Estradiol hormonu, östrojenik bir sterodi hormonu olarak bilinmektedir ve kadınların vücudunda östrojen hormonundan sonra bulunan önemli hormonlardan birisidir. Estradiol hormonu, temelde yumurtalıklarda, biraz az miktarda da böbrek üstü bezinde, yağ dokularında ve erkeklerin testislerinde üretilmektedir. Aslında estradiol, üreme çağındaki kadınlarda birincil önemdeki seks hormonu olarak bilinmektedir. Yani slında bu hormon kadınlık özelliklerinden ve cinsel fonksiyonlarından sorumludur. Bununla birlikte kadınların kemik sağlığı açısından da estradiol hormonu çok önemlidir.

Estradiol testi de, kandaki estradiol hormonunun miktarını ölçer ve “E2 testi” olarak adlandırılır.  Yukarıda da anlatıldığı üzere estradiol hormonu, östrojen hormonunun bir çeşididir ve 17 beta -östradiol adı verilir. Kadın vücudunda yumurtalıklar, göğüsler ve adrenal bezler estradiol hormonu üretmektedir. Hamilelik döneminde ise kadının plasentası da estradiol hormonu üretir.

Estradiol hormonu ne işe yarar?

Estradiol hormonunun öncelikle kadın vücudunda, ardından erkek vücudunda çok sayıda işlevi bulunmaktadır. Bu bakımdan estradiol hormonunun görevleri;

  • Uterus (rahim), fallop tüpleri, vajina ve memeler gibi kadın seks organlarının büyümesine ve gelişimine yardımcı olmak,
  • Yağın kadının vücudunda dağılımını kontrol etmek,
  • Kadınlarda kemik ve eklem sağlığını korumak ve geliştirmek,
  • Erkeklerin vücudunda adrenal bezler ve testisler kadınlardan daha az miktarda estradiol hormonu üretir. Bu da tüp bebek tedavisinde sperm hücrelerinin tahrip edilmesini önlemek,
  • Erkeklerde cinsel fonksiyonların gelişimini sağlamak şeklinde sıralanabilir.

Estradiol testi neden yaptırılmalı?

Estradiol hormonu cinsel organların gelişimine yardımcı olduğundan, kadın veya erkek cinsel organları normal oranda gelişmiyorsa, başvurulan doktor estradiol testi isteyebilir. Estradiol testinde hormon seviyesinin normalden daha yüksek çıkması, ergenlik döneminin her zamankinden daha erken meydana geldiğini gösterebilmektedir. Bu da “erken ergenlik” olarak adlandırılmakta, şikayetler için önlemler alınması gerekmektedir.

Normalde olması gerekenden daha düşük seviyedeki estradiol hormonu da, ergenliğin geç olduğuna işaret edebilir. Estradiol testi, kişinin adrenal bezlerinin çalışmasında bir sorun olup olmadığını öğrenmeye yardımcı olur. Bunlarla birlikte hipopitüitarizm yani hipofiz bezinin işlevinin azalması sorununda uygulanan tedavinin işe yarayıp yaramadığını anlamak için de estradiol testi yapılması gerekebilir. Ayrıca doktor; adet düzensizlikleri, anormal vajinal kanama, kadın kısırlığı gibi sorunları araştırmak için de estradiol testi isteyebilir.

Eğer kadının adet döngüsü durduysa ve menopoz semptomları yaşıyorsa doktor estradiol testi isteyebilir. Estradiol, bir tür kadın üreme hormonu olduğundan, menopoz sırasında ve sonrasında kadının vücudu menopoz belirtilerine katkıda bulunan, daha az östrojen ve estradiol üretecektir. Bu bağlamda testle elde edilen estradiol seviyesi de kadının, menopoza girmeye hazır olup olmadığını veya geçiş sürecinde olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Estradiol testinin sonucu, kadının yumurtalıklarının ne kadar iyi çalıştığını anlamaya da yardım edebilir. Bu bakımdan kadının bir yumurtalık tümörü semptomu varsa doktor estradiol testi isteyebilir. Böyle bir durumda; karında şişkinlik, az miktarda besinle doyma, iştahsızlık, alt karın ve pelvik bölgede ağrı, hızlı kilo kaybı ve sık idrara çıkma gibi belirtiler yaşanabilir.

Hamile olan ya da kısırlık tedavisi gören kadınlarda doktor sürecin ilerlemesini takip etmeye yardımcı olması için estradiol testi isteyebilir. Bu tür durumlarda estradiol testi genellikle tanı koymak için tek başına kullanılmazken, la birlikte, bu testin sonuçları doktorun ileri tetkik gerekip gerekmediğine karar vermesine yardımcı olabilir.

Hormon replasman tedavisi alanlar da estradiol hormonu alabilir. Bu tür vakalarda estradiol seviyesi doktor tarafından düzenli olarak test edilir ve izlenir.

Estradiol testi riskli midir?

