Son bir kaç sene içerisinde glutensiz beslenme konusu giderek popülerlik kazandı. Hatta glutenden kaçınması gerekenler kadar kaçınması gerekmeyenler de ondan uzak durmak için çaba gösteriyorlar. Glutensiz beslenme günümüzde sağlıklı beslenme ile aynı anlama gelmeye başladı fakat gluten nedir, gluten neden kötüdür ve gerçekten onu beslenmeden çıkarmaya gerek var mı sorularını da cevaplamak gerekiyor.

Bazıları için gluten alımını durdurmak sağlık anlamında çok ciddi faydalara sebep olabilir. Yağ yakımının hızlanması, daha fazla enerji elde etme, inflamasyonların azalması, gaz, şişkinlik ve ishal gibi sindirim problemlerinin ortadan kalkabilmesi bu faydalar arasında yer alıyor. Bazıları içinse glutensiz beslenme, bazı ruhsal ve zihinsel problemlerin bile çözümü olabilir.

Gluten pek çok gıdada bulunabiliyor ve hiç aklınıza gelmeyen ürünlerin bile içerisinde yer alabilir. Bu nedenle glutensiz bir beslenme düzeni oluşturmak zorlu bir iştir denilebilir.

Gluten Nedir ve Neden Ondan Uzak Durmalı?

Gluten tahıllarda bulunan bir protein türüdür ve besinlere elastikiyet kazandırmaktadır. Ayrıca pek çok başka gıdanın içerisinde kıvam verici olarak da değerlendirilmektedir. Pek çok kişide gluten intoleransı mevcuttur ve bu da gluten tüketildiği zaman sindirim problemlerine ve hatta ruh hali değişimlerine sebep olur.

Bazı bireylerde ise çölyak hastalığı bulunur ve bu rahatsızlık glutenli gıdalar tüketildiğinde bağışıklık sistemini devreye sokar, bu da bağırsaklardaki temel dokuya zarar verir. Bunun sonucunda da besinlerin emilimi azalır ve beslenme eksikliklerinin yanında ishal, yetersiz beslenme, cilt rahatsızlıkları ve yorgunluk gibi sonuçların ortaya çıkmasına sebep olur.

Neden Glutensiz Beslenmeli? Glutensiz Beslenmenin 6 Faydası

Sindirim Problemlerini Rahatlatabilir

Şişkinlik, gaz ve ishal gibi gluten hassasiyetinin bazı temel işaretlerinin yanında gluten hassasiyeti yorgunluk yapabilir, ruh halini bozabilir, çölyak hastalığı varsa kusma, bulantı gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Eğer glutenli gıdalar tükettikten sonra bu tip problemler yaşıyorsanız, onları bir an önce bırakmalısınız.

Fazladan Enerji Sağlayabilir

Bazı kişiler, gluten tükettikten sonra yorgun hissettiklerini belirtiyorlar. Eğer sizde de bunun benzeri varsa, glutensiz beslenmeniz daha fazla enerji elde etmenizi sağlayabilir, zihin bulanıklığına ve yorgunluğa engel olabilir.

Çölyak hastalığı besinlerin eksik emilimine sebep olur ve bu da yorgunluğun temel sebebi olabilir. Bu semptomlara sahip olan bireylerde bağışıklık sistemi gluten yüzünden bağırsaklara saldırır ve onları içten yok etmeye başlar. Bağırsak dokusu bozulduğu zaman besinlerin emilimi çok zorlaşır ve demir, folat, B12 vitamini, D vitamini, çinko ve magnezyum emilimi düşer.
Çölyak hastalarında özellikle demir eksikliği mevcuttur ve bu da anemiye sebep olur.

Otizmli Çocuklara Yardımcı Olabilir

Otizm iletişim ve sosyal etkileşimde problemlere sebep olan bir gelişim bozukluğudur ve her ne kadar her yaştan bireyi etkileyebilse de, pek çok vaka ilk 2 yıl içerisinde tespit edilmektedir.

