahiptir.

Egzama, hem erkekler hem de kadınlarda görülür; ancak erkekler daha büyük bir risk altındadır.

Egzama, özellikle çocuklarda alerjilerle ilişkilendirilmiştir. Egzama geçiren üç çocuğun birinde astım veya saman nezlesi gibi alerjik semptomlar bulunmuştur.

Çocuklarda egzama vakalarının yaklaşık yüzde 70’i 5 yaşından önce başlar.

Çocukların yüzde 60’ı yetişkinlik dönemlerinde  de periyodik olarak semptomlarla savaşır.

Amerikalı erişkinlerde kontakt dermatitin yüzde 80’inin kimyasal maruz kalma / tahrişten kaynaklandığı ve yaklaşık yüzde 20’sinin alerjiyle ilişkili olduğu tahmin edilmektedir.

Bağışıklık fonksiyonu ve alerjiyle ilgili en az 11 farklı bozukluk egzama semptomlarına neden olabilir.

Eller egzamadan en çok etkilenenlerdir. ABD’de tüm egzama vakalarının% 20 ila% 35’ini el dermatiti oluşturmaktadır.

Egzama yaşayan insanların yalnızca yüzde 35 ila 37’si tedavi için doktora başvuruyor

Egzama ve Atopik Dermatit İçin Konvansiyonel Tedavi Yöntemleri

Şu anda egzama için bulunan kesin bir tedavi yöntemi yok, yalnızca egzama belirtilerini hafifletmeye yardımcı olan tedaviler kullanılıyor. Dermatologlar, cildin nazikçe temizlenmesini, tahriş edici ürünlerin kullanılmamasını, sağlıklı beslenmeyi ve ilaç kullanımını öneriyor. Egzama tedavisi genelde şu kombinasyonları içeriyor :

Merhemler ve kremler : Kuru cilde daha fazla nem takviyesi için kullanılır ve genellikle günde en az iki kez bolca uygulanır.

Hassas ciltler için sabun ve şampuan:  Birçok ürün, tahriş edici sentetik kokular ve cildi kurutan katkı maddeleri içerdiğinden, dermatologlar tarafından hazırlanan ve daha az reaksiyona neden olan özel ürünler kullanılabilir.

İlaçlı steroid kremler:  Steroid kremler (kortikosteroid ) iltihaplanmayı azaltır bu nedenle kaşıntıyı ve şişmeyi azaltabilir. Steroid kremler bazen yan etkilere neden olabilir ve tüm hastalar tarafından kullanılamazlar bu durumda pimekrolimus ve takrolimus adı verilen merhemler alternatif olarak kullanılır.

Son zamanlarda  araştırmacılar ciltte iltihaplanmaya neden olan semptomlarla ilgili tedaviler geliştiriyorlar. Bunlar, interlökin 4 reseptörleri olarak adlandırılan bağışıklık antagonistleri ve egzamanın kökeninde bulunan molekülleri hedef alıyor.

Egzama Tedavisinde 5 Doğal Yöntem

1. Cildinizi rahat bırakın (Kaşımayın!)

Kuru ve soyulmuş cildi kaşımak o an için cazip gelebilir. Ancak kaşımak komplikasyonlara ve yaralara, bağışıklık sisteminiz zayıfsa enfeksiyonlara da neden olabilir. Tedavi sürecinde cildinize dokunmayıp rahat bırakmak en iyi yoldur. Kaşıntı dayanılmaz olursa salve veya sıcak nemli havlu uygulamak sizi rahatlatacaktır.

Cildinizi güneşe maruz bırakmamak, sıcak-soğuk değişikliği yapmamak, cildinize uyguladığınız ürünleri değiştirmek size yardımcı olabilir.

2. Allerjileri ve Enflamasyonu Azaltmaya Çalışın

Beslenme tarzımız, çevresel faktörler ve cilt bakım ürünleri, egzama semptomlarını tetikleyen alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Alerjiyi neler tetikleyebilir :

Kimyasal bulunan sabunlar, losyonlar, deterjanlar, dezenfektanlar vs.

