Probiyotikler Vajina Sağlığı için Faydalı mıdır?
İster yoğurt ve turşu gibi yiyecekler ister takviyeler söz konusu olsun, probiyotikler bağırsak sağlığı için önemlidir. Probiyotikler, bağırsaklarda sindirildiklerinde hayatta kalabilen canlı organizmalardır. Bunlar, doğal olarak vücudumuzda bulunan iyi bakterilerin çoğalmasına katkıda bulunurlar.
Peki, bağırsaklar için faydalı olan probiyotikler, vajina sağlığı için de faydalı mıdır?
Lactobacillus bakterilerinin pek çok şusu, probiyotik özelliklere sahiptir. Bazı araştırmalar, bu bakterilerin vajina ve rahim ağzındaki epitel hücrelere yapışma becerisi olduğunu göstermektedir. Çok sayıda Lactobillus suşunun, vajina ve idrar yollarındaki bakteriyel enfeksiyonlarından sorumlu ana patojenlere karşı aktif olduğu görülmüştür.
Vajinal sağlık için faydalı olabilecek Lactobacillus türleri şunlardır:
- Lactobacillus acidophilus.
- Lactobacillus rhamnosus.
- Lactobacillus gasseri.
- Lactobacillus crispatus.
- Lactobacillus jensenii.
- Lactobacillus reuteri
Probiyotikler ve vajinal sağlık arasındaki ilişkiye aşağıda göz atabilirsiniz.
Vajinal Sorunlar ve Mikrobiyomlar
İnsan vücudunun içerisinde 100 trilyon mikrop olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu bağırsaklarda bulunmaktadır.
Vajinanın içerisindeyse yaklaşık olarak 50 farklı mikrop yaşamaktadır. Uzmanlar, bağırsak mikrobiyomu ve vajinal mikrobiyom arasındaki ilişkiyi araştırmaya henüz yeni yeni başlamışlardır.
Tabi bağırsak ve vajinal mikrobiyatası arasında bazı geçişler olabilir. Ancak yine de bu ilişkiyi anlamak için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bağırsaktaki bakteriyel suşun vajinaya geçtiği laboratuvar ortamında görülmüştür. Ancak vajinal sağlığı, bağırsak sağlığı ile desteklemenin mümkün olup olmadığı henüz bilinmemektedir.
Vajinadaki dengesizlikler, bakteriyel vajinozis ve mantar enfeksiyonlarına yol açabilmektedir. Bu dengesizlikler şunlar sonucu meydana gelebilir:
- Korunmasız cinsel ilişki
- Hormonlarda değişimler
- Adet görmek
- Kötü hijyen alışkanlıkları
Bakteriyel vajinozis
Bakteriyel vajinozis, yaygın olarak görülen vajinal bir enfeksiyondur ve vajinada doğal olarak bulunan bakterilerin aşırı çoğalması sonucu bakteriyel dengesizliğe ve vajinanın pH’ında değişiklikler meydana gelmesine neden olmaktadır.
Bakteriyel vajinozis belirtileri arasında şunlar görülebilir:
- Beyaz, gri ya da yeşilimsi vajinal akıntı
- Balıksı kokuya sahip akıntı
- Cinsel ilişki sonrasında ya da adet döneminde ortaya çıkan balıksı koku
Bakteriyel vajinozis bazı kişilerde tedavi gerektirmeden ortadan kaybolmaktadır. Ancak bazı kişilerde enfeksiyonun tedavi edilmesi gerekebilir.
Lactobacillus crispatus gibi probiyotiklerin, bakteriyel vajinozisin tedavisinde ve hatta engellenmesinde yardımcı olabileceğini gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Bakteriyel vajinozisin topikal antibiyotikle tedavi edilmesinden sonra vajinaya Lactobacillus crispatus uygulanmasıyla probiyotik dozunun üzerinden üç ay geçtikten sonra enfeksiyonun tekrarlamasında azalma olduğu görülmüştür.
Mantar enfeksiyonları
Vajinal mantar enfeksiyonu, vajinada ağrıya ve akıntıya neden olan bir enfeksiyondur. Vajinal mantar enfeksiyonu pek çok kadını etkileyen bir sorundur.
