Kemik kanseri bedendeki herhangi bir kemikte başlayabilir ama yaygın şekilde kalça kemiklerini veya kol ile bacaklardaki uzun kemikleri etkiler. Kemik kanseri nadirdir ve tüm kanser vakalarının %1’ini oluşturur. Hatta kanserli olmayan kemik tümörleri, kanserli olanlardan daha yaygındırlar.

Kemik kanseri terimi, bedenin başka yerinde başlayan ve daha sonra kemiklere yayılan kanserler için kullanılmaz. Bu kanserler başladıkları kanser konumuna göre adlandırılırlar.

Bazı kemik kanseri türleri temel olarak çocuklarda ortaya çıkarlar ancak diğerleri çoğunlukla yetişkinleri etkiler. Cerrahi olarak parça alınması en yaygın tedavidir ancak kemoterapi ve radyasyon terapisi de kullanılabilir. Hangi tedavinin uygulanacağı tedavi edilen kemik kanserinin yapısı ile bağlantılıdır.

Kemik Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

eklem ağrıları
eklem ağrıları

Kemik kanserinin işaret ve belirtileri arasında şunlar vardır:

  • Kemik ağrıları
  • Etkilenen bölge çevresinde şişkinlik ve hassasiyet
  • Kemiklerde zayıflama ve sonucunda çatlaklar oluşması
  • Bitkinlik
  • İstemsiz kilo kaybı

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Sizde veya çocuğunuzda aşağıdaki şekillerde kemik ağrısı olursa doktordan randevu alın:

  • Gelip giden ağrılar
  • Geceleri ağırlaşan ağrılar
  • Reçetesiz ağrı kesiciler ile geçmeyen ağrılar

Kemik Kanserinin Sebepleri Nelerdir?

Çoğu kemik kanseri vakasının sebebi bilinmiyor. Kemik kanserlerinin az bir kısmının kalıtsal faktörler ile bağlantısı vardır ancak diğer kısımları geçmişte radyasyona maruz kalmakla bağlantılıdır.

Kemik Kanseri Türleri

Kemik kanserleri kanserin başladığı hücre tipine bağlı olarak farklı türlere ayrılırlar. En yaygın kemik kanseri türleri şunlardır:

  • Osteosarkom: Osteosarkom, en yaygın kemik kanseri formudur. Bu tümörde kanserli hücreler kemik üretirler. Genelde çocuklar ve genç yetişkinlerde, bacak veya kol kemiklerinde ortaya çıkar. Nadiren de olsa kemik dışındaki dokularda da ortaya çıkabilir.
  • Kondrosarkom: Kondrosarkom, en yaygın ikinci kemik kanseri türüdür. Bu tümörde kanserli hücreler kıkırdak üretirler. Genelde kalçada, kol ve bacaklarda, orta yaşlı veya daha yaşlı yetişkinlerde ortaya çıkar.
  • Ewing sarkoma: Genelde çocuk ve genç yetişkinlerde kalçada, kollarda veya bacaklarda ortaya çıkan tümörlerdir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Kemik kanserine neyin sebep olduğu tam olarak bilinmiyor ama doktorlar belli faktörlerin riskte artışla bağlantılı olduğunu belirtiyorlar.

  • Genetik sendromlar: Kalıtımsal olarak aile boyunca devam eden nadir genetik sendromlar kemik kanseri riskinde artışa sebep olurlar. Buna Li-Frameni sendromu veya kalıtımsal retinoblastoma dahildir.
  • Paget kemik hastalığı: Genelde yaşlı yetişkinlerde ortaya çıkar. Bu hastalıkta daha sonra kemik kanseri geliştirme riski yüksektir.
  • Kanseri için radyasyon terapisi: Kanser için radyasyon terapisi gibi yüksek dozlarda radyasyona maruz kalmak gelecekte kemik kanseri riskinde artışa sebep olur.

Teşhis Nasıl Olur?

Tarama testleri ile kemik tümörlerinin konum ve boyutları tespit edilebilir, başka yerlere yayılıp yayılmadıkları tespit edilebilir. Bu tarama testi türleri belirti ve işaretlerinize göre belirlenirler. Testler arasında şunlar var:

  • Kemik taraması
  • Bilgisayarlı tomografi
  • MR taraması
  • Pozitron emisyon tomografisi
  • Röntgen

İğneli veya Cerrahi Biyopsiler

Doktorun laboratuvar testi için tümörden parça alması gerekli olabilir. Böylece doktor dokunun kanserli olup olmadığını tespit edebilir ve kanserli ise bunun türü de ortaya çıkar. Aynı zamanda tümör hücrelerinin hızlı mı yavaş mı geliştikleri ortaya çıkar.

