HPV Hakkında Bilmiyor Olabileceğiniz 8 Şey
HPV en yaygın zührevi hastalıklardan bir tanesi ancak en az anlaşılanlardan da birisi. Onun hakkında bazı şaşırtıcı gerçeklere, onu kapabileceğiniz çeşitli yollara ve kimin gerçekten HPV aşısına ihtiyaç duyabileceğine bir bakalım.
Human papillomavirus yani insan papillomavirüsü kelimesinin bir kısaltması olarak adlandırılan HPV, özellikle 2010’ların sonlarında çok yaygın olduğunun ortaya çıkması ile bir anda gündeme oturdu.
ABD’de yapılan araştırmalara göre 18-59 yaş aralığındaki erkeklerin %45’inde, kadınların ise %40’ında HPV virüsü bulunuyor.
Sonrasında yayınlanan bir rapora göre, 9 ABD’li erkekten 1 tanesinde oral HPV bulunuyor ve bu rahatsızlık baş, boyun ve boğaz kanserlerine yol açabiliyor.
Dolayısıyla HPV’nin tıp dünyasının en popüler konularından bir tanesi olması oldukça doğal. Çok yaygın, pek çok vakada aşıyla önlenebiliyor, kadınlarda rahim ağzı kanseri dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinde önemli bir rol oynuyor.
Ancak uzmanlar ona dair bilim dünyasını heyecanlandıran bu akıma rağmen, virüsün detaylarına dair insanların pek bilgili olmadıklarını belirtiyorlar. Bulaşma şekilleri, risk altında olanlar ve korunma yollarına dair bir fikir sahibi olmak gerekiyor.
Hali Hazırda HPV Sahibi Olma İhtimaliniz
HPV dünyadaki en yaygın cinsel yolla bulaşan hastalıklardan bir tanesi ve aynı zamanda her yıl milyonlarca insan daha ona kapılmaya devam ediyor. Eğer cinsel olarak aktifseniz, virüse sahip olma ihtimaliniz neredeyse %50’ye yaklaşıyor. Hatta bazı veriler, cinsel olarak aktif kadınların %80’inden fazlasının bir noktada HPV kapacağını gösteriyorlar.
HPV temel olarak 150’den fazla birbiriyle ilgili virüs türü için kullanılan kapsayıcı bir terim. Bu virüslerin büyük kısmı görece zararsız. 40 tanesi kadarı hem erkek hem de kadınlarda cinsel bölgelere yerleşebiliyor ve daha azı ise uçuk veya kanser türlerine yol açıyor.
Çoğu zaman HPV olduğunuzun bile farkında olmazsınız çünkü uçuğa sebep olan türü hariç diğerleri belirti vermezler. Vakaların %90’ında bağışıklık sistemi virüsü doğal olarak iki yıl içerisinde temizler. Ancak kendi kendine geçmediğinde HPV türleri çeşitli kanserlere yol açabilirler.
HIV sahibi olan bireylerin HPV enfeksiyonlarının devam etmesi daha yüksek ihtimaldir ve HPV kaynaklı kanser ihtimalleri de daha fazladır.
Kondom HPV’ye Karşı Tam Koruma Sağlamaz
Kondomlar HPV enfeksiyonu riskinde azalma sağlarlar ancak riski ortadan tamamen kaldıramazlar.
Virüs testis torbasında ve cinsel uzuvların tüylü kısımlarında yaşayabilir. Ten tene temasın olduğu tüm ön sevişmeler ve ayrıca oral ile anal seks türleri virüsü bulaştırabilir. Bu nedenle genç insanların cinsel olarak aktif hale gelmeden önce HPV aşısı olmaları önemlidir.
Enfekteyseniz Sorumlusu Mevcut Partneriniz Olmayabilir
Eğer HPV sahibi olduğunuzu öğrendiyseniz (ki bu muhtemelen bir Pap test sonucunda beklenmedik bir anda olacaktır), virüsü nereden kaptığınıza dair hemen bir fikir edinmeyin.
Bazı hastalar mevcut partnerlerinin onu bulaştırdığını düşünüyorlar. Ancak durum her zaman öyle olmuyor. 40’lı yaşlarında rahim ağzı kanseri olan kadınların büyük kısmı onu ilk cinsel partnerlerinden kapmış oluyorlar.