Toz, polen, küf, evcil hayvan tüyleri

Sentetik katkı maddeleri ve ambalajlanmış ürünler, gluten, süt, kabuklu deniz hayvanları veya yer fıstığında bulunan koruyucular.

Şeker ve rafine edilmiş yağlar alerjinizi tetikleyebilir.

3. Emzirme ve Sağlıklı Beslenme

Araştırmalar, çocuğun anne sütü ile beslendiği dönemde egzama riskinin azaldığını ileri sürüyor. Çocukluk ve erişkinlik döneminde, anti-inflamatuar gıdalarla sağlıklı bir diyet bağışıklığı artırmaya yardımcı olabilir. Egzama semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilecek gıdalar şunlardır:

Esansiyel yağ asitleri – Bu yağlar, vahşi balık, fındık ve tohum gibi şeylerde bulunur.

Probiyotik gıdalar – Bunlar sebzeler, yoğurt, kefir ve amasai’dir.

Yüksek lifli gıdalar – Sebzeler, meyveler, fındık, tohumlar, hindistancevizi ve turunçgillerde bulunur.

Yüksek antioksidan içeren gıdalar – Enflamasyonu azaltmak, bol miktarda vitamin, mineral ve elektrolit almak için daha taze meyve ve sebzeler tüketin.

4. Bağışıklık Sistemini Geliştirmeye Yönelik Takviyeler

Egzama kaynaklı tahrişi azaltmaya yardımcı olabilecek takviyeler şunlardır:

Probiyotikler : Araştırmalar, probiyotik takviyelerinin cildi koruyucu  etkisi olduğunu  gösteriyor. Sindirim ve bağışıklık sistemini güçlendirmek de alerjik reaksiyonları azaltıyor.

Omega-3 : Enflamasyonun azaltılmasına yardımcı olur.

Antioksidanlar (E, C ve A vitaminleri ): Antioksidanlar cilt hasarını önler, iltihabı azaltır ve yaraların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir.

Vitamin D3 : En çok güneş ışığında bulunan bu vitamin , bağışıklık fonksiyonlarını düzenler ve çok yaygın bir vitamin eksikliğidir.

5. Cildinize Şifalı Yağlar Uygulamak

Anti-inflamatuar ve yatıştırıcı özelliklere sahip olan lavanta esans yağı gibi doğal uçucu yağlar, ciltteki yanmayı önlemeye yardımcı olur. Lavanta yağı, çay ağacı, çiğ bal, hindistancevizi veya shea yağı gibi nemlendirici, anti-bakteriyel içeren yağları birleştirerek kendi kreminizi yapabilirsiniz. Hassas ciltlerde probiyotik, sardunya esansiyel yağı ve / veya mür esans yağları gibi ürünleri de kullanabilirsiniz.

Egzama Sürecinde Dikkat Edilecekler

Egzama sürecinde bazen semptomlar çok şiddetli hale gelebilir ve kaşıntı dayanılmaz olabilir. Bu durum yaralara, enfeksiyonlara ve semptomların yayılmasına neden olabilir. Egzama belirtilerini kendinizde fark ediyorsanız veya emin değilseniz, semptomları kontrol altına almak ve ana nedeni tedavi etmek için doktorunuzla görüşün.

Egzama Üzerine Nihai Düşünceler

Egzama, cilt kaşıntısı, kızarıklık, kuruluk ve pullaşma gibi belirtilere neden olan ilgili cilt bozuklukları grubunun ortak bir terimidir.

Egzama nedenleri; alerji, kozmetik ürünler, zayıf bağışıklık sistemi, stres ve çok soğuk, kuru iklimler.

Egzama için doğal tedaviler ; cildi yumuşatmak, alerjileri azaltmak, sindirim ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için takviye almak, sıcak havlu uygulaması, hindistancevizi yağı ve esans yağları uygulamak.

Kaynaklar:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/14417.php

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/eczema-causes#1