Son yıllarda herkesin elinde yeşil içerecekler görüyoruz, detoks içeceği değil, Kereviz şapı suyu desem.. Son yıllarda bir süper gıda olarak çok dikkat çeken  kereviz sapı  suyunun inflamasyon , yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi pek çok şeyle savaştığı söyleniyor..

Kereviz havuç ailesinden bir sebze. Bitkinin kendisinde ve tohumlarında bol miktarda vitamin, mineral ve antioksidan bulunuyor. Ancak suyu bir süper gıda mı ve sağlığa faydaları neler?

Bilimsel Kanıtlar

 Kereviz sapı   suyunun her derde deva bir  süpergıda olduğu yönündeki iddiaların ardındaki bilimsel kanıtları değerlendireceğiz ve sağlığımız üzerindeki faydalarını keşfedeceğiz.

Besin Değerleri

Kerevizde yüksek miktarda K vitamini ve iyi miktarlarda A vitamini, B-2 ve B-6 vitamini ile C vitamini bulunuyor. Ayrıca şu besinler bakımından da hayli zengin:

  • folat
  • potasyum
  • manganez
  • pantotenik asit
  • lifler

Kereviz bitkisi ve tohumlarında fitobesinler adı verilen kimyasallar bulunuyorlar. Bu kimyasallar güçlü antioksidan ve anti-inflamatuvar özelliklere sahipler.

Kereviz aynı zamanda kalori ve şeker bakımından düşük değerlere sahip olduğundan hızlı ve sağlıklı bir atıştırmalık olarak popüler bir seçim.

Kerevizin Sağlığa Faydaları

Son iddialara karşın, kereviz suyu içmenin insanların sağlığını iyileştirdiğine dair sadece bir kaç çalışma mevcut. Bunun yerine çoğu araştırmada kerevizin ve tohumlarının içeriği belli besinlerin tüketiminin sağlığa faydalarının incelendiği görülüyor.

Dikkat çekici şekilde, kerevizde iki faydalı antioksidan mevcut. Bilimadamları bu iki bileşene apigenin ve luteolin adını veriyorlar.

Araştırmalar bu iki maddenin inflamasyonları azalttığını ve pek çok inflamatuvar hastalığın tedavisine yardımcı olabileceğini gösteriyorlar.

Kerevizdeki apigenin ve luteolin aşağıdaki rahatsızlıkları hafifletebilir:

İnflamasyon ve Alerjiler

Alerjik astım ve rinit üst ve alt hava yollarını etkileyen inflamatuvar hastalıklar arasındalar.

2017 yılındaki bir çalışmada luteolinin bu rahatsızlığa sahip farelerde alerjik tepkileri ve inflamasyonu azaltıp azaltmayacağı gözlenmiş.

Sonuçlara göre fareleri alerjenlere maruz bırakmadan 30 dakika önce onlara luteolin vermek, akciğerlerindeki ve burun yollarındaki inflamasyon düzeyini ciddi oranda düşürmüş.

Ancak bilimadamları luteolinin insanlarda da benzer sonuçlar verdiğini görmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyuyorlar.

Artrit

2017 yılındaki bir çalışmada apigeninin farelerde artriti baskılayıp baskılamayacağı gözlenmiş. Araştırmacılar ilk olarak fareleri apigenin ile tedavi etmişler. Sonrasında hayvanlarda daha az inflamasyonlu doku görülmüş ve tedavi almayan farelere göre artritin şiddeti azalmış ve başlangıcı da gecikmiş.

Araştırmacılar apigeninin bağışıklık sistemini baskılayarak çalıştığı sonucuna varmışlar. Hücrelerin inflamasyonu tetikleyen sinyal gönderme ve ulaşım işlevlerini bozarak bunu yapıyor.

Nörodejeneratif Hastalıklar

Luteolin ve apigenin aynı zamanda bazı beyin hastalıklarından da koruyucu olabilirler.

2013’teki bir çalışmada luteolinin inflamasyonu azaltıcı özellikleri ve nörodejenerasyona karşı koruyuculuğu diyabetik ensefalopati (DE) sahibi kemirgenlerde gözlenmiş. DE, tip-2 diyabet sahibi insanları etkileyen beyin anormalliklerine ve azalan bilişsel işlevlere işaret eden bir tanım.

