Öğrencileri zengin bir okul kariyerine hazırlamanın en iyi yollarından biri, onlara sosyal-duygusal becerileri öğretmektir. Farkındalık etkinlikleri, küçük çocuklardan daha büyük öğrencilere kadar herkesin bu becerileri öğrenmesi için basit ve eğlenceli bir yoldur. Psikolojik araştırmalara dayanan farkındalığın, beynimizi daha iyi kullanma ve problemlerle başa çıkma becerileri sağlayacak şekilde dönüştürdüğü kanıtlanmıştır.
Eğitim alanında farkındalık yalnız öğrencilerin akademik gelişimleri için fayda sağlayacağı düşünülse de etkileri eğitimcilere kadar uzanıyor. Stresli öğretmenler genellikle sınıf yönetiminde bunalmış ve etkisiz hissederler. Ancak öğretmenler farkındalık uygulayarak, mesleklerine bakış açılarını değiştiren ve öğrencileriyle etkileşime giren duygusal düzenleme tekniklerini öğrenebilirler. Hem psikolojik sağlıkları hem de sınıf ortamı, farkındalık uygulayarak iyileşir.
Mindfulness nedir?
Mindfulness, kökeni Budist felsefesinden gelen bir uygulamadır ve yüzyıllardır sakinleştirici bir teknik olarak kullanılmıştır. Yirminci yüzyılda psikologlar, depresyon ve anksiyete gibi bozuklukları tedavi etmek için meditasyon ve farkındalık kullanmaya başladılar. Farkındalık programlarını tamamlayan hastaların günlük yaşamlarındaki zorluklarla başa çıkma noktasında daha başarılı olduklarını saptadılar. Bu durum son zamanlarda eğitimcilerin, öğrencilerin duygusal ihtiyaçlarını ele almak için dikkatli ilkeleri uygulamaya başlamalarına sebep oldu. Mindfulness pratiklerinin eğitimde de oldukça etkili olduğu fark edilmeye başlandı
Ancak “dikkatli” ne anlama geliyor ve dikkati sınıfta nasıl kullanabilirsiniz? Farkındalık, dikkatinizi şimdiye odaklama sürecini ifade eder. Deneyimlediğiniz duyumların, düşüncelerin ve hislerin an be an farkındalığını içerir. Dikkatli bir zihniyet fikri, stresli veya ezici deneyimlerle uğraştığın sırada kendi merkezinizde kalmaya yardımcı olmaktadır.
Farkındalığın en önemli bileşenlerinden biri sadece farkındalık değil, aynı zamanda düşünce ve duygularınıza karşı bir kabul ve merak tutumudur. Farkındalık etkinlikleri stres, kaygı veya diğer olumsuz duyguların arkasındaki kökleri bulmanıza yardımcı olabilir. Bu duyguları olduğu gibi kabul ederek psikolojik sıkıntıların üstesinden daha iyi gelebilirsiniz. Çocuklardan yetişkinlere kadar herkes, farkındalık teknikleri ile daha büyük bir iç huzuru bulabilir.
Müfredat açısından, farkındalık, sosyal-duygusal öğrenme şemsiyesi altına girer . Okullar geleneksel olarak akademik eğitime odaklansa da, sosyal-duygusal gelişim öğrenci başarısı için çok önemlidir. 207 çalışmanın meta analizine göre, sınıf içi sosyal-duygusal öğrenme programları akademik başarıda %11, sosyal becerilerde %25 ve yaramazlık veya ruh sağlığı sorunlarında %10 azalma sağlayabilmektedir. Farkındalık uygulamaları öğretmenler için öğrencilerin bu becerileri geliştirmelerine yardımcı olmak adına eğlenceli ve etkili bir yol olabilir.
Farkındalık Teknikleri İle Beyni Yeniden Eğitebilmek Mümkün mü?
Farkındalığın neden öğrenci stresini önemli ölçüde azaltabileceğini anlamak için, farkındalık ve kaygının ardındaki bilişsel bilimi tanımak önemlidir. Beyin görüntüleme raporlarına göre, farkındalık tekniklerini uygulamak, beyninizin yapısını ve stres anında verdiğiniz tepkiyi değiştirebilir. Örneğin, farkındalık tekniklerini uygulayan kişilerin beyinlerinde kan akışı artar ve serebral korteks kalınlaşır. Bu değişiklikler, daha güçlü bir dikkat süresi ve olumsuz duyguları düzenleme yeteneği ile ilişkilidir.
