Narsisist insanlarla ilişki kurmak sürekli bir mücadeleyi gerektirse de, hiçbir durum tamamen kötü ya da tamamen iyi değildir. Yani bir insanın narsisist olarak tanımlanması için mutlaka patolojik ve tehlikeli olmasına gerek yok. Eğer böyle biriyle ilişki yaşıyor ve ne yapacağınızı bilmiyorsanız, klinik psikolog Dr. Craig Malkin’in Psychology Today’de paylaştığı tavsiyelerini sizler için derledik.
Narsisist insanlarla birlikte olan kişilerin karşılaştığı en yaygın problemlerden biri, partnerlerinin incitici davranışları karşısında çekip gitmek yerine, kendilerini suçlamaya başlamaları. Empati kurma konusunda en başarılı olan insanlar genelde narsisistleri bir mıknatıs gibi kendilerine çekerler. Herkesin içindeki iyi tarafı görme konusunda oldukça becerikli oldukları için arkadaşları, ailelerinden biri ya da partnerleri kendi narsisistik bozukluğu yüzünden sorun çıkardığında, hatayı hep kendilerinde arayıp dururlar.
Diğer bir yaygın durum ise, narsisist partnerin gösterdiği en ufak bir ilgi, şefkat ya da içten gelen iyi bir davranış karşısında, buna aldanmak ve partnerinin aslında düşündüğü kadar narsisist olmadığına inanmak. Narsisistler internetteki bütün forumlarda bir canavar gibi yansıtıldıkları için, kimse böyle bir “cani”nin nazik ve sevgi dolu davranışlar gösterebileceğini hayal edemez. Eğer gösteriyorsa da, narsisist olamaz” diye düşünür. Daha sonra da kendi algılarını sorgulamaya başlarlar. Fakat yaşadığımız her şey siyah ya da beyaz değildir. Tarih bunun kanıtlarıyla dolu. Savaş suçluları bile, kendi çocuklarının üzerine titreyen, sakin ve utangaç insanlar olabiliyor. Yani başka bir deyişle, ne kadar aşırı davranışlar sergilerse sergilesin, narsisisitler de içlerinde hem iyi hem kötü özellikler barındırır. Hatta bazen iyi yanları daha çok ortaya çıkabilir.
Peki bu karmaşık duygusal açmazdan çıkmak için neler yapabilirsiniz?
- İyi ve kötünün yan yana olduğunu kabul edin
Kimse bir ilişkiyi kötü tecrübeler yaşamaya devam etmek için sürdürmez. İnsanlar sevdikleri için, umutları olduğu için ve bir gün iyi tarafın kötü tarafa galip geleceğine tüm kalpleriyle inandıkları için ilişkilerini devam ettirirler. Fakat maalesef, partneriniz kendi davranışlarını gözden geçirecek kadar cesur değilse, iyi tarafı ortaya çıkmaz. Yine de bazen sevgi ve ilgi dolu, harika bir insan olurlar çünkü hepimiz iyi ve kötünün bir çeşit karışımıyız. Başkalarının kötü davranışları üzerinde kontrolümüz olmadığı için, ‘kötü’ gerçekten ‘kötü’ olduğunda (bağırma, küçümseme ya da vurma), bu durumun sonucu çok nadiren iyiye varır. Durum daha hafif olduğunda bile (fikirlerinizi reddetme, duygularınızı umursamama, özür dilemek yerine savunma yapma gibi), değişmek yine partnerinizin elindedir.
- Kendinizi suçlamayı bırakın
Diğer insanların seçimlerini kontrol edemeyiz. Sadece hislerimizi umursamalarını umut edebilir, bizi incittiklerinde özür dileyip telafi etmelerini bekleyebiliriz. Hatta bu durumu fark edip değişmelerini ümit edebiliriz. Onun dışında başka bir etkimiz olamaz.
Size hakaret etmek, yalan söylemek ya da sizi aldatmak partnerinizin seçimine kalmış. Kendilerini üzgün, korkmuş, yalnız ya da ihmal edilmiş hissettiklerini söylemek yerine sizi üzmeleri, yine onların kendi tercihleri.
O yüzden şunu asla unutmayın: Siz, başkalarının kötü davranmasına yol açacak hiç bir şey yapmadınız. Kötü davranmak onların seçimi. Sakın kendinizi suçlamayın.
- Empati kurun fakat acı çekmeyin
İnsanların ne yapacaklarını bilememelerine neden olan ve her şeyin siyah ya da beyaz olduğunu düşünen bir diğer yaklaşım da şu: Narsisistlerin genelde duygusal olarak zarar görmüş ve içtenlik duygularının hasarlı olduğunu kabullenerek, yanlış davranışlarını mazur görmüş olmuyor muyuz? Yoksa onlar da, tıpkı diğer insanlar gibi, hassas ve kırılganlar mı?
Şu örneği düşünün: Çok yaşlı ve bunamadan muzdarip olan ebeveyniniz sık sık öfke krizleri geçiriyor, size bir şeyler fırlatıyor ve zarar veriyor. Bu durumda onun için ne kadar üzülseniz, hastalığın onların sevme becerilerini körelttiğini görüp ne kadar mutsuz olsanız da, yine de kendinizi korumaya çalışırsınız.
Narsisistik davranışların arkasındaki acıyı ve insani yönleri görüyor ve kabul ediyor olmak, bu davranışları haklı çıkarmaz. Daha iyi bir ilişkiye sahip olmak ya da kafa karışıklığının son bulması için, ilişkideki iki tarafın da davranışlarının sorumluluğunu alması gerekir. İnsanların içindeki iyi tarafı görebilsek de, bazen bazı acılar çekilmeye değmez.
