Zamanı ölçmek için ülkemizde ve birçok dünya ülkesinde güneşin hareketlerini temel alan takvim kullanılırken. Çin, Vietnam, Kore, Tibet gibi bazı ülkeler ise ayın evrelerini kullanan sistemi kabul ediyor ve yeni yıllarını festival veya bahar şenliği olarak adlandırıyorlar.
‘Chunyun’olarak bilinen 40 günlük bir dönem olan bahar şenliği döneminde herkes aileleri ile birlikte zaman geçirip,
yeni yıl kutlamaları hazırlıklarını yılın en büyük tatili olan ay yeni yılını kutlamak için coşkuyla yaparlar.
Neden Çin Yeni Yılına Bahar Şenliği Denilir ?
Çinin geleneksel güneş takviminin 1 seneyi 3 aylık 4 mevsime tanımlayan, 24 güneş döneminden ilki olan ‘Baharın Başlangıcı ‘ her zaman yarım ay içine düşer ve baharın başlangıcı olan tarih(4 şubat) tarım takvimini başlattığından yeni yılı bir ‘bahar şenliği’olarak kutlarlar.
Su Kaplan Yılı
Sadece 60 yılda 1 meydana gelen ‘Su Kaplan Yılı ‘ olarak adlandırdıkları ‘Ren Yin’ yani bizim bildiğimiz rakamsal ifadesiyle 2022 yılı, Çin takvimine göre ,bizim tavkimimizdeki 1 Şubata denk gelir ve yeni yıl başlar .
Su kaplan yılının gücü herşeyi büyük yapmaya meyilli olmasının yanında eğlence ve macera arzusunu da ortaya çıkarabilir, yeni şeyler denemeye yönlendirebilir olsa da bir bakış açısıyla da cesaretle risk alma ve kendinizi güçlü bir şekilde tam olarak ifade etme anlamına da yorumlanabiliyor. 2022 Yılının ruhu olan su kaplanının, zaman zaman(senenin ilk ayları) hareketlendiği ,sonrasında durgunlaşıp, sessizleştiği ve senenin sonlarına doğru bir kedi gibi sakinleştiği hissedilecek etkileri arasında.
Aslan Başlı Boğa ‘ Nian ‘ ve Yeni Yıl
Bir Çin efsanesine göre kendisine ‘Nian’ dedikleri aslan başlı boğa gövdeli bir canlı.Kış mevsimi geldiğinde ,çok acıkıp yiyecek bulmak için köylere inermiş ve köylüler ondan korkarlarmış ve bir zaman gelmiş onlarda ‘Nian’nın yüksek ses ve kırmızı renkten korktuğunu faketmişler .Bir gece ‘Nian ‘dağlardan inerken köylüler kırmızı bayraklar sallayarak ,ateşler yakıp gong sesleri ile onu uzaklaştırmışlar ve köyleri de ‘Nian’ korkusundan kurtulmuş .
Aslında sembolik olarak ‘Nian ‘nı korkularımız , köylüleri de egomuz olarak düşündürmesidir belki efsanenin iç mesajı
ancak Çinlilerin her sene yeni yılı havai fişek ve kırmızı bayraklar ile kutlanması bu efsaneden doğmuş olan efsanelerden geliyormuş .
Havai Fişekler
Belki efsanelerden belki yeni olan yılın coşkusunu göstermek yerine koyduklarındandır Çin kültüründe de yeni yıllarda hava, fişekler en az batı kültüründe olduğu kadar tercih ediliyor. Bazı şehirlerde güvenlik endişeleri ve hava kirliliği sebebiyle yasaklar mevcut olsa da
havai fişeklerin kötülükleri korkutup uzaklaştırdığına ve yeni yılın gelişini kutladığına olan yöresel inançları olanların popüler tercihi olmaya devam ediyor.
Kırmızı Rengi ve Fener Festivali
Kırmızı rengi her yerdedir ,ve altın rengi ile kullanılırsa yeni yılın uğurunu üzerinize çekmiş sayılırsınız. Evinizde belirli alanlara kırmızı renkler koymak veya kırmızıya boyamak geleneği çok yaygındır. En çok da kötü ruhları korkutan kaçıran ateşi sembolize ettiği için tercih edilir ve bu sebeple kırmızı giyinmeyi severler .Beyaz ve siyah rengi inanışlarına göre yas renklerini temsil ettiği için bu renkleri pek tercih etmezler. Halk arasında ‘lai see’ veya kırmızı zarflar olarak geçen bir gelenekte ,çocuklara, çalışanlara ve bekar gençlere bu zarflar içerisinde çift sayıda para vermenin onlara iyi şans ve sağlık getireceğine inanılır ve şükran işareti olarak da kabul edilir.
