Bedeninizin hamileliğin çok erken bir döneminde doğum için hazırlanması ve beklenen doğum tarihiyle kıyaslandığında üç haftadan daha önce doğum gerçekleşmesi, erken doğum olarak adlandırılır. Genelde rahim ağzının açılması ile birlikte düzenli sancıların gelmesi 20-37’inci haftalar arasında olur.

Doktorlar erken doğumu engellemek için genelde ellerinden geleni yaparlar. Bebek sizin içinizde doğması gereken zamana kadar büyürse, doğumdan sonra problem yaşama ihtimali daha düşük olur.

Erken doğumun tam sebebi bilinmiyor ancak bazı risk faktörleri onun daha olası hale gelmesine sebep oluyorlar. Ancak hiç bir risk faktörü taşımayan kadınlarda bile erken doğumun ortaya çıkması mümkün.

Riskleri Neler Arttırır?

Erken doğum riskini arttıran pek çok faktör var ve bunlardan bazıları şöyle:

  • Sigara içmek
  • Doğumdan önce fazla kilolu veya çok düşük kilolu olmak
  • Ergenlik döneminde olmak veya 40 yaş üstü olmak
  • Gebelik kontrollerine gitmemek
  • Hamilelikte alkol ve uyuşturucu kullanmak
  • Yüksek tansiyon, preeklampsi, diyabet, kan pıhtılaşma bozuklukları veya enfeksiyon gibi rahatsızlıklara sahip olmak
  • Belli doğum kusurlarına sahip bir çocuğa gebe olmak
  • İkiz veya daha fazla çocuktan oluşan çoklu doğuma gebe olmak
  • Aile veya kişisel geçmişinizde erken doğum bulunması
  • Bebek sahibi olduktan sonra çok kısa zamanda tekrar gebe kalmak

Erken Doğum Belirtileri

hamilelikte üstüne adet görme

Erken doğumu önlemek için onun uyarı işaretlerinin farkında olmak gerekir. Hızlı davranmak çok büyük bir fark yaratabilir. Eğer aşağıdaki belirtilere sahipseniz hemen doktorunuza ulaşın:

  • Bel ve sırt ağrısı: Genelde bel kısmında bir ağrı olur. Devamlı veya kesik kesik olabilir ama pozisyon değiştirseniz veya konfor için başka bir şey yapsanız da geçmez.
  • Sancılar: Her 10 dakikada bir veya daha sık olacak şekilde daha da hızlanan ve daha şiddetli olan sancılar.
  • Kramplar: Alt karında adet sancısı benzeri kramp ve sancılar. Bunlar ishaldeki gaz ağrıları gibi de hissettirebilirler.
  • Vajinanızdan sıvı gelmesi.
  • Bulantı, kusma ve ishal gibi grip benzeri belirtiler. Hafif olmaları durumunda bile doktorunuzu arayın. Eğer 8 saatten daha uzun süre sıvı alamıyorsanız doktorunuza görünün.
  • Pelvis ve vajina bölgesinde baskı artışı.
  • Vajinal akıntılarda artış.
  • Hafif kanama gibi vajinal kanama belirtileri.

Bunların bazıları normal gebelik belirtileri olabilirler ve bu nedenle ayırt etmek hayli zordur. Fakat yine de bir endişe noktası gördüğünüzde doktorunuza danışmanız işinizi kolaylaştıracaktır.

Komplikasyonlar

Erken doğumun bebek için düşük kilolu doğum, nefes alma problemleri, az gelişmiş organlar ve görme problemleri gibi bazı sağlık sorunlarına yol açma ihtimali vardır. Erken doğan çocuklarda serebral palsi, öğrenme bozuklukları ve davranış problemleri oluşma riski daha fazladır.

Önlemenin Yolları

Erken doğumu önlemeniz mümkün olmayabilir ancak sağlıklı, normal vaktinde bir doğum için yapabileceğiniz bazı temel şeyler var:

  • Düzenli kontrollere gitmek: Düzenli gebelik kontrolleri ile sizin ve bebeğinizin sağlığı düzenli olarak kontrol edilir. Herhangi bir endişe sebebi olursa bunlar kontrol edilebilir. Eğer geçmişte erken doğum hikayeniz varsa veya erken doğum belirtileri gelişirse, gebelikte doktorunuzu daha sık görmeniz gerekebilir.
  • Sağlıklı beslenme: Sağlıklı gebelik genelde iyi beslenme ile bağlantılıdır. Ayrıca bazı araştırmalara göre çoklu doymamış yağ asitleri bakımından zengin bir beslenmenin daha düşük erken doğum riski ile bağlantısı olduğu görülmüştür. Bu yağlar kuruyemişlerde, çekirdeklerde, balıklarda ve bazı yağlarda bulunurlar.
  • Riskli maddelerden kaçınma: Eğer sigara içiyorsanız, bırakın. Doktorunuz sigara bıraktırma programları hakkında bilgi verebilir. Yasadışı uyuşturuculardan da uzak durulmalı.
  • Gebelikler arasına zaman koyun: Bazı araştırmalara göre iki gebelik arasında altı aydan daha az vakit bulunmasının veya 59 aydan daha fazla zaman olmasının erken doğum riskini arttırabildiği görülüyor.
  • Yardımcı üreme tekniklerinin kullanımına dikkat: Eğer yardımcı üreme teknolojileri ile gebe kalmayı planlıyorsanız, kaç tane embriyonun yerleştirileceğini düşünün. Çoklu gebelik erken doğum riski taşır.
  • Kronik rahatsızlıkları kontrol altına alın: Diyabet, yüksek tansiyon, obezite gibi kronik rahatsızlıklar erken doğum riskinde artışa sebep olurlar. Bu rahatsızlıkları kontrol altına almak için doktorunuzla görüşün.

