Sabah bulantıları gebe kaldıktan bir kaç hafta sonra başlayabilirler ve gebeliğin ilk işareti olabilirler. Hamilelikte mide bulantıları genelde ilk trimesterin bir noktasında ortaya çıkarlar ve 14-16 hafta civarında geçerler.
Hamileliklerin %70’inden fazlasında bir noktada mide bulantısı yaşanır. Bazı vakalarda bulantı ve kusma hafif olabilir ancak bazılarında günlük yaşamı bozacak kadar ağır da olabilir.
Ne Zaman Başlar, Zirve Yapar ve Geçer?
Sabah bulantıların adetin geciktiği dönem kadar erken bir dönemde ortaya çıkabilirler. Genelde ilk trimesterde 9. haftadan önce ortaya çıkar. Adının sabah bulantısı olmasına karşın günün herhangi bir anında ortaya çıkabilir.
Sabah bulantıları genelde erken gebelik döneminde giderek daha ağır hale gelirler, ilk trimesterin sonunda zirve yaparlar ve 14-16 hafta civarında iyileşmeler görülür. Ancak hamileliklerin %10-20’sinde bulantı ve kusma 20. haftanın da ötesine geçer.
Nadiren de olsa gebelerde ağır mide bulantısı ortaya çıkabilir ve bu tüm gebeliklerin %0.3-3’ünde ortaya çıkar. Hamilelik boyunca devam edebilir ve ikinci trimesterde daha kötü hale gelebilir.
Nasıl Hissettirir?
Sabah bulantıları herkes için farklıdır. Tespit edebileceğiniz bazı belirtiler şöyle:
- yoğun bulantı
- kusma
- mide ağrısı ve sancıları
- baş dönmesi ve düşük enerji
Pek çok insan belli gıda ve kokuların mide bulantısını tetiklediğini fark ediyor.
Bulantı düzenli kusmaya sebep olacak kadar ağır olduğunda, idrarda koyu renk, çok az idrar yapma, susuzluk ve baş dönmesi gibi dehidrasyon belirtileri de ortaya çıkabilirler.
Eğer bu belirtiler ortaya çıkarlarsa ve sıvıları midenizde tutamıyorsanız, hemen doktorunuzu aramak önemli. Tedavi olmazsa dehidrasyon tehlikeli hale gelebilir.
Sabah Bulantısı Kötü Müdür?
Çoğu insan için mide bulantısı bir gebelik sorununa işaret etmez ve bebeğin sağlıksız olduğu anlamına gelmez. Bazı çalışmalarda sabah bulantılarının pozitif bir işaret olabileceği de belirtiliyor.
2000 yılında yapılan eski bir çalışmanın yazarları, sabah bulantılarının koruyucu olabileceğini belirtiyorlar çünkü insanların enfeksiyon riski doğurabilecek gıdalardan kaçınmalarına sebep olabiliyor.
Başka çalışmalarda ise sabah bulantıları yaşayan insanlarda gebelik kaybı riskinin daha az olduğu ve böylece sağlıklı bir gebeliğin işareti olabileceği belirtiliyor.
Sabah Bulantılarını Önleyebilir Misiniz?
Sabah bulantılarını önlemenin garanti bir yolu yok. Ancak belirtilerin sıklık ve şiddetini azaltmak için bazı teknikler var. Amerikan Kadın Doktorları ve Jinekologları Koleji şunları öneriyor:
- hamilelikte önce ve hamilelik sırasında prenatal vitaminler almak
- B6 vitamini almak
- hamilelikte tüketimi güvenli olan antihistamin doxylamine almak
- düşük kan şekerini önlemek için daha küçük ve düzenli öğünler tüketmek
- protein alımını arttırmak
- dehidrasyonu önlemek için yeterince sıvı almak
- sabah bulantılarını tetikleyen şeylerden mümkün olduğunca kaçınmak
Eğer et veya balık tüketmiyorsanız, yumurta ve peynir tüketimi ile protein alımınızı arttırmaya çalışın. Kuruyemişler, tofu, kinoa gibi protein kaynakları da bitkisel beslenenler için uygun olabilirler. Protein shakeler de vegan ve vejeteryanlara uygun olabilirler.
