Gebelik dönemi bir kadının belki de en hızlı kilo aldığı dönemdir. Bu dönem içinde artan hormon seviyelerinin ve bebeğin gelişimini destekleme ihtiyacının etkisiyle anne adayı sık sık acıkır. Uzun süre açlığa dayanamayan kadın sürekli bir şeyler atıştırma isteği hisseder ve dolayısıyla da kilo alır. Şöyle ki gebelikte 10 ile 30 kilo arasında kilo almak mümkündür. Çok sık olmamakla birlikte istenen kiloyu almayan anne adayları ile karşılaşmak mümkün olsa da genellikle gebelikte normalden çok fazla kilo alınması söz konusudur. Özellikle de toplumumuzdaki geleneksel düşünce ve algılama yanlışlıkları yüzünden anne adayları bu dönemde ne kadar çok fazla yerlerse, bebeğin o kadar sağlıklı olacağı düşüncesine kapılırlar. Ancak bu algı tamamen yanlıştır. Aksine küçük porsiyonlarla sık sık beslenmek gebelikte anne adayı ve bebek sağlığı, gelişimi açısından temeldir. Bu bakımdan gebelikte genel sağlıklı beslenme kurallarına uyulmalı, gerekiyorsa gebelik beslenmesiyle ilgili bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Gebelik döneminde kaç kilo almak normal karşılanır?

Gebelik döneminde kimin kaç kilo almasının normal karşılanabileceği tamamen anne adayının metabolizmasına ve fiziksel özelliklerine bağlıdır. Ancak genellikle bu süreçte 10-12, hatta 15 kilo almanın normal olduğu söylenir. Burada asıl önemli olan husus anne adayının gebelik öncesinde normal kilosunda olmasıdır. Gebelik gerçekleşmeden önce vücut kitle indeksi normal ya da düşük olan kadınlar genellikle gebelik döneminde ortalama oranlarda kilo alırlar. Fakat zaten fazla kilolu olan kadınlar bu süreçte aşırı kilo alma eğilimindedirler. Bunun da temel sebebi normal dönemde de sağlıksız beslenme alışkanlıkları olan kadının gebelikte de bunları devam ettirmesidir. Gebelik öncesinde fazla kilolu olan kadınların gebelikte 8-10 kilo arasında alması önerilir. Zira daha fazlası anne adayı, bebek ve doğum açısından sıkıntılı olabilir. Bununla birlikte vücudun yağ depolamasına sebep olan hastalıklara sahip olan kadınlar, gebelik sürecinde de bu sorundan dolayı aşırı kilo alabilirler. Tüm bunlardan yola çıkılarak gebelikten önce anne adayının kendi boyu ile orantılı olacak bir kiloya kavuşması ve ardından gebelik gerçekleşmesi önerilir. Hatta gerekiyorsa bu sorunun çözümü için tıbbi tedavi uygulanmalıdır.

Gebelik öncesinde ideal kilo nasıl bulunur?

Gebelik döneminde gereğinden daha az ya da daha fazla kilo almamak, kiloyu kontrol altında tutabilmek için öncelikle gebelikten önce ideal kiloda olmak gerekir. Bunun için kadın vücut kitle indeksini hesaplamalı ve normal kiloya erişince hamilelik sürecine girmelidir. Bu sayede çok daha sağlıklı bir gebelik dönemi geçirebilir. Vücut kitle indeksini hesaplamak için de kadın boyunun santimetre cinsinden karesini alır ve kilo boyun karesinden elde edilen sayıya bölünür. Şöyle ki; 165 santimetre boyunda ve 55 kilo olan bir kadının boyunun karesi 165X165= 27,225 bulunur. Arından kilo, boyun karesine bölünür ve 55/27,225= 20,2 değeri bulunur. Vücut kitle indeksi değerinin 18’in altında olması kişinin zayıf, 18-24,99 arasında olması normal, 25-29,99 arasında olması kilolu, 30’un üzerinde olması da aşırı kilolu, obez olduğunu gösterir.

Measuring tape around protuberant abdomen

Gebelik kilosu nasıl ölçülür?

Bir kişi gerçek kilosunu öğrenmek istiyorsa sabah aç karnına ve idrarını yaptıktan sonra tartılmalıdır. Aksi halde gün içinde bir şeyler yiyip içtikten sonra tartılmak, kilo hakkında gerçekçi bilgiler vermeyebilir. Bununla birlikte her defasında aynı tartıyı kullanmak önemlidir. Çoğu zaman tartılar arasında 1-2 kilo farklılık gözlenebiliyor. Gebeliğin başından itibaren de anne adayının her hafta aynı gün, mümkünse aynı tartı ile aç karnına tartılması önerilir. Bu sayede daha sağlıklı sonuçlar alınacaktır.