Yeni yılın 15. Günü kırmızı fenerler taşıyan çocuklar yollarda sergilenen kırmızı fenerlerin içinden geçit töreni yaparlar ve bu yeni yıl şenliklerinin kırmızılar içerisinde bitişini anlatır.
Aile Yemekleri
Hazırlanacak yöresel lezzetler en bilindik hazırlıklar arasındadır. Herkes davete en iyi kıyafetleriyle katılır ve iyi şans sağlamak için sadece olumlu şeyler söyler .Uzun bir hayatın tadını çıkarmak için gece yarısından sonra uyanık kalanlar ‘şanslı ’olarak kabul edilir.
Yemek çeşitlerinin zenginliği ve ailenin birlikte olması refahı temsil eder. Çincede ‘balık’ kelimesi ‘fazla’ anlamına gelir bu nedenle balık yemenin fazla para ve iyi şans ve bereket getireceğine inanılır ,
köfte yemenin ise çeşitli inanışları bulunur .Efsanelere göre bazıları köftelerin altın ve gümüş külçelere benzetip yeni yıl yemeklerinde bulundurmanın zenginlik getireceğine inansa da bazılarına göre de soğuktan üşüyen kulaklara benzeyen köfteleri şifalı otlar ile çorba yapıp köylülerin üşüyen kulaklarını iyileştirmiş bir doktorun efsanesinden yola çıkarak ‘iş bitiriciliği’ getireceğine inanır ve inanış ne olursa olsun ‘köfte’ yılbaşı geleneksel yemeklerinin arasındadır.
Ejderha Aslan Dansı
Çin yeni yılındaki coşkulu geleneksel kutlama dansı ‘altın ejderha dansı ‘ veya ‘aslan ejderha dansı’ olarak bilinir ve bol gürültülü geçit töreninin renkli bir parçasıdır. Bu dans yeni yılı kutlayanları, kötülüklerden uzaklaştırıp, iyi şans getireceği düşünülür. Ejderha beş elementin, ışıkların , gümüşün temsilleriyle süslenir ve onu taşımak için 100 kişi seçilip sokaklarda öyle gezdirilir.
Ataları Onurlandırmak
Çin kültüründe atalarını onurlandırılması, hayatlarının her alanında çok önemlidir, yeni yılda da onları unutmazlar ve yeni yıla girmeden önce onların mezarlarını ziyaret edip, onları onurlandırırlar ve hatıralarını sevgiyle anarlar .
Temizlik
Yeni yıl gelmeden önce yapılacak güzel bir manevi ve fiziksel temizliğin evde ve kişideki geçirdiği seneden kalan kötü şansı temizlediğine inanılır ve yeni yılın ‘bahar şenliği’ öncesinde temizlik işlerini bitirmek eski bir gelenektir. Ev temizliği geleneklerin en neşelisi olmayabilir ancak yeni yıla tazelenmiş bir başlangıç hazırlar.
Kapılar
Yeni yılda kapılarına Çincede ‘mutluluk ve servet ‘ anlamına gelen ‘fu’ kelimesini baş aşağı asmanın servet getireceğine ve evlerini korumak için kapılarına güzel kırmızı kağıda yazılmış bir ‘şiir’ asmanın saflığına inanırlır.
Girişlerin korucuları olarak bilinen ‘ Kapı Tanrıları Men Shen ‘ Çin halkı için popüler olan tanrılardandır ve çiftler halinde gelip evleri kötü ruhlardan korudukları düşünülür. Çin yeni yılı boyunca insanlar haneye şans getirmek ve ailelerini korumak için tanrıların resimlerini kapılarına asarlar.
Yeni bir Çin Yılında
Tapınaklarda dua etmek ,yeni yıl pazarlarını ziyaret etmek ,katılmasanız bile geleneksel dansları izlemek o coşkuyu hissetmek , çeşitli geleneksel oyunlar oynamak ve tabi bunları sevdiklerinizle ve ailenizle yapmak da ‘Çin Yeni Yıl’ının hayata bakış açıcı özelliklerindendir.
