Kan üre azotu testi yaygın uygulanan kan testlerinden bir tanesi ve böbrekler ile karaciğerinizin ne kadar iyi çalıştığını ortaya koyuyor. Test kanınızda bulunan üre azotu miktarının ölçümünü sağlıyor.

Vücutta üre azotun nasıl oluştuğunu ve vücudun bundan nasıl kurtulduğunu öncelikle görelim:

• Hücreler tarafından kullanılan proteinler parçalanırken karaciğer amonyak üretir ve amonyakta azot bulunur.
• Azot karbon, hidrojen ve oksijen gibi diğer elementler ile birleşerek üre adı verilen kimyasal atık ürününü oluşturur.
• Üre karaciğerden böbreklere doğru kan akışı vasıtasıyla hareket eder.
• Sağlıklı böbrekler üreyi filtrelerler ve kandaki diğer atık ürünleri de ortadan kaldırırlar.
• Filtrelenmiş olan atık ürünler idrar vasıtasıyla vücuttan atılırlar.

Kan üre azotu testi üre azot seviyelerinizin normalden yüksek olup olmadığını gösterir ve böylece karaciğer ve böbreklerdeki sıkıntılara dair fikir verir.

Neden Yapılır?

Eğer şu koşullara sahipseniz kan üre azotu testi talep edilebilir:

• Doktor böbrek hasarı olmasından şüpheleniyorsa
• Böbrek fonksiyonlarınızın değerlendirilmesi gerekiyorsa
• Hemodiyaliz veya periton diyalizi alıyorsanız diyaliz tedavisinin verimliliğinin ölçülmesi için
• Kan testlerinin bir parçası olarak karaciğer hasarı, idrar yolu tıkanması, konjestif kalp iflası veya mide-bağırsak kanaması gibi diğer rahatsızlıkların da teşhisine yardımcı olabilir. Ancak sıradışı kan üre azot testi değerleri tek başına bu rahatsızlıkları ortaya koymaz.

Eğer temel endişe böbrek problemleri ise, üre azot değerleri ile birlikte genelde kandaki kreatinin düzeyleri de ölçülecektir.

Kreatinin böbreklerin idrar yoluyla filtrelediği bir diğer atık ürün. Kreatininin kanda yüksek dozda bulunması böbrek hasarının işareti olabilir.

Doktor ayrıca böbreklerinizin kandaki atıkları ne kadar iyi filtrelediğini de görmek isteyebilir. Bunun için tahmini glomerular filtreleme hızı hesaplaması için kan örneği alınabilir. Bu test böbrek fonksiyonlarının ne kadarının mevcut olduğunu gösterir.

Nasıl Hazırlanmalı?

Eğer kan örneği sadece kan üre azotu için test edilecekse, testten önce normal şekilde yiyip içebilirsiniz. Eğer ek testler yapılacaksa testten önce belli bir süre aç kalmanız gerekebilir. Doktorunuz bu konuda gerekli talimatları verecektir.

Ne Beklemeli?

Üre azot testi sırasında bir hemşire kolunuzdaki damara iğne sokarak kan örneği alacaktır. Bu kan örneği daha sonra analiz için laboratuvara gönderilir ve günlük aktivitelerinize hemen dönebilirsiniz.

Sonuçlar

Kan üre azotu testi sonuçları ABD’de desilitre başına miligram, uluslararası olarak da litre başına milimol olarak ölçülür. Genel olarak 7-20 mg/dL (2.5-7.1 mmol/L) düzeyleri normal kabul edilir.

Ancak normal aralık laboratuvarda kullanılan referans aralığına ve yaşınıza göre değişebilir. Sonuçları açıklaması için doktorunuzla görüşmelisiniz.

Üre azotu düzeylerinin yaşla birlikte artma eğilimi vardır. Bebeklerde diğer insanlardan daha düşük düzeyde bulunur, çocuklarda ise aralık değişebilir.

Yüksek kan üre azotu değerleri genelde böbreklerinizin iyi çalışmadığı anlamına gelir. Fakat düzeylerin yüksekliği şunlardan da kaynaklanabilir:

• İdrar yolu tıkanmaları
• Konjestif kalp yetersizliği veya yakın zamanda olmuş kalp krizi
• Mide-bağırsak kanamaları
• Susuzluk
• Şok
• Ağır yanıklar
• Antibiyotikler gibi bazı ilaçlar
• Yüksek proteinli beslenme

Eğer söz konusu böbrek hasarı ise, doktorunuzla görüşerek neyin bu hasara sebep olduğunu ve kontrol altına almak için ne yapılması gerektiğini öğrenebilirsiniz.