Mikrodalga ile pişirmek oldukça kolay, basit ve çok hızlı. Ancak pek çok insan mikrodalganın zararlı bir radyasyon ürettiğini ve sağlıklı besinlere zarar verdiğine inanıyor. Bundan dolayı siz de bu aletleri kullanmanın güvenli olup olmadığını merak ediyor olabilirsiniz.

Bu makalede mikrodalganın yemek kalitesi ve sağlık üzerindeki etkilerini açıklıyoruz.

Mikrodalga Fırın Nedir?

Mikrodalga fırınlar elektriği mikrodalga denilen elektromanyetik dalgalara dönüştüren aletlerdir.
Bu dalgalar gıdalardaki molekülleri uyarırlar ve onların titremelerine, dönmelerine ve birbirlerine çarpmalarına sebep olarak enerjinin ısıya dönüşmesini sağlarlar.

Bu elleri birbirine sürtünce ısınmalarına benzer bir süreçtir.

Mikrodalga temel olarak su moleküllerini etkiler ancak yağları ve şekerleri de sudan daha az şekilde ısıtabilirler.
Özetle: Mikrodalga fırınlar elektrik enerjisini elektromanyetik dalgalara dönüştürürler. Bu dalgalar gıdalarınızdaki molekülleri uyararak ısıtırlar.

Radyasyon Size Zarar Verebilir mi?

Mikrodalga fırınlar elektromanyetik radyasyon üretirler.

Bunu radyasyonun negatif bilinirliğinden dolayı endişe verici bulabilirsiniz. Ancak bu tip bir radyasyonun atom bombaları veya nükleer patlamalar ile alakası yok.

Mikrodalga fırınlar iyonize olmayan radyasyon yayarlar, yani cep telefonunuzdan yayılana benzer bir radyasyon ancak daha güçlüsü.

Işığın da bir elektromanyetik radyasyon olduğunu unutmamak gerek, yani tüm radyasyon türleri kötü değil.
Mikrodalga fırınlarda pencerenin önünde metal kalkan veya kaplama bulunur ve böylece rasyasyonun fırını terk etmesi önlenir, bu nedenle herhangi bir zarar riski yok.

Güvenli olması için yüzünüzü kapağına dayamayın ve başınızı fırından en az 30 cm uzakta tutun. Radyasyon mesafe ile birlikte hızla azalır.

Ayrıca mikrodalga fırının iyi durumda olduğundan emin olun. Eğer eski ve kırılmışsa veya kapağı düzgün kapanmıyorsa yeni bir tane almayı düşünün.

Özetle: Mikrodalgalar bir elektromanyetik radyasyon tipi ve bu cep telefonlarından yayılana benzer. Ancak mikrodalga fırınlar radyasyonun kaçmasına izin vermeyecek şekilde tasarlanıyorlar.

Gıda İçerikleri Üzerindeki Etkileri

Her türlü pişirme işlemi gıdanın besin değerini azaltır.

Temel faktörler ısı, pişirme zamanı ve yöntemi. Haşlama sırasında suda çözünen bileşenler gıdadan kaçabilirler. Mikrodalgalarda ise, pişirme zamanı genelde kısadır ve ısı düşüktür. Ayrıca gıda genelde kaynatılmaz.

Bu nedenle mikrodalga fırınların haşlama ve kızartma gibi yöntemlere göre daha fazla besin tutmaları beklenir. İki değerlendirmeye göre, mikrodalgalar besin değerlerini diğer pişirme yöntemlerinden daha fazla azaltmıyorlar. 20 farklı sebze ile yapılan bir çalışmada, mikrodalga ve fırında pişirmenin antioksidanları en iyi şekilde koruduğu, haşlama ve düdüklü tencerenin ise en kötü sonuçları verdiği görülmüş.

Fakat bir çalışmada 1 dakikalık mikrodalganın sarımsaktaki bazı kanserle savaşan bileşenleri yok ettiği görülürken, aynı sonuç geleneksel fırında 45 dakikada gerçekleşmiş.

Bir diğer çalışmada ise mikrodalganın brokolideki flavonoid antioksidanların %97’sini yok ettiği, haşlamanın ise sadece %66’sını yok ettiği tespit edilmiş.

Bu çalışma genelde mikrodalganın gıdaları bozduğuna kanıt olarak kullanılıyor. Fakat çalışmada mikrodalga brokoliye su eklenmiş ki bu önerilmiyor. Bazen besin ve gıda tipinin fark ettiğini aklınızda tutun. İnsan sütünün mikrodalgada ısıtılması önerilmiyor çünkü sütteki antibakteriyel maddelere hasar verebilir. Bir kaç istisna dışında mikrodalgalar gıdaları koruma eğilimindeler.

