Sinir sıkışması nedir?
Sinir sıkışması, sinirin etrafındaki kemik, kıkırdak, kas ve tendon gibi dokulara çok fazla baskı uygulandığı zaman meydana gelir. Bu baskı nedeniyle sinirin işlevi bozulur ve bu durum acı, karıncalanma, uyuşma ve zayıflık gibi şeylere neden olur.
Sinir sıkışması vücudunuzun herhangi bir bölgesinde meydana gelebilmektedir. Örneğin, bel fıtığınız varsa sinir köklerine uygulanan baskı sonucu oluşan acı hissi bacağınıza doğru yayılabilir. Bileğinizde meydana gelen sinir sıkışması ise elinizde ve parmaklarınızda acı ve uyuşma görülmesine neden olabilir.
Dinlenme ve koruyucu tedaviler ile pek çok insanda sinir sıkışmasında birkaç gün ya da hafta içinde düzelme sağlanabilmektedir. Bazı durumlarda ise acıyı rahatlatmak için ameliyat gerekebilmektedir.
Sinir Sıkışmasının Belirtileri
- Sinirin toplandığı bölgede uyuşma ya da his kaybı
- Yayılma gösteren keskin, ağrıyan ya da yanma hissinde acı
- Karıncalanma, iğne batması gibi hisler
- Etkilenen bölgede kas güçsüzlüğü
- Sık sık ayakta ya da elde hissedilen uyuklama durumu
Ne zaman doktora gitmek gerekir?
Sinir sıkışmasının belirtilerini kendinizde gözlemliyor ve bunların günlerce devam ettiğini görüyorsanız, dinlendiğiniz ya da ağrı kesici aldığınız halde durumda iyileşme görülmüyorsa doktora gitmelisiniz.
Sinir Sıkışmasının Nedenleri
Sinir sıkışması, sinirin etrafındaki dokulara çok fazla baskı uygulanması durumunda meydana gelmektedir. Bel fıtığı gibi bazı durumlarda kemik ya da kıkırdak sinir köklerine baskı uygulamaktadır. Bazense bu duruma kas ya da tendon neden olabilmektedir.
Karpal tünel sendromunda yaşanan sinir sıkışmasına ise birden fazla etken neden olabilmektedir. Karpal tüneldeki tendon kılıflarının şişmesi, büyüyen kemiklerin tüneli darlaştırması ya da kalınlaşmış ya da bozulmuş ligamentler, karpal tünel sendromuna neden olabilmektedir.
Aşağıdaki sebepler çevre dokunun sinir ya da sinirlere baskı yapmasına neden olabilir:
- Yaralanma
- Romatoid artrit ya da bilek artriti
- Tekrarlı hareketlerden kaynaklanan stres
- Spor aktiviteleri
- Obezite
Sinir sıkışması kısa süreliğine gerçekleşiyorsa genelde kalıcı bir hasar meydana gelmez. Baskı rahatladığı zaman sinir işlevleri normale dönmektedir. Ancak durum devam ederse kronik ağrıya ve kalıcı sinir hasarlarına yol açabilir.
Risk Faktörleri
- Cinsiyet
Kadınların karpal tünelleri daha küçük olduğu için karpal tünel sendromu, erkeklerden çok kadınlarda görülmektedir.
- Kemik çıkıntıları
Travma ya da kemik kalınlaşması gibi durumlar kemik çıkıntılarına neden olabilir. Bu durum da sinirlerin hareket ettiği yolu darlaştırıp sinir sıkışmalarına neden olabilir.
- Romatoid artrit
Romatoid artritin neden olduğu inflamasyon, özellikle eklem bölgelerinde sinirlerin sıkışmasına neden olabilmektedir.
- Tiroid hastalıkları
Tiroid hastalığı olan kişiler karpal tünel sendromu yaşamak açısından risk altındadırlar.
Sinir sıkışmasına neden olan diğer risk faktörleri ise şu şekildedir:
- Diyabet
Diyabet hastası olan kişiler sinir sıkışması açısından yüksek risk altındadırlar.
- Fazla zorlama
El, bilek ya da omuz hareketlerinin çok fazla çalıştığı işlerde çalışanlar ya da hobileri olanlar sinir sıkışması yaşamaya yatkındırlar.
- Obezite
Fazla kilolar, sinirlere baskı binmesine neden olabilir
- Hamilelik
Hamilelikle birlikte alınan kilolar ve vücuttaki su sinir yollarının şişmesine ve sinirlere baskı uygulanmasına neden olabilir.
- Uzun süreli yatak istirahati
Uzun süreli olarak uzanmak ve yatmak, sinir sıkışması riskini arttırmaktadır.