Estradiol testi bir hormon testidir ve bununla ilgili riskler oldukça düşüktür. Aslında pek çok testte de az miktarda da olsa var olduğu gibi;

  • Damar bulurken zorlanmaktan kaynaklanan birtakım basit ve tolere edilebilir sorunlar,
  • Damarda aşırı kanama,
  • Baş dönmesi,
  • Baygınlık,
  • Hematom (kan damarının yırtılmasıyla kanın damar dışına çıkması),
  • Enjektörün girdiği yerde enfeksiyon gibi sorunlar nadiren görülebilir.

Estradiol testi öncesinde hangi önlemler almak gerekir?

Estradiol hormonunun kandaki düzeyini vücuttaki bazı faktörler etkileyebildiği için test öncesinde birtakım önlemler alınması konusunda doktor uyaracaktır. Şöyle ki; kişinin kullandığı bazı ilaçlar varsa bunları doktoruna söylemelidir. Bu ilaçların testten bir süre öncesinde bırakılması ya da dozunun düşürülmesi gerekebilir. Kandaki estradiol seviyesini etkileyebilecek ilaçlar genel olarak; doğum kontrol hapları, östrojen ilaçları, Glukokortikoidler, şizofreni ve diğer zihinsel rahatsızlıkların tedavisi için kullanılan fenotiyazinler, tetrasiklin ve ampisilin gibi antibiyotikler şeklinde sıralanabilir.

Kişinin kanındaki estradiol düzeyleri, gün içinde ve kadının adet döngüsü döneminde değişebilir. Bu bakımdan doktor, adet kanamasının belirli bir saatinde veya günün belirli bir saatinde test yaptırmasını isteyebilir.

Kullanılan ilaçların yanı sıra bazı rahatsızlıklar da kandaki estradiol hormonu düzeylerini etkileyebilir. Bu rahatsızlıklar genel olarak; anemi, yüksek tansiyon, böbrek rahatsızlıkları, karaciğer fonksiyonlarında azalma gibi sayılabilir.

Estradiol testi nasıl yapılır?

Estradiol testi klasik bir kan testidir. Test yapılacak kişinin kanı genellikle dirseğinin içinden veya elin arka tarafındaki bir damardan alınmaktadır. Diğer kan testlerinde olduğu gibi öncelikle kanın alınacağı alan antiseptik ile temizlenir. Bu sayede olası bir enfeksiyon önlenebilir. Sonrasında üst kol bir turnike ile bağlanır ve bu şekilde damar kanla şişer. Ardından sağlık görevlisi damardan bir iğne ile kanı bir tüpe alır. Bu işlem sadece birkaç dakika sürer ve ancak diğer kan alma uygulamaları gibi hafif sızlayabilir. Tüpe kan alındıktan sonra kanamayı durdurmak için enjeksiyon bölgesine bir basınç uygulanır. Sonrasında kan alınan alana bir pamukla hafif bası yapılır ya da bandaj uygulanır. Sağlık görevlisi kan numunesini test için laboratuvara gönderir.

Estradiol testinde elde edilen sonuçlar ne anlama gelir?

Estradiol testinin sonuçlarını kadının üreme döneminde, menopoz döneminde ya da adet döneminde olup olmamasına göre değerlendirmek gerekir. Adet kanaması yaşayan kadınlar için normal estradiol seviyesi mililitrede (pg / mL) 15 – 350 piktogram arasında değişir. Menopoz dönemine girmiş olan kadınlarda normal estradiol seviyesi 10 pg / mL’nin altında olmalıdır.

Normalden yüksek estradiol değeri nasıl yorumlanır?

Estradiol değerinin normalde beklenen düzeyin üzerinde olması kişinin normal dışı birtakım durumlar içinde olduğu şeklinde yorumlanabilir. Bu normal dışı durumlar;

  • Erken ergenlik,
  • Yumurtalık veya testis tümörleri,
  • Erkeklerde göğüslerin fazla gelişmesi sorunu olan jinekomasti,
  • Tiroid bezinin fazla çalışmasından kaynaklanan hipertiroidi,
  • Siroz,
  • Karaciğerde yara olması şeklinde sıralanabilir.

Normalden düşük estradiol değeri nasıl yorumlanır?

Estradiol değerinin normalden daha yüksek çıkması gibi düşük çıkması da bazı sorunlara işarettir. Bunlar;

  • Menopoza girmek,
  • Kadında iki tane yerine bir tane X kromozomu ile doğması sorunu olan Turner Sendromu adlı genetik bozukluk,
  • Yumurtalıklarda yetmezlik,
  • Kadının yumurtalıklarının 40 yaşından önce çalışmasının durması sorunu olan erken menopoz,
  • Yumurtalıklarda çok sayıda kist oluşması sorunu olan ve kadın kısırlığının önemli sebeplerinden birisi olan Polikistik over sendromu,
  • Vücuttaki yağ oranının çok düşük olmasından kaynaklanabilen östrojen hormonu üretiminin durması,
  • Ön hipofiz hormonlarının yetersizliğinden kaynaklanabilen Hipopitüitarizm,
  • Yumurtalıkların veya testislerin yeterli hormon üretmemesinden kaynaklanabilen Hipogonadizm olarak sıralanabilir.