Rutininize yeni bir takviye eklediğinizde, sonuç beklemeniz çok doğaldır. Ancak bu sonuçlar ne kadar çabuk ortaya çıkıyorlar? Biraz sabırlı olmanız gerekebilir. Hızlıca etkisini görebileceğiniz noktalar olabilir ancak tam faydalarını elde etmek için takviyelerinize biraz zaman vermeniz gerekiyor.
Aşağıda kolajen takviyelerine biraz değindik ve sağlığa faydaları konusunda etkilerini ne kadar çabuk göreceğinize dair bilgilendirmeler yaptık. Fakat bu zamanlamaları etkileyen çok şey var.
Neden Kolajen Almalı?
Uzmanlar ve kullanıcıların rutinlerine kolajen takviyeleri eklemelerinin pek çok sebebi var. Belki siz de aşağıdaki faydaları duymuşsunuzdur ve bu nedenle kolajen ilginizi çekmiştir.
Sağlığa dair iddiaları biraz çeşitli çünkü kolajen bedenin pek çok bölgesinde bulunan bir protein. Deriden kaslara, eklemlere ve bağırsaklara kadar çok yerde var. Hatta 28 farklı türde kolajen olduğu biliniyor. Ancak kolajen I ve III tipi en yaygın olanlar. Kolajeni hücrelerimizdeki fibroblastlar ile kendimiz üretiyoruz ama bu fibroblastlar zamanla azalıyorlar. Bu nedenle pek çok insan doğal düzeylerine tozlar, haplar ve iksirler ile takviye yapmaya çalışıyor.
Aşağıda kolajenin bilime dayalı faydalarının bazıları var:
Cilt Sağlığını Destekler
Cilde en temel maddelerinden birisini vererek onu kırışıklıklara karşı korur. Araştırmalar kolajen peptitlerinin cildin esnekliğini desteklemeye ve kolajen yoğunluğunu korumaya yardımcı olduğunu gösteriyorlar. Peki nasıl? Hidrolize kolajen peptitlerinin bedenin doğal kolajen ve elastin ve fibrillin diğer moleküllerin üretimini arttırdığı görülüyor. Özellikle hidrolize kolajen peptitleri cilde yardımcı oluyorlar.
Bağırsaklar
Kolajen takviyelerinin bu kadar yaygın olmalarının bir diğer sebebi ise bağırsak sağlığına olan potansiyel faydaları. Araştırmalara göre sindirim problemleri yaşayan insanların kanlarında belli kolajen türleri daha az miktarda oluyorlar. L- glutamat sindirim sağlığını destekler çünkü bağırsaklardaki hücreler için temel enerji kaynağıdır. Ayrıca bağırsak dokumuz da prolin ve glisini enerji için kullanır. Bu iki amino asit kolajende bulunuyor.
Eklemler
Tip II kolajen eklemlerimizdeki en yaygın yapısal bileşendir. Randomize bir klinik deneyde tip II kolajen takviyesini 180 gün boyunca alan bireylerin fiziksel işlevlerinde iyileşme ve eklem sertliğinde iyileşme görülmüş. Başka bir çalışmada ise düzenli kolajen takviyesi alan sporcuların genel eklem sağlığı ve rahatlıklarında iyileşme görülmüş. Bir meta analizde ise beş klinik çalışmanın verileri birleştirilmiş ve kolajen takviyelerinin eklem sertliğine iyi geldiği ancak işlevlerini veya rahatlıklarını değiştirmediği görülmüş.
Kaslar
Kolajende dokuz temel amino asitten birisi olan triptofan olmadığından tam bir protein değildir. Fakat yine de sporla birleştiğinde kasları desteklemek için 20 amino asit taşır. Kolajen kasların %1-10’unu oluşturur. İnsanlarla yapılan küçük bir çalışmada erkekler spor programına katılırken günlük kolajen takviyesi almışlar ve takviye alanlar sadece spor yapanlardan daha fazla kas kütlesi elde etmişler.
