Servikal polip, servikste yani rahmi vajinaya bağlayan kanalda ortaya çıkan oluşumlardır. Sperm yumurtayı dölleyebilmek için bu kanaldan geçmelidir. Servikal polipler tümörlerdir ancak genelde kanserli değildir ve iyi huyludurlar.
Ancak poliplerin görünümü kansere benzeyebilir. Bu nedenle doktor kanserli olup olmadıklarına dair onları kontrol eder.
Servikal polip tek kütle veya birden fazla kütle olarak gelişebilir. Boyutları değişir ancak genelde 1-2 santimetre boyundadırlar.
Özellikle 40-50 yaş civarındaki ve birden fazla çocuk doğurmuş olan kadınlarda ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Hamile kadınların yüksek östrojen düzeyleri de onları poliplere yatkın hale getirir.
Sebepleri ve Görünümleri
Poliplerin rengi griden neredeyse beyaza ve açık kırmızıdan mora kadar değişim gösterebilir. Farklı boyutlarda olabilirler ve kökü olan ampuller gibi görünürler.
Servikste iki farklı tip polip oluşabilir:
• Ektoservikal polip: Menopoz sonrası kadınlarda bu poliplerin gelişme riski yüksektir. Bunlar serviksin dış katmanındaki hücrelerin üzerinde gelişirler.
• Endoservikal polip: Daha yaygın olan bu tür, serviks kanalındaki servikal bezlerden büyürler. Bu polip türü özellikle menopoz geçirmemiş kadınlarda görülür.
Bazı kadınların neden polip geliştirdikleri bilinmiyor ancak sebepleri arasında vücudun anormal östrojen düzeyine tepki göstermesi bulunabilir.
Diğer sebepleri şöyle:
• artan ve yüksek östrojen düzeyleri
• kan damarlarının tıkanmaları
• serviks, vajina ve rahimde inflamasyonlar
Östrojen kadınların cinsiyet hormonu ve bu hormonun düzeyi kadının yaşamı boyunca artar ve azalır. Östrojen düzeyi üreme çağında zirve yapar ve polipler de genelde bu zamanda ortaya çıkarlar.
Östrojen düzeyleri hamilelikte de artar.
Hava tazeleyici ürünler gibi ürünlerdeki kimyasal östrojenlerin de östrojen düzeylerini etkileme ihtimali var.
Serviks inflamasyonu şunlardan kaynaklanabilir:
• mantar enfeksiyonları
• cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• bakteri enfeksiyonları
• hamilelik
• düşük
• çocuk aldırma
• hormon düzeylerindeki değişimler
Adet görmeye başlamamış olan kişilerin servikal polip geliştirmeleri çok nadir karşılaşılan bir durum.
Belirtileri
Servikal polip sahibi olduktan sonra hiç bir belirti görmemek mümkün.
Bazılarında ise şu belirtiler görülebilirler:
• enfeksiyon varsa kötü kokulu vajinal akıntılar
• adet döneminde daha ağır akıntılar
• adet dönemleri arasında lekelenmeler
• cinsel ilişkiden sonra kanama
• duştan sonra kanama
• menopozdan sonra kanama
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Eğer bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa, en kısa zamanda doktorunuzla görüşün. Bunlar servikal polip işareti olsalar da, kansere de işaret edebilirler.
Servikal poliplerin teşhisinde rutin pelvik muayene veya Pap smear testleri uygulanır.
Eğer polip mevcutsa, doktor bunları almak isteyebilir. Doktor doku örnekleri alacaktır ve böylece poliplerin iyi veya kötü huylu olduklarını tespit edecektir.
Tedavi Seçenekleri
Çoğu servikal polip iyi huyludur ve ameliyatla alınabilir.
Polipler herhangi bir belirti vermiyor ve rahatsızlık yaratmıyorlarsa, tedaviye gerek olmayabilir ancak doktor onları gözlemeye devam edecektir.
Ameliyatla almak için bir kaç farklı metot var.
• Polip forsepsleri kullanarak polipi tutmak ve nazikçe çekmek
• Polipin çevresine kesmeden önce tıbbi ip sarmak
• Polipin tabanını çevirmek ve çıkartmak
Doktor daha sonra likit azot, lazer ameliyat veya elektrokoterli yakma işlemi işe polipin tabanını yok edecektir.
Çok büyük poliplerde genelde ameliyat ile alma yönteminde lokal, bölgesel veya genel anestezi kullanılır.
Polip alındıktan sonra biraz kanama ve kramp ortaya çıkabilir. Ağrı kesiciler ile bunun önüne geçilebilir.
Polip ve poliplerin kanser için kontrol edilmeleri gerekir. Eğer polip kanserliyse, tedavinin devamı gerekebilir. Tedavi kanser türüne göre değişir.
Bazen servikal polipler serviksten kendi kendine çıkarlar. Bu durum özellikle adet döneminde veya cinsel ilişki sırasında olur.
İstirahat Dönemi Nasıldır?
Poliplerin çıkarılması sırasında hafif ağrı ve rahatsızlık olabilir. Ancak prosedür bittiği zaman eve gitmek mümkün ve ağrı kesiciler ile kramp ve ağrıların önüne geçilebilir.
Ameliyat hastanede anestezi altında yapılsa bile, kişilerin aynı gün eve gitmeleri mümkün.
Doktorlar operasyondan sonra en az 3 gün boyunca cinsel ilişkiden kaçınılmasını öneriyorlar.
Ameliyattan sonra kişiler genelde olumlu sonuçlar alıyorlar ve polipler genelde tekrar çıkmıyorlar.
Ancak servikal polip geliştiren kişilerin gelecekte tekrar geliştirmeleri riski yüksek. Bu nedenle yeni gelişimleri düzenli olarak kontrol etmek gerekir.
Önlemler
Çoğu vakada polipleri önlemek mümkün değil.
Ancak düzenli pelvik muayene ve Pap smear testleri ile doktorlar polipleri erken tespit ederek tedavi edebilirler.
Bazı enfeksiyonların servikal polip gelişimine katkı sağlamaları mümkün. Bundan dolayı güvenli cinsellik ve hijyen kurallarına riayet etmek servikal poliplerin önlenmeleri için enfeksiyondan kaçınmanıza yardımcı olabilir.
Bölgeye hava akışını kesmemek için pamuklu iç çamaşırları giyilebilir. Böylece bölgenin çok sıcak ve nemli olması engellenir. Sıcak ve nemli bölgeler enfeksiyonların gelişimi için ideal yerlerdir ve kaçınmak gerekir.