Çalışmada luteolin ile devamlı olarak tedavi edilen farelerin beyin hücresi hasarı daha az olmuş ve öğrenme ile hafıza iyileşmiş.

2015 yılındaki ayrı bir çalışmada ise Alzheimer hastası farelerde farklı bitkisel kimyasalların etkileri gözlenmiş. Araştırmacılar apigeninin çeşitli beyin işlevlerine gelen hasarı sınırlandırdığını, bu nedenle Alzheimer’ın ilerlemesini yavaşlatıp geciktirdiğini bulmuşlar.

Kanser

2016 yılındaki bir değerlendirmeye göre, luteolin kemirgenlerde bazı kanser türlerinin gelişimini durdurabiliyor.

Luteolin aynı zamanda kanser hücrelerinin metastaz yaparak bedenin başka bölgelerini işgal etmelerini de önleyebilir. Bilimadamları bunun mevcut tümörler çevresinde yeni kan damarlarının oluşumunu engellemesinden dolayı olduğunu düşünüyorlar.

Bunlara ek olarak hayvanlar üzerindeki çalışmalar, luteolinin kanser hücrelerine etki eden kemoterapinin gücünü arttırabileceğini ve bu ilaçların beden üzerindeki toksik etkilerini azaltabileceğini gösteriyorlar.

Yüksek Kolesterol

2014 yılındaki bir çalışmada kereviz yaprağı ekstraktının bol yağlı beslenen farelerdeki kolesterol düzeyine olan etkileri incelenmiş.

Araştırmacılar fareleri 30 gün boyunca bu ekstrakt ile beslemişler ve kötü kolesterol düzeyinde ekstraktı almayan farelere göre ciddi bir düşüş görülmüş.

Sonraki bir çalışmada yine hayvan modelleri kullanılmış ve kerevizdeki antioksidanların, kolesterolün parçalanarak kana girişini engelleyebileceği ve bunun da kolesterol düşüşünde etkili olabileceği belirtilmiş.

Yüksek Tansiyon

Bazı gıdalarda antihipertansifler olarak adlandırılan kimyasallar bulunurlar ve bunlar tansiyonu düşürmeye yardımcı olurlar.

2013 yılındaki bir çalışmada kereviz tohumu ekstraktında bulunan 3-n-butylphthalide maddesinin hipertansiyon karşıtı özellikleri olup olmadığı incelenmiş.

Yüksek tansiyona sahip 30 katılımcı çalışmada yer almış. Her biri 75 mg kereviz tohumu ekstraktına sahip kapsülü günde iki defa 6 hafta boyunca tüketmiş.

Bu deneyin ardından katılımcıların tansiyonlarında ciddi bir düşüş görülmüş.

Araştırmacılara göre 3nB maddesi, damarlardaki yağ birikimlerinin miktarını azaltarak ve damar duvarlarının elastikiyetini arttırarak tansiyonu düşürüyor.

Kardiyovasküler Sağlık

Kardiyovasküler remodeling (KR) tabiri, genellikle kronik yüksek tansiyon veya kalp hastalıklarının bir sonucu olarak kalbin şeklinde, boyutunda, yapısında ve fonksiyonlarındaki değişimleri ifade ediyor.

Bu telafi edici mekanizma, hasar görmüş veya üstüne yük binmiş kalbin bedene kan pompalamasını sağlıyor.

Ancak zamanla bu durum kalp kaslarının verimliliğini azaltıyor ve kalp durması riskini arttırıyor. Serbest radikal adlı kimyasallar da bu sürece katkıda bulunuyorlar.

2015 yılında hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada, luteolin verilen farelerdeki kardiyovasküler remodeling miktarının takviye almayan hayvanlara göre daha az olduğu ortaya çıkmış. Bilimadamları bunun luteolinin serbest radikalleri devredışı bırakan antioksidan özelliklerinden kaynaklandığını ve kalp hasarını sınırlı miktarda tuttuğunu düşünüyorlar.

Üreme Sağlığı

2016 yılındaki bir çalışmada kerevizin hayvanlarda üreme sağlığı üzerindeki etkileri araştırılmış.