Özetle: Tüm pişirme yöntemleri besin değerini azaltıyorlar ancak mikrodalga genel olarak diğer yöntemlerden daha iyi koruyor.

Zararlı Bileşenlerin Oluşmasını Azaltır

Mikrodalgalar bazı gıdalarda zararlı bileşenlerin oluşumunu azaltabilirler.

Mikrodalganın bir avantajı, gıdanın kızartma gibi diğer yöntemlerdeki kadar ısınmaması.

Sıcaklık genelde 100 dereceyi yani suyun kaynama noktasını geçmez. Fakat pastırma gibi yağlı gıdalar daha sıcak hale gelirler. Pastırma pişirildiği zaman nitrosaminler adı verilen zararlı bileşenler yayabilir. Bunlar gıdadaki nitritlerin fazla ısınmaları sonucunda ortaya çıkarlar. Bir çalışmaya göre pastırmayı mikrodalgada ısıtmak tüm pişirme yöntemleri arasında en az nitrosamin üretimine sebep olmuş. Bir diğer çalışma ise tavuğu mikrodalgada ısıtmanın kızartmaya göre daha az zararlı bileşen yarattığını gösteriyor.

Özetle: Mikrodalga yüksek sıcaklıkta pişirmeye göre daha az zararlı bileşen oluşumuna izin verir.

Plastik Kaplardan Kaçının

Pek çok plastikte hormonları bozan ve zarar veren bileşenler bulunur.
Bunlardan en dikkat çekici olanı BPA ve kanser, tiroid bozuklukları ve obezite ile ilgisi var.
Isıtıldığı zaman bu kaplar bileşenleri gıdanıza geçirirler.
Bu nedenle gıdalarınızı mikrodalgaya uygun olduğu yazmadığı sürece plastik kaplarda ısıtmayın.
Bu uyarı sadece mikrodalga için de değil. Gıdalarınızı plastik kaplar içerisinde ısıtmak hangi pişirme yöntemini kullanırsanız kullanın kötü bir fikir.
Özetle: Pek çok plastikte BPA gibi hormonları bozan bileşenler bulunur ve bunlar ısıtıldıkları zaman gıdanıza geçebilirler. Özellikle uygun olduğu belirtilmediği sürece bir plastik kabı mikrodalgada kesinlikle kullanmayın.

Gıdanızı Doğru Şekilde Isıtın

Mikrodalgaların bazen dezavantajları var.

Örneğin bakterileri veya gıda zehirlenmesine sebep olabilen diğer patojenleri öldürme konusunda diğer pişirme yöntemleri kadar etkili olmayabilirler.

Bunun sebebi sıcaklığın daha az olması ve pişme süresinin kısa olması. Ayrıca bazen gıda eşit olmayan şekilde ısınıyor. Mikrodalganın döner bir sisteme sahip olması ısıyı daha eşit dağıtmasını sağlar ve böylece gıdanın tüm mikroorganizmalardan kurtulacak kadar ısındığından emin olabilirsiniz.

Ayrıca sıvıları ısıtırken de dikkatli olmak gerek. Fazla ısınan sıvıların kaplarında patlayarak sizi yakma riski az da olsa var.

Asla bebek mamalarını veya küçük çocuklar için hazırlanmış gıda ve içecekleri mikrodalgada ısıtmayın çünkü haşlanma yanığı olabilir. Genel olarak yanma riskini azaltmak için mikrodalgada ısıtılan şeyi bir süre soğuması için bekletin.

Özetle: Eğer gıdanızı mikrodalgaya atarsanız, besin zehirlenmesi riskini azaltmak için eşitçe ısındığından emin olun. Ayrıca suyu kaynama noktasını üzerine ısıtırken dikkat edin çünkü kaptan taşarak sizi yakabilir.

Sonuç Olarak

Mikrodalga fırınlar güvenli, etkili ve uygun bir pişirme yöntemi ortaya koyuyorlar.

Zarar verdiklerine dair bir kanıt yok ve bazı kanıtlar onların diğer pişirme yöntemlerine göre besinleri korumak ve zararlı bileşenlerin oluşumunu önleme konusunda daha etkili olduklarını gösteriyorlar.

Yine de gıdanızı fazla veya az ısıtmamalı, mikrodalgaya çok yakın durmamalı ve gerekli etiketler yoksa ısıtma işlemi için plastik kaplar kullanmamalısınız.