Bazı vitaminlerdeki demir de mide ağrısına sebep olabilir. Bu durum ortaya çıkarsa, doktor veya ebenize sorarak başka bir vitamin önermesini isteyebilirsiniz.
Hamilelikte Mide Bulantısı ile Nasıl Başa Çıkmalı?
Bazı stratejiler sabah bulantıları ile mücadeleyi daha kolay hale getirebilirler. Şunları denemeniz öneriliyor:
- Uyanınca hemen yemek: Sabah uyanır uyanmaz kraker veya kuru bir şeyler yemek kan şekerini yükseltebilir ve böylece aç karnına dolaşmanız gerekmediğinden bulantıyı azaltabilir.
- Zencefil: Zencefil çayı, sakızı veya şekerlemesi bulantıları hafifletebilir. Zencefil çayı yapmak için taze zencefili rendeleyip kaynar suda demleyebilirsiniz.
- Hafif gıdalar: Bazı insanlar bulantı hissettiklerinde hafif gıdalar yemeyi tercih ediyorlar. Muz, pirinç, elma sosu, tost ve çay gibi ürünlerin sindirimi kolaydır ancak sizin için doğru olan gıdayı bulmak biraz deneme yanılma gerektirebilir.
- Ağız bakımı: Sık sık kusmak dişlere zarar verir ve bu nedenle bulantılarınız varsa onlara iyi bakmanız gerekir. Bir çay kaşığı yemeklik sodayı bir bardak suda çözündürüp bu solüsyonu kustuktan sonra ağzınızı temizlemek için kullanabilirsiniz.
- Mümkünse yardım almak: Sabah bulantıları işe gitmek ve çocuklara bakmak gibi günlük işlerinizi yapmanızı zorlaştırabilir. Akraba ve arkadaşlarınız bazı durumlarda yardımcı olabilirler ve sabah bulantılarında eve yakın olmak yönetimine yardımcı olabilir.
Eğer ev çözümleri başarısız olursa ve bulantı ağırsa, doktorunuzdan bulantı karşıtı ilaçlar yazmasını isteyebilirsiniz.
Risk Faktörleri
Bazı faktörler kişinin bulantı riskini ve şiddetini arttırabilirler. Bunlar arasında şunlar var:
- hamileliğinde ağır bulantı yaşamış yakın akrabaların olması
- önceki gebelikte yoğun bulantılar yaşamış olmak
- kız çocuğuna gebe olmak
- migren veya vertigo geçmişinin olması
Eğer bu konuda bir yatkınlığınız varsa doktorunuzu bilgilendirmek önemli.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Hamilelik devam ederken ağır sabah bulantılarını kontrol etmek zorlaşabilir. Bu nedenle gebeliğin erken dönemlerinde bu konuyu doktorunuzla konuşmak, özellikle de günlük hayatınıza çok etki ediyorsa önemli.
Eğer doktorun yazdığı çözümler faydalı olmazsa, takibe gitmeli ve diğer seçenekleri sormalısınız. Şunlar olursa hemen acile gidin:
- kusma çok ağırsa ve sıvıları midede tutamıyorsanız
- dehidrasyon işaretleri varsa
- kaza veya yaralanmadan sonra bulantı veya kusma ortaya çıkarsa
Sonuç Olarak
Sabah bulantıları çok yaygındırlar ve genelde hamileliğin erken dönemlerinde ortaya çıkarlar. Pek çok insan için bu durum hamileliğin en zor kısmıdır. Ancak tedavi ve stratejiler ile bulantı önlenebilir veya başa çıkması daha kolay hale gelebilir.
Sabah bulantıları genelde ilk trimesterin sonuna doğru geçerler ama az sayıda insanda daha uzun sürebilir. Doktor veya ebe belirtilerin tedavisi ve yönetimi konusunda yardımcı olabilir.
Eğer dehidrasyon belirtileri varsa ve sıvıları midede tutamıyorsanız acil yardım gerekebilir.
