Disleksi, beyindeki grafik sembollerinin işlenmesindeki bir kusurdan ötürü belirli bir öğrenme özürüdür. Beynin yazılı materyali işleme biçimini değiştiren ve genellikle kelime tanıma, yazım ve kod çözme zorluklarıyla karakterize edilen bir öğrenme yetersizliğidir. Disleksisi olan insanların okuma ve anlama ile ilgili problemleri vardır. Disleksi, nörolojik ve çoğunlukla genetik bir durumdur ve zayıf öğretme, öğretim veya yetiştirme sonucu değildir. Disleksideki problem dilsel bir problemdir, görsel olmayan bir problemdir. Disleksi herhangi bir zeka eksikliğinden kaynaklanmaz. Şiddetli disleksisi olan insanlar parlak zekalı olabilir. Nörolojik bir durum olsa da, disleksi zeka ile bağlantılı değildir. Disleksinin etkileri kişiden kişiye değişir. Disleksisi olan insanlar arasında paylaşılan tek özellik, yaşlarının gerektirdiğinden daha düşük düzeylerde okumalarıdır.

Disleksi Semptomları ve Özellikleri

Disleksi, zihinsel engellilikten veya kültürel yoksunluktan kaynaklanan gecikmiş okuma gelişiminden farklıdır. Disleksi ile ilişkili en yaygın bulgu ve belirtiler herhangi bir yaşta görüntülenebilir, ancak normalde çocukluk çağında ortaya çıkmaktadır.

Çocukluk çağında disleksi belirtileri şunları içerir:

Okumayı öğrenmede zorluk: Normal bilgiler, uygun öğretim ve ebeveynlik desteği alan çocuk, okumayı öğrenmekte güçlük çekiyor.

Motor beceri gelişimi yavaş: Disleksik çocuklar, diğerlerinin çoğundan daha sonra bisiklet sürmeyi, yürümeyi, konuşmayı ve tepki vermeyi öğrenebilir.

Yavaş konuşma geliştirme: Disleksik bir çocuk, konuşmayı öğrenmemekten veya yavaş olmaktan başka, kelimeleri kötü de kullanabilir, kafiyeli çalışmayı son derece zor bulabilir ve farklı sözcük sesleri arasında ayrım yapamayabilir.

Verilerin öğrenilmesinde yavaşlama: Disleksik çocukların, okulda alfabe harflerini ve telaffuzlarını öğrenmesi diğer çocuklardan çok daha uzun sürebilir. Haftanın günlerini, ay ve yıllarını, renkleri ve bazı aritmetik tabloları hatırlamakta sorunlar da yaşayabilirler.

Koordinasyon: Disleksik bir çocuk akranlarından daha huysuz görünebilir. Topu yakalaması zor olabilir. Daha düşük göz el koordinasyonu, dispraksi de dahil olmak üzere benzer diğer nörolojik rahatsızlıkların semptomları olabilir.

Sol ve sağ yok: Genellikle, disleksik bir çocuk solunu ve sağını bilemez ve sürekli karıştırır.

Tersine çevirme: Sayıları ve harfleri farkında olmadan tersine çevrilebilir.

Yazım: Disleksik bazı çocuklar başka çocuklarda görülen ilerleme modelini takip etmeyebilir. Çocuk, bir kelimeyi hecelemeyi öğrenip ertesi gün tamamen unutabilir.

Konuşma problemleri: Bir kelimenin ikiden fazla hecesi varsa, fonolojik işlemler çok daha zorlayıcı hale gelir.

Konsantrasyon aralığı: Disleksisi olan çocuklar sıklıkla konsantre olmakta zorlanırlar. Disleksisi olan birçok yetişkin bu durumu şöyle açıklıyor: Birkaç dakika sabit durmakla mücadele etmesinin ardından çocuk, artık zihinsel olarak bitiyor.

Fikirleri sıralayamaz: Disleksisi olan bir kişi bir dizi düşünceyi ifade ettiğinde mantıksız veya bağlantısız görünebilir.

Otoimmün şartlar: Disleksisi olan insanlarda saman nezlesi, astım, egzama ve diğer alerjiler gibi immünolojik sorunların ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.