Çünkü HPV yıllarca kuluçka evresinde kalabiliyor ve sonrasında hücre hasarı ve kansere sebep oluyor. HPV’den kaynaklanan kanserlerin gelişimi yıllar, hatta onyıllar sürebilir.
Anormal Pap Smear Sonuçlarınız Varsa, HPV’den Kaynaklı Diğer Kanserlere Dair Riskiniz de Artar
Pek çok insan HPV’nin rahim ağzı kanseri ile olan ilişkisinin farkında ancak virüs baş ve boyun kanserleri, ayrıca vulva, vajina, anüs ve penis gibi diğer bölgelerdeki kanser türleriyle de bağlantılıdır. Kanıtlara göre rahim ağzı kanseri geçirmiş olan kadınlar veya rahim ağzında kanser öncesi değişimler olanlarda bedenin diğer kısımlarında HPV ile bağlantılı kanser riski de daha fazla oluyor.
Bu diğer HPV ile bağlantılı kanserler oldukça nadirler ancak yine de yükselişteler.
Şu anda rahim ağzı kanseri dışında diğer HPV kaynaklı kanserlere dair bir tarama programı bulunmuyor ancak uzmanlar yüksek riski olanları tespit etme konusunda araştırmalarına devam ediyorlar. Böylece kanserler tanımlanabilir ve erkenden tedavi edilebilirler.
Anal kanser riski olan bireylerde anal Pap testi anal kanaldaki anormal hücreleri tespit etmek için kullanılabilir. Bu test heteroseksüel kadın ve erkeklere düzenli olarak önerilmez ancak anal kanser riski konusunda endişe ediyorsanız doktorunuzla konuşmanız gerekiyor.
Sigara İçmek HPV Bağlantılı Kanseri Riskinde Artışa Yol Açar
Sigara içmek bağışıklık sistemini zayıflatır ve bu da HPV’nin daha hızlı şekilde çoğalmasına olanak tanır. Bu nedenle kuluçkadaki HPV enfeksiyonunun kanser öncesi veya kanserli bir oluşuma dönüşmesine engel olmak için sigarayı bırakmak iyi bir fikir olabilir.
HPV Aşısı Sadece Kadınlar İçin Değildir
HPV aşısı kanser vakalarının %70’ine yol açan HPV 16 ve 18 türleri için rahim ağzı kanserlerine karşı neredeyse %100 koruma sağlar ancak aynı zamanda erkekler için de genital uçuk gibi problemlere karşı koruma sağlar. Henüz bütün çalışmalar sona ermiş değiller ancak pek çok araştırmacı erkek çocuklarına yapılacak bir aşılamanın baş ve boyun gibi diğer kanser türlerinin oranlarında da azalma sağlayacağını belirtiyorlar.
Genel öneri hem kız hem de oğlanlarda 11-12 yaş civarlarında aşının uygulanmasıdır ancak 9 yaş kadar erken bir dönemde veya zamanında yapılmadıysa sonraki yıllarda da yapılabilir.
HPV Aşısı Olsanız da Pap Smear İhtiyacınız Vardır
HPV aşısı tüm yüksek riskli HPV türlerine karşı koruma sağlamaz ve ayrıca aşı olmadan önce maruz kalmış olduğunuz türlere karşı da korumaz. Bu nedenle HPV aşısı olmuş kadınlar için bile Pap smear testi önerilir.
Aşı HPV’yi Tedavi Etmez
Bunu muhtemelen tahmin ediyorsunuz ancak yine de tekrar etmekte fayda var: HPV aşısı sadece önleyicidir. Hali hazırda virüse sahip insanlarda onunla savaşmaz. Bu nedenle sadece yirmi yaşından genç olanlara önerilir. Daha yaşlı bireylerin zaten HPV ile temas etmiş olma ihtimalleri daha fazladır. Ancak 26’sından daha büyük olan kadınlarda aşılamanın faydalarına dair araştırmalar devam ediyorlar.
HPV virüsü için bir tedavi bulunmuyor fakat kendi kendine geçebiliyor. Anormal Pap test sonuçları olanların beklemeleri ve 3-6 ay içerisinde bir test daha yaptırmaları öneriliyor. Böylece anormallik daha fazla incelenebilir ve anormal hücrelerin ortadan kaldırılması sağlanabilir.