Dayanıklılık idmanları yoluyla kas gücünü arttırmak bilişsel işlevi geliştirir ve bunamayı önleyebilir
Avusturalya’daki bir Sydney Üniversitesi araştırması, istikrarlı bir şekilde ağırlık kaldırma egzersizi kullanılarak sahip olunan daha güçlü kaslar ve gelişmiş bilişsel işlev arasında bir bağlantı olduğunu keşfetti. “American Geriatrics” dergisinde yayınlanan araştırmada SMART (Study of Mental and Resistance Training-Zihinsel ve Dayanıklılık Antrenmanı Çalışması) olarak bilinen bir sistem kullanıldı. HBB (hafif bilişsel bozukluk)’den muzdarip yaşları 55-68 arasındaki bir grup hasta üzerinde deney yapıldı. Bu durum, etkilenen kişilerde sadece hafif bilişsel belirtilere sebep olduğu ve onları normal günlük yaşamlarından alıkoyacak kadar ağır olmadığı için tamamen gelişmiş bunama kadar ciddi değildir.
HBB’ye sahip insanlarda, 6 yıl içinde Alzheimer hastalığı gelişme oranı %80 civarında görülmekle birlikte bunama veya Alzheimer gelişme riski de yüksek orandadır. 2016 Dünya Alzheimer Raporu, küresel çapta 47 milyon insanın bunama ile ilişkili hastalıklardan etkilendiğini ve 2050 yılı itibariyle üç katı bir artışın beklendiğini raporlamıştır. Yalnızca hayat kalitelerini genişletmelerine yönelik odaklanılan, bunama ile yaşayan bu hastaların bakım maliyetleri de yüksek miktarlardadır.
Ağırlık Antrenmanları Bilişsel İşlevleri Geliştirir
Araştırma amacı değişik fiziksel ve zihinsel aktivitelerin insan beyni üzerindeki etkilerini ölçme amacı taşıyordu. Araştırmacılar HBB tarafından etkilenmiş 100 kişiyi incelediler. Bu 100 kişi dört gruba bölündü ve bunlara aşağıda yer alan aktiviteler verildi:
Ağırlık kaldırma egzersizleri
Oturarak gerdirme egzersizleri
Bilgisayarda gerçek bilişsel antrenman
Bilgisayarda plasebo etkili antrenman
Haftada iki kez egzersizle yapılan bu ağırlık kaldırma deneyi 6 ay sürdü. Katılımcılar daha da güçlendiğinden, her egzersizde ağırlık miktarını arttırdılar. Egzersizler, azami kuvvetlerinin %80 veya daha fazlasının kullanılmaya çalışılarak yapıldı.
Şaşırtıcı bir şekilde, sadece ağırlık antrenman aktivitesi, beyin fonksiyonunda ölçülen bir gelişme gösterdi. Gerdirme egzersizleri, bilişsel antrenman ve plasebo etkili antrenmanın herhangi bir etkisi olmadı. Bu, fiziksel antrenman yoluyla kazanılan kas gücü ve gelişmiş bilişsel işlevler arasında bir bağ olduğunu ispatladı. Araştırmaya öncülük eden yazar Dr. Yorgi Mavros’a göre, zihinsel işlevler ve arttırılmış kas gücü arasında belirgin bir ilişki vardı. Ve kaslar kadar güçlendikçe zihin gelişimi de güçleniyordu.
Daha önceki bir çalışmada, araştırmacılar ağırlık kaldırma antrenmanından 6 ay sonra yaşlı yetişkinlerin beyinlerini taradı. Sonuçlar ölçülen beyin gelişimi ile SMART deneyi arasındaki ilişkiyi yansıtmaktaydı. Egzersiz ve gelişmiş beyin fonksiyonları arasındaki bağı gösteren çalışmalar önceden yapılmış olmasına rağmen, SMART sistemi en iyi sonuçları almak için gerekli egzersiz tipleri hakkında ayrıntılara girdi. Bu çalışma, 55 yaş ve üzeri HBB’ye sahip kişiler için güç arttırıcı antrenman ve gelişmiş bilişsel işlevler arasındaki bağın kanıtlarını gösteren bir ilkti.
Beyindeki Yaşlanmayı Geciktirmek veya Durdurmak
İnsanlar egzersiz yapmadıkları müddetçe zihin bozulma şansları artar. Egzersiz yapmak bunama ve Alzheimer hastalığını önlemeye yardımcı olabilir, bunun yanında kardiyovasküler sağlığı ve aynı anda birden fazla iş yapma yeteneği gibi bazı diğer bilişsel süreçleri de geliştirir.
Doktor Mavros, insanların yaşlanmaya başlar başlamaz dayanıklılık egzersizlerine teşvik edilmesi fikrinin güçlü bir savunucusudur. Sonuç olarak, çok daha sağlıklı bir şekilde yaşlanan bir nüfus elde edilebilir. Mavros, maksimum bilişsel faydalar elde etmek için haftada en az 2-3 kez yeterli miktarda ve yüksek yoğunlukta egzersizin gerekli olduğunu vurguladı.
Sydney Üniversitesi’nden Profesör Maria Fiatarone Singh kas büyümesi ve beyin gelişimi altında yatan süreci ve bilişsel performansı üzerindeki etkisini keşfetmek istiyor. Bir sonraki adım ise hafif bilişsel bozukluğu olan ve HBB’yi engellemek isteyen bireylere en uygun egzersiz programlarının nasıl reçete edileceğine karar vermekten geçiyor.
Çalışmanın yazarları, ağırlık antrenmanı ve gelişen bilişsel bozukluk arkasındaki mekanizmanın henüz tespit edilmemiş olduğunu ve sonraki araştırmanın beynin dejeneratif yaşlanma etkilerini geciktirme ve hatta durdurma sırrını ortaya çıkarabileceğini belirtiyorlar.
