Bir veya iki koldaki uyuşma veya kollardaki iğnelenme, karıncalanma ve batma hissi, yatarken duyulan şikayetler arasında bulunuyor. Bu kavramın tıbbi karşılığı parestezi. Pek çok çeşitli sebebi olabilir. Bazıları iyi huylu, bazıları ise tedavi gerektiriyor.

Kollar gündüz veya gece zamanı sanki uykuya dalmışlar gibi hareketsiz kalabilirler. Eğer kişi bu hissi özellikle geceleri yaşıyorsa, bunun farklı sebepleri olabilir.

Parestezi Nedir?

ABD’deki Ulusal Nörolojik Bozukluklar ve Felç Enstitüsü, paresteziyi şöyle açıklıyor: “yaygın şekilde uzuvlarda, ellerde ve ayaklarda ortaya çıkan yanma ve karıncalanma hissi.”

İnsanlar paresteziyi batma ve iğne hissi, cildin karıncalanması ve uyuşma olarak tanımlama eğilimindeler.

Parestezi herhangi bir anda ortaya çıkabilir ve uyarı vermeyebilir. Ancak bu his rahatsız edici olsa da genelde ağrı yapmaz.

Gece Kolların Uyuşmalarının Sebepleri

Pek çok insan arada bir kısa parestezi nöbetleri geçirir.

Bunun sorumlusu sık sık kişinin pozisyonudur. Örneğin kol sinirlerinin baskı altında kaldığı bir pozisyonda uyumak onu uyuşturabilir.

Pozisyonel parestezi zararsızdır ve genellikle sinirin devamlı baskı altında kalması sonucunda ortaya çıkar. Kişi pozisyon değiştirince bu his de geçer.

Aşağıdaki tıbbi rahatsızlıklar da kollarda parestezi yapabilirler:

Karpal Tünel Sendromu

Karpal tünel sendromu çok yaygın. Tekrar eden parmak hareketlerinin, örneğin yazı yazmak veya piyano çalmak gibi işlerin medyan sinir üzerinde çok baskı oluşturması sonucunda ortaya çıkar. Bu sinir kol boyunca gelir ve bilekten ellere geçer.

Sendrom ellerde ve kollarda ağrı ile uyuşmaya sebep olabilir ancak ilk belirtilerinden birisi özellikle geceleri bilek ve ellerde ortaya çıkan parestezidir.

Cleveland Clinic’e göre belirtilerin gece ortaya çıkma eğilimlerinin sebebi insanların sık sık bilekleri bükülü şekilde uyumaları.

Eğer şu şartlara sahipseniz karpal tünel sendromu riskiniz daha fazla:

  • yazı yazma ve cihaz kullanma gibi tekrar eden el hareketleri barındıran işler yapıyorsanız
  • hamileyseniz
  • sıvı birikimi varsa

Diyabet

Diyabet olan insanlarda sinir hasarı riski var ve buna diyabetik nöropati adı veriliyor.

Kandaki yüksek düzeydeki şeker ve yağların sinir uçlarına zamanla zarar vermelerinden kaynaklanıyor.

Diyabetik nöropati genellikle ayak ve bacaklarda uyuşma ile karıncalanmaya sebep oluyor ancak kol ve elleri de etkileyebilir.

B Vitamini Eksikliği

B vitamini eksikliği anemi ve uzuvlarda karıncalanma gibi çok çeşitli belirtilere sebep olabilir. Bu karıncalanma hissini kolların uyuşması ile karıştırma ihtimaliniz hayli yüksek.

B vitamini eksiklikleri konusunda risk altında olan insanlar şöyle:

  • vegan ve vejeteryanlar
  • 50 yaşının üzerinde olanlar
  • çölyak hastalığı veya inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi belli sindirim bozukluklarına sahip olan insanlar

Çevresel Nöropatinin Diğer Sebepleri

Çevresel nöropati, uzuvları etkileyen sinir hasarıdır. Diyabetik nöropati bunun sadece bir türü.

Ancak pek çok başka faktör de kollarda, ellerde, bacaklarda ve ayaklarda uyuşmaya sebep olabilir.

Çevresel nöropatinin diğer sebepleri şöyle:

  • bazı sakatlanma türleri
  • alkol kullanma bozukluğu, yani alkolizm
  • otoimmün bozukluklar
  • kemoterapi ilaçları gibi belli ilaçlar
  • kemik iliği bozuklukları
  • Lyme hastalığı ve HIV gibi bazı enfeksiyonlar
  • belli sinirlere baskı yapan tümörlerin varlığı

Multipl Skleroz

ABD’deki Ulusal Multipl Skleroz Topluluğu’na göre, uyuşma ve karıncalanma kişinin deneyimlediği ilk belirtiler arasında.

Bu belirtiler genellikle yüzü etkiliyorlar. Ancak multipl sklerozda ortaya çıkan spinal lezyonların nerede olduklarına göre kol ve bacaklarda da hissizlik ile karıncalanma olabilir.

Felç

Felç ve geçici iskemik atak da kollarda karıncalanma ve uyuşmaya sebep olabilir.

Geçici iskemik atak, beyne giden kan akışının geçici olarak tıkanmasıdır. Amerikan Kalp Derneği bu atakların uyarı atakları olduğunu belirtiyorlar.

Felç, inme ve geçici iskemik ataklar sinirlerin fonksiyonlarını etkileyebilirler, hisleri değiştirebilirler ve bunlar arasında kol ve bacaklarda parestezi ile artan miktarda hissizlik ile ağrılar bulunabilir.

Önleme

Geceleri kollarda ortaya çıkan paresteziye sebep olan faktörleri önlemek mümkün olabilir.

Örneğin kişi daha az kısıtlayıcı bir pozisyonda uyumaktan fayda görebilir. Eğer karpal tünel sendromu riski varsa, bir bileklik takmak veya egzersiz yapmak işe yarayabilir.

Eğer B vitamini eksikliği kollarda uyuşmaya sebep oluyorsa, doktor takviye yazabilir veya beslenmede değişiklikler isteyebilir.

Sonuç ve Ne Zaman Doktora Gitmeli?

Kolların uyuşması yaygın bir durum, özellikle de geceleri çünkü insanlar sinirlere baskı yapan şekillerde yatıyorlar.

Ancak bu his sık sık ortaya çıkıyorsa, tıbbi müdahale gerektirebilir. Özellikle şunlar da mevcutsa dikkat edin:

  • görme bozuklukları
  • yüzde karıncalanma ve uyuşma
  • konuşma zorluğu
  • koordinasyon zorluğu, örneğin yürüme sırasında
  • açıklanamayan güçsüzlük ve ağrılar

Altta yatan bir tıbbi rahatsızlıktan, ilaçlardan veya alkol kullanımı bozukluğundan kaynaklı parestezi şüphesi olan herkes bir doktorla görüşmeli.