Disleksi Tedavisi

Disleksi için halen bir tedavi yoktur. Tedavi, günlük yaşantıdaki bozukluğu gidermek için telafi stratejileri sağlamayı amaçlamaktadır. Bir çocuğa disleksi teşhisi ne kadar çabuk koyulursa, uzun vadeli iyileştirmelere imza atma olasılığı da o kadar artar.

Tedavi aşağıdakileri içerebilir:

Psikolojik test: Bu öğretmenin çocuğa daha iyi hedeflenmiş bir öğretim programı geliştirmesine yardımcı olur. Teknikler genellikle dokunuş, görme ve işitme dahil olmak üzere çocuğun duyularına dokunmayı içerir.

Rehberlik ve destek: Onlar için okuma ve yazma bir sorun olsa bile, çocuğun özgüven ve kişisel hırsı için hayati önem taşımaktadır. Disleksi ile dünya çapında milyonlarca insan büyümüş ve başarılı, üretken vatandaşlar haline gelmiştir.

Devam eden değerlendirme: Disleksi olan yetişkinler, baş etme stratejilerini düzeltmek veya hassaslaştırmak için değerlendirmelerden yararlanabilir ve daha fazla desteğe ihtiyaç duydukları alanları belirleyebilir.

Bir durum olarak disleksi yönetilir; tedavi edilmez. Bununla birlikte, disleksisi olan insanlara bakış açısı, hastalığın ciddiyetine bağlı olsa da; çoğunluk normal ve üretken şekilde yaşamını sürdürüyor.

Disleksi Teşhisi

Bir ebeveyn, vasi veya öğretmen, bir çocuğun disleksisi olabileceğinden şüphelenirse, sorunu daha iyi anlamak için profesyonel bir değerlendirme yaptırmak, daha etkili tedavinin yolunu açacaktır. Test sonuçları, çocuğa daha fazla destek sağlamak için kapı açabilir; kolejlerdeki ve üniversitelerdeki özel eğitim hizmetleri, destek programları ve hizmetleri için uygun olabilirler. Teşhis testleri genellikle aşağıdaki alanları kapsar:

Arkaplan bilgisi
Zeka
Sözlü dil becerileri
Kelimeleri tanıma
Kod çözme: Harf bilgisini kullanarak yeni kelimeleri okuma becerisi
Fonolojik işleme
Otomatiklik ve akıcılık becerileri
Okuduğunu anlama
Kelime bilgisi
Aile geçmişi ve erken gelişim
Değerlendirme süreci boyunca, muayene eden kişinin benzer belirtileri gösterebilecek diğer koşulları veya sorunları ekarte edebilmesi gerekir. Bazen görme sorunları, işitme engelleri, eğitim eksikliği veya sosyal ve ekonomik faktörler de bu semptomları doğurabilir.

Disleksinin Nedenleri

Uzman doktorlar ve araştırmacılar, bir kişinin disleksi geliştirmesine neden olan şeyden tam olarak emin değildir. Bazı kanıtlar, durumun genetik olma ihtimaline işaret etmektedir.

Disleksinin başlıca iki nedeni şunlardır:

Disleksinin genetik nedenleri: Yale Üniversitesi Tıp Fakültesindeki bir ekip, DCDC2 olarak bilinen bir gendeki kusurların okuma performansındaki sorunlarla ilişkili olduğunu buldu.

Doğduktan sonra edinilen disleksi araştırıldığında, azınlık bir insan grubunun doğduktan sonra disleksi olduğu görüldü. Elde edilen sonuçlara göre disleksinin en yaygın nedenleri beyin hasarları, inme veya başka bir travma şeklidir. Disleksi en yaygın öğrenme özrüdür. Öğrenme özürlü öğrencilerin yüzde 80’inde disleksi vardır.

Uluslararası Disleksi Derneği, Amerikalı nüfusun %15 ila 20’sinin okuma yazma sıkıntısı, yazım hataları veya benzer kelimeleri karıştırma gibi bazı disleksi belirtilerine sahip olduğunu tahmin etmektedir.

Bir kişinin ana dili önemli bir rol oynamasına rağmen disleksi, tüm etnik kökenden insanları etkiler. “Samur” ve “hamur” gibi kelimelerde olduğu gibi yazılı biçim ile ses arasında açık bir bağlantı bulunmayan bazı diller, disleksi olan bir kişi için daha zorlayıcı olabilir.