Farkındalık, beyninizdeki gri madde miktarını da etkileyebilir. Örneğin, farkındalık faaliyetleri hipokampüste gri madde yoğunluğunu artırır; bu da hafızanızı, şefkatinizi, iç gözleminizi ve öz farkındalığınızı güçlendirebilir. Bu aktiviteler, amigdaladaki beyin maddesi miktarını da azaltabilir, bu da stres ve kaygıyı azaltır. Dikkat teknikleri yalnızca beyninizin olumlu başa çıkma stratejilerini öğrenme yeteneğini güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda olumsuz duyguların gücünü ve sıklığını da azaltır.
Az sıklıkla uygulanan farkındalık teknikleri bile öğrencilerde umut verici sonuçlara yol açabilir. Sekiz hafta boyunca günde yarım saat veya daha az farkındalık uygulamak bile gözle görülür bilişsel değişikliklere yol açabilir. Ve çoğu beyin görüntüleme çalışmasının yetişkin hastalara odaklandığı doğru olsa da, araştırmacılar sonuçların her yaşta olumlu olduğunu tespit etmiştir. Farkındalık ilköğretim öğrencileri için yalnızca en popüler kaygı giderme stratejilerinden biri değildir. Bu teknikler sinirbilime göre kaygı noktasında en etkili stratejilerdir.
Sınıfta Farkındalığın Faydaları
Öğrenciler için farkındalığın faydaları, akademik başarıdan sosyal-duygusal gelişime kadar uzanır. Sınıfta farkındalık eğitimi alan öğrenciler genellikle akranlarından daha yüksek test puanlarına sahiptir. Dikkatli aktiviteler yaptıkça, odaklanmaları, sosyal becerileri, özgüvenleri ve duygularını düzenleme yetenekleri de gelişir. Ayrıca, farkındalığı öğrenen öğrenciler genellikle daha sağlıklı uyku programlarına sahip olurlar ve sınıf içinde ve dışında günlerine daha iyi hazırlanırlar.
Okullarda farkındalık, sınıflardaki sağlıksız veya rahatsız edici davranışların azaltılmasına da yardımcı olur. Örneğin, farkındalık eğitimi alan öğrenciler genellikle daha düşük stres seviyelerine, daha düşük kaygı veya depresyon oranlarına sahiptirler. İyileştirilmiş bir ruh hali ve daha iyi uyku alışkanlıkları sayesinde, aynı zamanda daha az yorgun hissetme olasılıkları da vardır. Ayrıca, farkındalık programları uygulayan okullarda zorbalık oranları önemli ölçüde daha düşüktür.
Özetle, okullarda farkındalık ile aşağıdaki durumların iyileştiği kanıtlanmıştır:
Akademik başarı
Odak
Sosyal beceriler ve duygusal düzenleme
Benlik saygısı
Uyku alışkanlıkları
Şefkat
Ayrıca şunları azalttığı da tespit edilmiştir:
Stres seviyeleri
Zihinsel sağlık sorunları
Tükenmişlik
Zorbalık
Ek olarak, farkındalık programlar öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere ulaşmanın da etkili bir yoludur, Özellikle dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklar, farkındalık eğitimi aldıktan sonra, eğitim almayanlara göre daha yüksek notlara ve daha düşük duygusal bozulma örneklerine sahiptir. Ayrıca farkındalık çalışmalarının, akranlarıyla bağlantı kurma noktasında sosyal-duygusal becerileri öğrenmelerine yardımcı olduğu da gözlenmiştir. Kısacası eğitimcilerin farkındalık stratejilerini kullanarak her öğrenciye sınıfta başarılı olmaları için ihtiyaç duydukları araçları verebilmeleri mümkündür.
Keyifli, enerji dolu ve farkındalıklı bir gün dilerim.
Dr. Yasemin GEÇERLER