Sinir sıkışmasını önlemek için neler yapılabilir?
- Aşağıdakileri uygulamak sinir sıkışmasını önlemekte yardımcı olabilir:
- İyi duruşu korumak, uzun süre bacak bacak üstüne atılmış şekilde oturmamak ya da aynı şekilde yatmamak
- Düzenli bir egzersiz programlı ile güç kazanmak ve esneklik sağlamak
- Tekrarlayan hareketleri kısıtlamak ve bunları yaparken düzenli olarak ara vermek
- Sağlıklı kiloda kalmak
Sinir Sıkışması Türleri
Sinir sıkışmasının değişik türleri vardır. En çok görülen sendromlar ise şunlardır:
Karpal tünel sendromu: Karpal tünel sendromu, sinir sıkışmasında en çok görülen hastalıklardandır. Bilekte medyan sinirin sıkışması sonucu oluşmaktadır. Medyan sinir, üst koldan baş parmağa kaar uzanmaktadır. Bu sinir bilekte karpal tünel denilen yapının içinden geçer. Bileğe uygulanan aşırı baskı şişmeye ve bunun sonucu olarak karpal tünel sendromuna neden olabilmektedir.
Kübital tünel sendromu: Kübital tünel sendromu, karpal tünel sendromundan sonra en sık görülen sinir sıkışması sendromlarındandır. Bu sendrom, ulnar sinirin dirsekte sıkışması sonucu oluşur. Ulnar sinir, dirseğimizi çarptığımız zaman karıncalanmaya neden olan sinirdir. Bu sinir dirsekte deriye çok yakın bir bölgeden geçmektedir. Dirseğe çok fazla baskı uygulamak şişmeye ve bunu sonucundan da kübital tünel sendromuna neden olabilmektedir.
Sinir sıkışması genelde tünel tarzı yapıların olduğu bölgelerde meydana gelmektedir. Daha nadir de olsa şu türleri görülebilmektedir:
Supraskapular sinir sıkışması: Bu durum supraskapular siniri etkiler ve omuzda belirtiler görünmesine neden olabilir.
Guyon kanalı sendromu: Bu sendrom, ulnar sinirlerini ve elin işlevini etkileyebilmektedir.
Meraljia parestetika: Lateral kutanöz sinirinin etkilenmesi sonucu kalçanın dış kısımlarında belirtiler görülür.
Radial sinir sıkışması sendromu: Radial siniri etkileyen bu sendrom kol boyunca uzanır. Bilek, el ve parmakların işlevini etkileyebilir.
Sinir Sıkışmasında Tedavi Yöntemleri
Sinir sıkışması devam eden bir durumsa hayat tarzında değişiklikler yapmak tedavi olarak uygulanabilir. Sinir sıkışmasının altında yatan sebeplerin iyileştirilmesi de belirtilerin azalmasına yardımcı olabilir. Ancak bazı ciddi durumlarda ameliyat gerekebilmektedir.
- Hayat tarzında değişiklikler
Acı ve ağrıya neden olan hareketlerden kaçınmak, işte ve evde ergonomik pozisyonları tercih etmek gibi değişiklikler belirtilerin iyileşmesini sağlayabilir. Obezite sinir sıkışmasına neden oluyorsa kilo verilerek belirtilerde iyileşme sağlanabilir.
- Fizik tedavi
Bir fizyoterapist ile çalışmak esnekliğinizi, gücünüzü ve sinir sıkışması yaşanan bölgedeki hareket kabiletinizin artmasını sağlayabilir. Fizik tedavi aynı zamanda ağrı ve uyuşma belirtilerinin azaltılmasına da yardımcı olabilir.
- İlaç
İlaçlar sinir sıkışmasının neden olduğu ağrı ve inflamasyonu azaltabilmektedir. Reçetelenen ilaçlar sinir sıkışmasının şiddetine göre değişiklik gösterebilmektedir. Tedavide şu ilaçlar kullanılabilmektedir:
- Non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (İbuprofen ve aspirin gibi)
- Sinire doğrudan enjekte edilebilen kortikosteroidler (deksametazon gibi)
- Prostetik aletler
Bazı durumlarda sinirlerde sıkışmayı önlemek için doktorlar atel ya da diğer desteklerin kullanılmasını isteyebilirler.
- Ameliyat
Sinir sıkışmasının şiddetine ve etkilediği bölgeye bağlı olarak ameliyat düşünülebilir. Ancak her operasyonun avantaj ve dezavantajları olduğu için belirtilerin durumuna ve altta yatan koşullara göre doktorunuz buna karar verecektir.