Erken Doğumu Önleyebilir Miyim?

Sağlıklı bir bebek sahibi olmak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden bir tanesi daha gebe kalmadan çok sağlıklı olmak ve gebelik sırasındaki kontrollere düzenli olarak gitmektir.

Erken doğumdan kaçınmak mümkün olmayabilir ancak aşağıdaki adımlar yardımcı olabilirler:

  • Stresi azaltmaya çalışın. Her gün biraz yalnız ve sessiz zaman geçirin, yardım ihtiyacınız olduğunda isteyin.
  • Araştırmacılar diş eti hastalıkları ile erken doğum arasında bağlantı görüyorlar ve bu nedenle dişlerinizi günlük olarak fırçalayın.
  • Sigara içiyorsanız bırakın.

Doktorunuz erken doğum risk faktörlerinizi kontrol edecektir ve almanız gereken önlemleri aktaracaktır. Transvajinal ultrason ile rahim ağzı uzunluğunu ölçmek erken doğum riskini tahmin etmeye yardımcı olabilir. Bu genelde gerekli olduğunda 20-28 haftalar arasında uygulanır.

Son yapılan çalışmalara göre bazı kadınlarda progesteron hormonu ile tedavi erken doğumu önleyebiliyor. Kısa rahim ağzı olan kadınlara vajinal progesteron verilmiş. Daha önce erken doğum yaşamış olan ve bir bebek sahibi olan kadınlar riski azaltmak için gebelikte progesteron iğnesi olabilirler.

Bebeğim Erken Doğarsa Ne Olur?

Yaklaşık olarak 10 bebekten 1 tanesi erken doğar. Çoğu erken doğum bebek normal şekilde büyür ve kısa zaman içerisinde yaşıtlarını yakalar.

Ancak bu çocuklarda problem riski daha yüksektir. Erken doğan bebekler normal doğan bebeklere göre biraz daha yavaş büyürler. Sırtüstü dönmeleri, konuşmaları, bir şeyleri tutmaları daha geç olabilir. Otizm, zeka gerilikleri, serebral palsi, akciğer problemleri, görme ve duyma kaybı gibi konularda uzun vadeli riskleri daha yüksektir. Bazılarında duygusal patlamalar ve hiperaktivite gibi sorunlar olabilir. Okulda öğrenme ve okuma konusunda problemler yaşayabilirler.

Bebek ne kadar çok erken doğarsa, problem sahibi olma ihtimali o kadar artar. 7 aydan sonra doğanların genelde yenidoğan yoğun bakım ünitesinde biraz kalması gerekir. Daha erken doğan bebeklerde daha büyük zorluklar ortaya çıkar. Bu bebeklerin özel bir bakıma alınmaları gerekir.

Hastaneden eve geldiğinizde, doktorunuzu aramanızı veya acile gitmenizi gerektirebilecek bazı uyarı işaretlerine dikkat edin.

Emzirme: Bebeğiniz çok yavaş yiyebilir veya memeden yahut mamadan yeterince süt almayabilri. Onu her 3-4 saatte bir olmak üzere daha sık beslemeniz gerekir. Eğer yemeyi reddederse, doktorunuzu arayın. Eğer bebeğinizin emmeyi öğrenme konusunda zorluk yaşadığını görürseniz, hemşirenize veya emzirme danışmanınıza danışın.

Uyku: Bebeğiniz normal doğan bebeklerden daha uykucu olabilir. Emerken bile uyuyabilir. Yeme zamanı geldiğinde onu uyandırın. Sonrasında tekrar uykuya yatırın.

Nefes: Eğer nefes alma zorluğu yaşarsa acili arayın.

Beden sıcaklığı: Erken doğan bebeklerin bedenlerini yeterince sıcak tutmak için yeterince yağları yoktur. Onu soğuk yerlerden uzak tutun, oda sıcak olsun. Kış aylarında güzel giydirin.

Sarılık: Bebeğinizin gözleri ve cildi sarıysa, yeme problemleri yaşıyorsa, bu durum sarılık işareti olabilir. Yani karaciğeri kandaki bilirubini yeterince temizleyemiyordur. Hastaneden çıkmadan önce sarılık kontrolü yapıldığından emin olun ve belirti görürseniz doktorunuzu arayın. Tedavi edilmezse beyin hasarına sebep olabilir.

Enfeksiyonlar: Erken doğan bebeklerin bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiştir. Bu da onları enfeksiyon riskine açık hale getirir. Yüksek ateş ve nefes problemleri gibi belirtilere dikkat edin.