Değerlendirmede kullanılan 16 belgeden 13 tanesinde kerevizin üreme üzerinde koruyucu etkileri olduğu belirtilirken, üç tanesinde ise doğurganlığı azalttığı bulunmuş.

Araştırma sonucuna göre, kerevizin erkeklerde sperm üretimine zarar verebilecek maddelere karşı koruyucu etkileri olabileceği sonucuna varılmış.

Ancak kerevizde apigenin gibi yüksek dozlarda tüketildiğinde doğurganlığı azaltabilecek kimyasallar da var.

Güvenlik ve Yan Etkiler

Kereviz ve kereviz suyunun bazı yan etkileri olabilir ve herkese uygun olmayabilirler.

Zehirlilik

Kerevizde psoralen adı verilen bir kimyasal bulunur ve bu güneş ışığına karşı reaksiyon gösterir. Kereviz veya psoralen bakımından zengin diğer gıdaları tüketince, bu cildin UV ışınlarına karşı hassasiyetini arttırabilir ve bu da dermatit, güneş hasarı ve fotoyaşlanma ihtimalini arttırabilir.

Psoralene karşı özellikle hassas olan insanlarda bunlara dokunmak cilt tahrişlerine sebep olabilir.

Gıda Alerjileri

Bazı insanların kerevize alerjileri olabilir ve bu da cilt reaksiyonları, mide kalkması ve solunum problemleri gibi belirtilere sebep olabilir.

Nadiren de olsa kereviz alerjisi olan kişi anaflaksi adı verilen ölümcül alerjik reaksiyonu yaşayabilir.

Aşağıdaki anaflaksi belirtilerinden herhangi birini yaşayan kişi hemen acile başvurmalı:

  • nefes darlığı
  • şişkinlikler
  • boğazda darlık hissi
  • ses kısıklığı
  • bulantı, kusma ve ishal
  • karın ağrısı
  • kalp çarpıntısı
  • düşük tansiyon
  • sersemleme ve bayılma
  • kötü hissetme
  • kardiyak arrest

Tuz İçeriği

Kerevizin 40 gramlık miktarında 30 miligram kadar tuz bulunur.

İnsanlar ne kadar tuz tükettiklerine dikkat etmeliler çünkü yüksek tuzlu beslenme tansiyonu arttırabilir, sıvı birikimine sebep olabilir ve bunlar ciddi sağlık problemlerine yol açabilirler.

Her gün kereviz tüketmek çoğu insan için bir problem yaratmamalı.

Kereviz Suyu Tarifi

Aşağıdaki kereviz suyu tarifi için muhtemelen iki kereviz demetine ihtiyacınız olacak. Meyve suyu sıkacağına da ihtiyacınız olacak.

  • kerevizin ucunu ve dibini kesin
  • güzelce yıkayın
  • sıkacağa sokun
  • suyu hemen için
  • artanını dolapta kapalı bir kapta tutun

Eğer blenderda suyunu çıkarmak istiyorsanız, kerevizi 2 cm’lik parçalara ayırın ve içine yarım bardak su veya meyve suyu koyun. Suyunu bir süzgeçten geçirmeden önce bir dakika kadar blenderda tutun.

Hazır satılan kereviz sularını da internetten alabilir veya sağlık ürünleri satan yerlerde bulabilirsiniz.

Sonuç Olarak

Kereviz suyunun sağlığa etkilerini araştıran bir kaç araştırma var. Ancak bilimadamlarına göre kerevizde insan sağlığı için gerekli olduğuna inanılan pek çok temel besin bulunuyor.

Çoğu araştırma bitkide ve tohumlarında bulunan besin ve antioksidanların konsantre etkilerine dair bilgilere odaklanıyor. Bilimadamları bu kimyasalların bazı sağlık problemlerinin tedavisinde faydalı olduğunu düşünüyorlar.

Alerjisi olanlar bu bitkiyi tüketmekten kaçınmalılar. Sodyum alımını azaltmaya çalışanlar da kereviz dahil tüm gıdalardan aldıkları toplam tuz alımına dikkat etmeliler. Ancak kereviz tüketimi çoğu insanda bir problem yaratmamalı.