Saç ve Tırnaklar
Kolajenin güzelliğe diğer faydalarına dair daha az araştırma mevcut ve bunlardan birisi de saç ve tırnaklara etkileri. Fakat uzmanlar bunların sağlığına faydalı olduğunu belirtiyorlar. Tırnaklara dair yapılan bir çalışmada, 24 hafta boyunca günlük kolajen alan hastaların tırnak sağlıklarında iyileşme görülmüş. Yani tırnaklar daha hızlı uzamışlar, kırıklar azalmışlar ve görüntüleri güzelleşmiş. Saç konusundaki bağlantı ise daha teorik. Saç temel olarak keratin proteini ve yapısal lipidlerden oluşur. Bedenin keratin üretmesi için kolajen peptitlerinin bir parçası olan çeşitli amino asitlere ihtiyaç duyar. Hatta keratinin temel amino asiti prolindir ve bu kolajen peptitlerinde bulunur.
Kolajenin İşe Yaraması Ne Kadar Sürer?
Eğer zamanını öğrenme konusunda çok kararlıysanız, mevcut araştırmalara göre sonuçlar şöyle:
- Cilde faydaları: 4-12 hafta.
- Kas kütlesi ve gücü (direnç egzersizleri ile kombine şekilde): 3 ay
- Spordan sonra daha az hamlama: bir kaç gün içinde
- Eklem sağlığına destek: 4-6 ay
- Tendon desteği (güç egzersizleri ile birlikte): 3-6 ay
- Kemik yoğunluğu desteği: 12 ay
- Saç: Belirsiz
- Tırnaklar: 24 hafta
Kolajenin Cilt İçin İşe Yaraması Ne Kadar Sürer?
Cildin fayda görmesi için iyi tasarlanmış araştırmalara göre 12 hafta beklemek yaygın bir durum. Örneğin bir çalışmada kolajen takviyesi alan hastaların cilt esnekliklerinde, nemlerinde ve yoğunluklarında iyileşme görülmüş. Başka bir çalışmada ise cilt dokusu daha ipeksi olmuş. Bu çalışmada nem, esneklik ve kırışıklar gibi cilde bağlı sonuçlar altı ve on ikinci haftalarda ölçülmüşler ve en iyi sonuçlar on ikinci haftada olmuş.
Bazı çalışmalarda sonuçları daha erken elde edebileceğiniz belirtiliyor. Bir çalışmada dört haftada cilt esnekliğinde ciddi iyileşme olduğu belirtiliyor. Başka bir çalışmada ise sonuçların sekiz haftada daha iyi oldukları belirtiliyor. Son olarak başka bir çalışmada ise ciltteki belirtiler iki, dört, altı ve sekizinci haftalarda incelenmişler ve dikkat çekecek düzeyde değişimleri altı ila sekizinci haftalarda olduğu ama daha önce olmadıkları söylenmiş.
Temel olarak kullanımınızın ikinci ayında iyileşmeler görmeye başlarsınız ama tam sonuçları görmek için en az üç ay kullanmak gerekiyor.
Kolajenin Eklem ve Tendonlarda İşe Yaraması Ne Kadar Sürer?
Eğer eklem takviyesi arıyorsanız üç ila altı ay beklemeniz gerek. Çalışmalara göre 12 haftada sonuç almak mümkün. Bir çalışmada 12 haftada eklem hareketliliğinde pozitif etki görülmüş. Buna ek olarak bu çalışmada hastalar 13 hafta içerisinde diz sağlığında iyileşme görmüşler. Daha geniş kapsamlı bir eklem desteği için daha uzun zaman gerekebilir. Bir çalışmada katılımcıların altıncı ayda genel olarak eklem sağlığında iyileşme gördükleri belirtilmiş.
Tendon ve bağlar konusunda araştırmalar 3-6 ay arasında sonuçlar gösteriyorlar. Bir çalışmada kolajen takviyesini güç egzersizi ile birleştirmenin tendon işlev ve performanslarında üç ayda iyileşme sağladığı görülüyor.
Kolajenin Kaslar İçin İşe Yaraması Ne Kadar Sürer?