Kemik kanseri teşhisi için uygulanan biyopsi türleri şöyle:

  • Cilt üzerinden tümöre iğne ile ulaşmak: İğne biyopsisinde doktor cilde ince bir iğne sokar ve onu tümöre doğru yönlendirir. Doktor bu iğne ile tümörden doku numunesi alır.
  • Cerrahi biyopsi: Bu biyopsi türünde doktor deride bir kesik açar ve tümörün tamamını veya bir kısmını alır.

Biyopsi türünün tespit edilmesi ve nasıl uygulanacağı iyi bir planlama ister. Doktorun operasyonu gelecekte uygulanabilecek diğer ameliyatları engellemeyecek şekilde davranması gerekir.

Kemik Kanserinin Evreleri

Eğer doktor kemik kanseri olduğunuzu onaylarsa, tedavi seçeneklerini ortaya koymak için onun hangi evrede olduğunu tespit etmeye çalışır. Dikkate alınacak faktörler şöyle:

  • Tümörün boyutu
  • Kanserin gelişim hızı
  • Etkilenen kemikler
  • Kanserin bedenin diğer kısımlarına yayılıp yayılmadığı bilgisi

Kanser evreleri 0 ile 4 arasında değişir. Tümörün küçük ve daha az agresif olduğu ilk aşamaların aksine dördüncü evrede kanser bedenin diğer kısımlarına yayılmıştır.

Tedavi Süreci

Kemik kanserinin tedavi seçenekleri sahip olduğunuz kanser türüne, evresine ve genel sağlık ile tercihlerinize göre değişir. Farklı kemik kanseri türleri farklı terapilere farklı tepkiler verirler ve doktor en iyi tedavi seçeneğini bulmanıza yardımcı olabilir. Örneğin bazı kemik kanseri türleri sadece cerrahi yöntemle tedavi edilirler, bazılarında ise ameliyat ve kemoterapi birlikte olur.

Ameliyat

Ameliyatın hedefi tüm kanserli tümörü almaktır. Çoğu vakada onu tek parça olarak almak için özel teknikler kullanılır. Bu sırada sağlıklı dokunun da bir kısmı alınır. Doktor kayıp olan kemik kısmını bedeninizdeki başka bir yerden aldığı dokular, kemik bankasından dokular veya metal-plastik parçalar ile doldurur.

Çok büyük olan veya kemiklerin karmaşık bir kısmında yer alan kemik kanserlerinde tüm uzvun veya kemiğin alınması gerekli olabilir. Ancak günümüzdeki modern tedavi yöntemleri ile bu yönteme daha az başvurulmaktadır.

Kemoterapi

Kemoterapide güçlü kanser karşıtı ilaçlar kullanılır ve bunlar genellikle damardan verilirler. Böylece kanserli hücreler öldürülebilirler. Ancak bu tedavi her kemik kanseri türünde aynı verimle işlemez ve bazılarında daha etkilidir. Örneğin kemoterapi genelde kondrosarkom için çok etkili değildir ancak osteosarkoma ve Ewing sarkoma için önemlidir.

Radyasyon Terapisi

Radyasyon terapisinde X ışınları gibi yüksek enerjiye sahip ışınlar kullanılarak kanser hücreleri öldürülürler. Terapi sırasında bir masada yatarsınız ve makine bedeninizin belli bölümlerine enerji dalgaları gönderirken beklersiniz.

Genelde operasyondan önce kullanılır çünkü tümörü küçültebilir ve onun çıkarılmasını daha kolay hale getirebilir. Bunun sonucunda daha etkili bir ameliyat geçirebilirsiniz.

Radyasyon terapisi cerrahi olarak çıkarılamayacak kemik kanserlerine sahip olanlarda da uygulanabilir. Ameliyattan sonra arkada kalabilecek kanserli hücreleri ortadan kaldırmak için de kullanılabilir. İleri evrelerde kemik kanserine sahip olan bazı insanlarda ağrı gibi işaret ve belirtileri kontrol altında tutmak için de kullanılabilir.