Pamukkale Travertenleri, Ege Bölgesi’nde Büyük Menderes Havzası’nda bulunan tarihi ve turistik bir alan. Travertenlerin ilk oluşumu, İlk Çağ Dönemleri’ne kadar dayanıyor ve o zamanki adı Hierapolis. Günümüzde, Denizli ili sınırlarındadır. Hierapolis şehrinin kalesi olarak kullanılan yapı ise, bugün Denizli’nin merkez ilçesinin Ecirli köyüne yakın bir alanda bulunuyor.
Pamukkale Tam Olarak Nedir?
Pamukkale’nin gerçeküstü, parlak beyaz traverten terasları ve sıcak havuzları, Türkiye’nin güneybatısında yer alan dik bir vadinin kenarından devasa bir şelale gibi asılı. Pamukkale olan kelimenin tam anlamı aslında “Pamuk Kalesi” olan jeolojik oluşum, Yunan-Roma kenti Hierapolis’in oldukça iyi korunmuş kalıntılarının da bulunduğu bir yer. Her yıl iki milyondan fazla ziyaretçi ile Türkiye’nin en çok ziyaret edilen önemli bir cazibe merkezi.
Pamukkale Travertenleri Nasıl Oluşmuştur?
Traverten aslında bir çeşit kaya. Bu kayalar çeşitli sebeplerle kimyasal reaksiyona uğrayarak, kayalar üzerinde bir çökelme meydana gelmiştir. İşte bu kayalara traverten adı veriliyor. Pamukkale Travertenleri’nin bulunduğu alan, çok sayıda sıcak su kaynaklarına sahip termal bir bölge. On yedi farklı alanda çıkan sıcak su kaynaklarının ısısı, 35 derece ile 100 derece arasında değişmekte. Bu kaynak suları antik çağdan beri özellikle sağlık alanında kullanılıyor. Bölgedeki sıcak sular kaynaktan çıktıktan sonra travertenlerin tepesine kadar gelir. Sıcak suları o tepelere taşıyan kanalların uzunluğu yaklaşık olarak 320 metredir.
Travertenlerin tepesinde yaklaşık 6 – 70 metre arasında çöküntüler bulunmaktadır ve buraya kadar gelen sıcak kaynak suları bu çöküntülere giriyor. Sıcak su kaynağından çıkan sular yüksek miktarda kalsiyum hidrokarbonata sahip. Ancak açığa çıktıktan sonra havadaki oksijen ile bir reaksiyona giriyor, karbondioksit ve karbonmonoksit sudan ayrılıp havaya karışıyor. Bu esnada kalsiyum karbonat ise çökelir ve travertenleri meydana getirir. Bu çökelti ilk başta jel halinde olmasına rağmen zamanla sertleşerek kayalaşır ve traverten haline gelir. Ne yazık ki bölgenin yetersiz korunması, insanların gerekli özeni göstermemesi sebebiyle son zamanlarda travertenler ciddi oranda zarar görmüştür.
Pamukkale Neden Gezilmeli?
Dünyanın dört bir yanında Çin’den İran’a, Amerika’dan Afganistan’a kadar birçok traverten terası var. Ancak dünyanın hiçbir yerinde, binlerce yıldır bol miktarda bulunan kaplıcalarla kaplı kireçtaşı üzerine kurulmuş traverten oluşumlarını yok. Hatta bu travertenlerin içinde yer aldığı sütunlu sokakları, tapınakları, hamam evleri, nekropol alanı ve yerleşik bir Yunan tiyatrosunun olduğu Hierapolis gibi bir şehir kalıntısı da yok.
Pamukkale’yi Gezmek için İpuçları
Antik bölgeye yaklaşmanın en iyi yolu, güney kapısından başlayarak traverten yolundaki oluşumlar boyunca ilerlemektir. Ancak buradan yürürken ayağınızda ayakkabı-sandalet vb. olmasına izin verilmiyor. Çıplak ayakla yürüyebilirsiniz. Sırt çantanız yanınızda olsun ve herşeyi içine atın. Ilık suyun tadını çıkartarak yürüyün. Güneş kremi kullanmayı unutmayın, aksi takdirde beyaz travertenden yansıyan güneş ışınları ile ciddi güneş yanığı durumu yaşayabilirsiniz.