Kasların zaman aralıkları incelenen sonuçlara göre değişiyor. Yorucu egzersizlerden sonra yaşanan tipik hamlama konusunda daha ikinci günden fayda elde edilebildiği görülüyor. Ancak kolajen proteinlerinden kaynaklanan daha iyi kaslar için direnç egzersizleri ile birlikte üç aylık süre öneriliyor. Örneğin yapılan bir çalışmada menopoz döneminden geçmekte olan kadınların beden bileşenleri ve bölgesel kas güçleri konusunda iyileşme görülmüş. Başka bir çalışmada ise yaşlı erkekler ile çalışılmış ve beden bileşenleri ve kas kütlesi konusunda iyileşmeler görülmüş. Son olarak aktif yetişkin erkeklerle yapılan çalışmalarda kolajen takviyelerinin iskelet kasları ve beden kompozisyonu konusunda destekleyici oldukları görülmüş.
Kolajenin Kemiklerde Etki Göstermesi Ne Kadar Sürer?
Kemiklerin fiziksel ve doğal yenilenme hızlarından dolayı araştırmalar bir yıla kadar etki görmeyeceğinizi belirtiyorlar. Bu nedenle kemik sağlığını araştıran pek çok çalışma bir yıl veya daha uzun sürüyor. Örneğin menopoz sonrası dönemdeki kadınlar ile yapılan bir çalışmada bir yıl boyunca kolajen peptitlerini tüketmenin ardından kemik yoğunluğunda iyileşme görülmüş.
Kolajenin Saç ve Tırnaklar İçin İşe Yaraması Ne Kadar Sürer?
Saçlar için sonuç bekleyebileceğiniz net bir süre yok çünkü bunu onaylayacak araştırmalar yoklar. Tırnaklar için 24 haftalık bir süre tespit edilmiş. Bu süre sonunda tırnak gücü ve sağlamlığında iyileşme görülmüş.
Ne Kadar Hızlı İşe Yaradığını Etkileyen Faktörler
Tüm kolajenler aynı değiller ve insanlar da bir değiller. Bu nedenle sonuç alma hızınızı etkileyen faktörler olacaktır. Bunların bazıları şöyle:
- Dozaj: Elbette günlük yeteri kadar almazsanız sonuç bekleyemezsiniz. 10-20 gram aralığında yeteri kadar kolajen içeren takviyeler almalısınız. Bu aralık yardımcı olsa da daha düşük dozların da belli konularda fayda sağlayabileceklerini unutmayın.
- Beslenme: Kolajen tam bir protein değildir ve tüm dokuz amino asidi içermez. Triptofan içermez ancak bazı amino asitler bakımından değerleri de hayli düşüktür. Bu nedenle beslenmeye takviye olarak alınmalı ve diğer proteinleri sağlıklı kaynaklardan tamamlamak gerekir.
- Kolajen türü: Farklı kolajen türlerinin beden üzerinde farklı işlevleri vardır ve bu nedenle ihtiyaçlarınıza uygun kolajen ürünlerini seçmeniz gerekir. Eğer eklem sağlığı ile ilgileniyorsanız tip II’ye bakın. Bağırsak, deri ve genel bedene faydaları için tip I ve III’e bakabilirsiniz.
Alınabilecek En İyi Kolajen Formu Nedir?
Her zaman hidrolize kolajen peptitlerine bakın. Kolajen üç amino asit zincirinden oluşan kompleks bir proteindir, hidrolize kolajen ise daha küçük protein zincirlerine parçalanmıştır ve bunlara kolajen peptitleri adı verilir.
Kolajenin kendisi bedenin parçalayamayacağı kadar büyük bir moleküldür. Ancak peptitlere ayrıldığında beden onu kolayca parçalar ve kullanır. Hidrolize kolajen önceden sindirilmiş gibidir ve bu nedenle mide bağırsak yolunda ilk sindirimden geçmez. Kolajen artıkları emilirler ve beden boyunca dolaşarak etkilerini gösterirler.
Sonuç Olarak
Kolajen çok faydalı bir takviye. Beden için temel işlevsel rolleri ve faydaları var. Ancak bu faydaları ne kadar hızlı göreceğiniz hangi alanda fayda beklediğinize, kolajen dozajı ve türüne, beslenmenize ve genetik yapınıza da bağlı.