Vajinal mantar enfeksiyonu belirtileri arasında şunlar görülebilir:
- Vajina ve vulvada kaşıntı
- Lor peyniri kıvamında yoğun, beyaz akıntı
- Vajina ve vulvada kızarıklık ve şişkinlik
- Vulva derisinde ufak kesikler ve çatlaklar
- İdrar yaparken yanma
Vajinal mantar enfeksiyonu genelde antifungal ilaçlarla tedavi edilir. Bu ilaçlar, vücudunuzdaki mantarların aşırı çoğalmasıyla savaşmanıza yardımcı olur.
Bununla birlikte mantar enfeksiyonu söz konusu olduğunda Lactobacillus rhamnosus probiyotiğinin de faydalı olabileceği düşünülmektedir. Bu probiyotik, asidik koşullarda canlı kalabildiği için vücut açısından uzun vadede faydalı olabilmektedir.
Lactobacillus rhamnosus, en fazla araştırılan probiyotik olup mantar enfeksiyonunun engellenmesinde faydalı olduğu görülmüştür. Araştırmalara göre Lactobacillus rhamnosus, vajinadaki bakterileri ve mantarları öldürebilmektedir. Bakteriyel vajinozis, vajinal mantar ya da idrar yolu enfeksiyonları yaşayan kişiler bu probiyotik ile idrar yolu ve vajina floralarının eski haline dönmesine yardımcı olabilir.
Bir protein ve bağışıklık sistemimizin önemli antimikrobiyal bileşenlerinden biri olan laktoferrinin, vajinadaki bakterileri öldürdüğü görülmüştür. Oral laktoferrinin, oral ya da vajinal Lactobacillus ile birlikte kullanılması veya kullanılmaması durumunda vajinanın dengesini yeniden sağlamak ve sık görülen enfeksiyonları engellemek mümkün olabilir.
PH Dengesi için Probiyotik Gerekir mi?
Kan, cilt ve üreme sistemi dahil olmak üzere insan vücudunun her yerinde farklı bir pH dengesi vardır.
Vajina pH’ını dengelemeye yardımcı olduğunu söyleyen pek çok ürünle karşılaşmış olabilirsiniz. Peki, vajinal pH dengesi üzerinde düşünmeniz gereken bir şey midir?
Vajinal pH seviyeniz, enfeksiyonların önlenmesinde, gebeliğin sağlıklı bir şekilde devam ettirilmesinde ve hormonal değişiklikler açısından önemlidir.
Bir madde, 0-14 arasında asidik değerlere sahiptir. 7’den düşük pH’lar asidik olarak kabul edilirken 7’nin üzerindekiler ise baziktir. Vajinanın pH’ını 4,5’un üzerinde tutmak, vajinal ortamın dengeli olmasına ve tekrarlayan enfeksiyonların engellenmesine yardımcı olabilir.
Probiyotikler ile vajinal pH’ınızı destekleyebilirsiniz.
Probiyotikler, sonrasında hidrojen peroksit üretecek olan laktik asit üretir. Hidrojen peroksit, patojenlere karşı savunma oluşturarak vajinanın sağlıklı olmasına katkıda bulunur.
Hangi Probiyotikleri Kullanmak Gerekir?
Yaklaşık 500 kadar farklı probiyotik suşu vardır. Vajinanın genel sağlığını desteklemek söz konusu olduğunda insanlar üzerinde yapılan deneylerde vajinal sağlık için faydalı olduğu gösterilen Lactobacilluscripatus ve Lactobacillus rhamnosus probiyotiklerine bakabilirsiniz.
Lactobacillus crispatus: Bu suş, vajinal mikrobiyatada baskın olarak bulunur ve hidrojen peroksit üretir.
Lactobacillus rhamnosus: Bu suş, bağırsaklarda bulunur ve laktaz enzimi üretir. Laktaz, şeker laktozunu laktik aside dönüştürebilir. Lactobacillus rhamnosus, takviyelerde bulunduğu gibi yoğurt ve peynir gibi süt ürünlerine de eklenebilmektedir.
Probiyotik ürünler alırken içerisinde Lactobacillus crispatus ve/veya Lactobacillus rhamnosus olmasına dikkat edebilirsiniz. Probiyotikler, çeşitli Lactobacillus suşları içerir. Bazılarında laktoferrinin yanı sıra idrar yolu enfeksiyonlarını engellemek için turna yemişi özü bulunabilir.
Probiyotiklerin herhangi bir yan etkisi olmamakla birlikte takviyeleri önerildiği şekliyle kullanmaya dikkat edin. İlaç ve probiyotik kullansanız dahi tekrarlayan enfeksiyonlarla karşılaşıyorsanız, doktorunuzu ziyaret etmeniz önemlidir.