Gebelikte normal düzeyde alınan kilonun dağılımı

Gebelikte normal olarak kabul edilen kilo 10-12, 15 arasındadır. Bu kilonun tamamı bebek ya da anne adayında değildir. Bebek, doğuma kadar ortalama olarak 3 buçuk kilo ağırlığında, plasenta 700 gram, bebeğin içinde bulunduğu amniyon sıvısı 800 gram, gebelik dolayısıyla büyüyen rahim duvarı da 800 gram ağırlığında olur. Alınan kilonun 5 kilo 800 gramı sadece bebekle ilgilidir. Gebelik dolayısıyla anne adayının vücudunda biriken ödem, yağ ve kaslar yaklaşık 4 buçuk kilo, büyüyen memeler 400 gram, artan kan hacmi 1 kilo 200 gramdır. Bu şekilde dağılan toplamda 12 kilo olağan bir gebelik süreci için normal karşılanır. Böyle hamileliklerde zaten alınan kilonun yaklaşık 5 kilosu doğumla birlikte gider ve geriye yine 6-7 kilo civarında kalmış olur.

Gebelikte kilo alma süreci nasıl gelişir?

Planlanan ve tedavi görülerek elde edilen gebelikler dışında gelişen gebeliklerde kadın, adet kanaması gecikinceye kadar gebelikten şüphe etmez. Adetin gecikmesiyle test yaptırır ve gebeliği öğrenir. Bu süre içinde de zaten gebeliğin yaklaşık 1, hatta bazen 1,5 ayı geçmiş olur. Normal seyreden bir gebelik döneminin ilk 3 ayı içinde anne adayı 1-2 kilo alır ya da mide bulantısı, kusma sorunları yaşıyorsa kilo almaz, hatta kilo verebilir. Ancak 3 aylık süreç geçtikten sonra kilo alımı hızlanır ve gebeliğin 3. ve 6. ayları arasındaki süreçte 5-7 kilo arasında alınır. Normal şartlar altında gebeliğin son 3 aylık periyodunda da kadının 3-4 kilo alması beklenir. Ancak genellikle bu son 3 ay içinde anne adayının hareket kabiliyeti kısıtlandığından, bebek daha hızlı bir gelişim sürecine girdiğinden ve iştahın da artmasından dolayı beklenenin üzerinde kilo alınabilir.

Gebelikte fazla kilo almamak için neler yapılabilir?

Gebelik döneminde normalin üzerinde alınan her kilo hem anne adayını, hem bebeği hem de doğum sürecini olumsuz etkilemektedir. Bu sebeple de artan iştahı kontrol altında tutmaya çalışmak, sağlıklı ve az kalorili atıştırmalıkları tercih etmek gerekir. Zira bu süreçte kadının kilo almasının temel sebebi ana öğünlerdeki beslenmesinden çok aralarda tükettiği sağlıksız, yağlı, tuzlu, yüksek kalorili hazır atıştırmalıklardır. Gebelik döneminde bunu önlemek yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanılması önerilir. Ancak kiloyu kontrol altında tutma çalışmalarının da bu dönemde besin yetersizliğine sebep olmaması için bazı beslenme kurallarına dikkat edilmesi gerekir. Bu dönemde özellikle de meyve, sebze ağırlıklı, protein, demir, kalsiyumu ihmal etmeden beslenmeye özen gösterilmelidir.

Gebelikte meyve tüketimi: Hamilelik döneminde en sık ve fazla miktarda tüketilmesi gereken besinler meyvelerdir. Meyvelerin yağ içermiyor ve yüksek oranda lif içeriyor olması da kilo almadan sağlıklı beslenmeye yardımcı olur.

Gebelikte protein alımı: Anne adayının 9 aylık süre içinde kırmızı ve beyaz et ürünlerinden haftada en az birer kere tüketmesi önerilir. Bu dönemde sadece domuz eti ve kabuklu deniz ürünleri tavsiye edilmez.

Gebelikte süt: Süt ve süt ürünleri her dönemde ve her yaşta mutlaka günde en az bir öğünde tüketilmesi gereken besin kaynaklarıdır. Bu bakımdan özellikle hamilelik döneminde bir kase yoğurt, bir bardak süt ve bir dilim peynir fazla yağlı olmamak kaydıyla tüketilmelidir. Süt ve süt ürünlerinin çok fazla tüketilmesi bu dönemde gaz sorunlarına yol açabileceği için fazlası önerilmez.

Gebelikte demir alımı: Gebelik dönemi anne adayının kansızlık sorunu yaşaması muhtemel dönemdir. Bu sebeple de demir bakımından zengin olan besinlerin özellikle tüketilmesi önerilir.

Gebelikte kiloyu kontrol altında tutmak için düzenli olarak spor ve egzersiz yapılmalı

Gebeliğinde her hangi bir sağlık sorunu ya da tehlike olmayan anne adaylarının hem sağlıklı bir süreç geçirebilmek hem de normal doğumu daha kolay yapabilmek için düzenli spor yapılması önerilir. Bu dönemde belli bir düzen ve mümkünse uzman kontrolünde günlük düzenli yürüyüş yapmak, hafif tempo koşu faydalı olacaktır. Ayrıca hamileler için hazırlanan yoga, plates gibi spor etkinliklerine katılarak hem kiloyu kontrol altında tutmak hem de ruhsal anlamda rahatlamak, huzur bulmak mümkün olacaktır. Bu dönemde dans ve bisiklet sürme gibi fiziksel etkinlikler de önerilmekle birlikte bir uzman kontrolünde ve eşliğinde yapılması gerekliliğinin de altını çizmekte fayda var.