Otizmin geleneksel tedavisinde ilaçların yanında özelleştirilmiş bir kaç çeşit terapi uygulanmaktadır. Ancak yapılan son araştırmalar, beslenmeden glutenin çıkarılmasının otizmli çocuklarda semptomların azaltılmasına yardımcı olduğunu göstermiştir.

İnflamasyonları Azaltabilir

Çölyak hastaları gluten tüketmeye devam ettiklerinde, bu zaman içerisinde bedenin inflamasyonlara kapılmasına sebep olabilir. İnflamasyon normal bir bağışıklık sistemi tepkisidir ancak kronik inflamasyon kalp hastalıkları ve kanser gibi kronik hastalıklara sebep olabilir.

Yağ Kaybına Destek Olur

Sindirim ve yorgunluk belirtilerini azaltmanın yanında, glutensiz beslenmenin yağları da azalttığı görülmüştür. 2013 yılında hayvanlar üzerinde yapılan bir araştırmada, farelere glutensiz bir beslenme düzeni uygulanmıştır ve alınan besin miktarı değişmese bile yağlılık ile genel ağırlıkta düşüşler ortaya çıkmıştır. Bir başka çalışmada ise glutenli beslenmenin yağlardan enerji üretimini düşürdüğü tespit edilmiştir.

Ancak bu araştırmaların insanlar üzerinde de tam olarak aynı sonuçları verdiğine dair herhangi bir çalışma şimdilik mevcut değil.

İrritabl Bağırsak Sendromu Semptomlarını İyileştirir

İrritabl Bağırsak Sendromu, gaz, şişkinlik, kabızlık ve ishal gibi belirtiler veren bir bağırsak rahatsızlığıdır. Bu sendroma karşı genellikle beslenme düzeninden kısa zincirli karbonhidratlar çıkarılmaktadırlar ve glutenli gıdaların pek çoğunda bu kısa zincirli karbonhidratlar bol bulunurlar.

Glutensiz Beslenme Rehberi

Glutenden tamamen kurtulmak için ürünlerin etiketlerini iyi okumanız gerekli ancak pek çok üründe gluten doğrudan yazmaz ve bu nedenle aşağıdaki gıdalardan kaçınmanız gerekli:

• Buğday
• Çavdar
• Arpa
• Malt
• Bira mayası
• Yulaf (glutensiz olarak işaretlenmemişse)

Ayrıca glutensiz olduğu onaylanmış ve etiketlenmiş olan besinleri tüketebilirsiniz.
Gluten, pek çok saç bakım ve kozmetik ürününde de bulunmaktadır. Fakat ruj gibi tüketme ihtimalinin olduğu ürünler haricinde bunun bir problem yaratması pek mümkün değil.
Glutensiz Gıdalar

Aşağıda glutensiz ve yüksek besin değerine sahip bazı gıdaların listesini görebilirsiniz:

• Kinoa
• Esmer buğday
• Esmer pirinç
• Horozibiği
• Mısır irmiği
• Süpürge darısı
• Teff
• Glutensiz yulaf
• Darı
• Kuruyemiş unları
• Meyve ve sebzeler
• Et ve deniz ürünleri
• Tohumlar
• Baklagiller
• Süt ürünleri

Kaçınılması Gereken Gizli Glutenli Gıdalar

Bazı gıdalarda gluten eser miktarda olabilir yahut hiç glutenli olacaklarını tahmin etmeyebilirsiniz. Bu nedenle aşağıdaki gıdalardan kaçınmanız da size fayda sağlayacaktır.

• Konserve çorbalar ve hazır çorbalar
• Sosisler
• Bira ve malt içecekleri
• Patates cipsleri
• Soya sosu
• Salata sosları
• İşlenmiş et
• Baharatlar
• Hazır kahveler
• Puding
• Hardal
• Meyan kökü