Teknoloji bağımlılığının her zaman tanınması kolay değildir; özellikle çoğumuz iş, okul ya da başka nedenlerden ötürü o kadar çok zaman takılı kalıyoruz ki… Ve bir teknoloji bağımlılığına sahip olmak ne kadar zorsa, itiraf etmek daha da zor olabilir. Aslında; cihazlar, sosyal medya ve webde ne kadar zaman geçirildiğini inkar etmek yaygın bir uyarı işaretidir. Bu nedenle, bu bozuklukla ilgili nedenleri, semptomlarını ve risk faktörlerini içeren temelleri anlamak önemlidir.
Bilmeniz gerekir:
• Teknoloji bağımlılığı; video, oyun, kumar, diğer çevrimiçi açık artırmalar, alışveriş, sosyal medya, aşırı mesajlaşma veya sanal sekse ve çevrimiçi pornoya bağımlılık davranışını içerebilen bir terimdir.
• Uluslararası Nöropsikiyatri Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre, 8 kişiden birinde internet kullanımı sorunlu oluyor ve birçok Asya ülkesinde oran daha da yüksek. Örneğin; Çin nüfusunun tahminen yüzde 30 veya daha fazlası internete oldukça bağımlı olarak sınıflandırılıyor.
• Akıllı telefon kullanıcılarının % 6 ila % 10’u internet bağımlılığı belirtileri gösteriyor. Bazı uzmanlar, akıllı telefon bağımlılığını nelerin oluşturduğu konusunun standart olmadığını ancak “günde 7 saatten fazla zaman harcanması” bağımlılık olacağını söylüyor. Kişi, telefonu kullanmadan 1 gün geçirememek veya cihazdan uzak kaldığında huzursuzluk belirtileri yaşıyorsa teknoloji bağımlılığı yaşıyor sayılabiliyor.
• Teknoloji bağımlılığı, beynin madde kullanım bozukluğuna benzer kimyasal değişikliklerin aynısını geliştirebilir. İnternet bağımlılığı olan çocukların; depresyon, okulda sorunlar, obezite ve karpal tünel sendromu riskinde artış yaşanabilir.
Teknoloji / İnternet Bağımlılığının Nedenleri
Teknoloji bağımlılığı, henüz resmi bir zihinsel sağlık durumu olarak sınıflandırılmadığından ve birçok takıntılı veya zorlayıcı çevrimiçi davranışları tanımlamak için ana terim olarak kullanıldığından, birinin bu bağımlılığı geliştirmesine neyin neden olduğu çok iyi anlaşılmamıştır. İnternet bağımlılığı, diğer davranışsal bağımlılıklar türleri gibi biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanabilir.
Zihinsel sağlık geçmişi: İnternet Bağımlılığı Merkezi’ndeki çalışmalara göre, teknoloji bağımlıları kaygı, depresyon, sosyal fobi ve uyku sorunlarından muzdarip davranışlar sergiliyor. Araştırmacılar, Alışkanlık Bağımlılığı Dergisi’nde yayınlanan küçük bir araştırmaya göre, alışveriş bağımlılarında bulunan bazı özelliklerin (yani materyalizm ve dürtüsellik) akıllı telefon bağımlılığıyla bağlantılı olduğunu buldu .
Kişilik: Yalnızca çevrimiçi sohbet odalarını sıklıkla dolaşan kişiler olduğu bir gerçek. Benlik saygısı düşük olanlar, kaçmak ve aynı zamanda başkaları ile anonim, tehdit oluşturmayan bir şekilde bağlantı kurmak için internet ve sosyal medyaya yönelebiliyorlar.
Çevre: İş stresi ve iş yerinde destek eksikliğinin, bir internet bağımlılığı geliştirme riskini artırdığı bulunmuştur. Teknoloji bağımlılığına büyük katkıda bulunan, oldukça akıllı telefonlardan başka bir şey değildir. Yetişkinlerin % 58’inin ve gençlerin % 37’sinin bir akıllı telefon sahibi olduğu bilinmektedir.
Teknoloji Bağımlısı Mısınız?
Teknoloji bağımlılığının farkına varmak; yardım almak ve kurtulmaya başlamak için çok önemli bir ilk adımdır. Öncelikle kendinize şu soruları sorarak başlayın. Bu soruların 5’ine “evet” cevabı vermek; siz veya bir sevdiğiniz yakınınızın teknoloji bağımlılığı konusunda bir sorun yaşadığını gösterebilir:
1. İnternetle (bir önceki çevrimiçi etkinliğinizi veya bir sonraki tahmini çevrimiçi olma sürenizi düşünerek) meşgul olduğunuzu düşünüyor musunuz?
2. Mutlu olmak için interneti günden güne çoğalan miktarda kullanma ihtiyacını hissediyor musunuz?
3. İnternet kullanımını durdurmaya veya azaltmaya çalışırken huzursuz, huysuz, üzgün veya sinirli hissediyor musunuz?
4. Başlangıçta amaçladığınızdan ya da düşündüğünüzden daha uzun süre çevrimiçi kalıyor musunuz?
5. Teknolojiyi, sorunlardan kaçmak, çaresizlik, suçluluk, anksiyete veya depresyon duygularını hafifletmek için mi kullanıyorsunuz?
6. Akıllı telefonunuza hemen yanıt verme ihtiyacınız var mı?
7. Zili çalmadığında veya titremediğinde bile telefonu sürekli kontrol ediyor musunuz? (Hayali titreşim duyma ya da telefonun neden titremediğini düşünüyorsanız)
8. Sanal dünyada olup bitenleri gerçek zamanda olanlardan çok mu önemsiyorsunuz? Ya da sanal dünyada olanlarla ilgilenirken gerçek dünyadaki gelişmeleri görmezden mi geliyorsunuz?
9. Cihazdan veya bilgisayardan uzaktayken endişe duyuyor musunuz?
Ayrıca aşağıdaki bırakma girişimi sorularına evet cevabı veriyorsanız:
1. İnternet kullanımını kontrol etmek, kesmek veya durdurmak için birden fazla başarısız girişim yapıldı mı?
2. İnternet nedeniyle önemli bir ilişki veya eğitim/kariyer fırsatı kaybetme riski yaşadınız mı?
3. İnternette kalma süreniz hakkında aile bireylerine ya da çevrenizdekilere yalan söylediniz mi?
4. Sosyal medyayı sorunlardan kaçmanın bir yolu olarak kullandınız mı?
5. Bu davranışınızla ilgili kendinizi diğer insanlara savunmaya başladınız mı?
Teknoloji Bağımlılığının Uyarı ve Sinyalleri:
• İnternette dolaşıyorken bir coşku hissi
• Arkadaş ve aileleri ihmal etmek
• Uykuda azalma
• İnternet kullanımı ile ilgili yalancılık
• Teknoloji kullanımı sonucunda endişeli, suçlu veya bunalmış hissetmek
• Bir zamanlar keyif verici olan diğer etkinliklerden uzaklaşmak
Teknoloji bağımlılığının fiziksel belirtileri şunları içerebilir:
• Kilo artışı veya kilo verme
• Karpal Tünel Sendromu (Parmaktaki sinir hastalığı)
• Baş ağrısı
• Boyun veya sırt ağrısı
• Kuruyan ve kırmızılaşmış gözler
Risk Faktörleri
Teknoloji bağımlılığı hakkında ne kadar çok şey öğrenirseniz, bir sorunun kötüye gitmesini önleme şansınız o kadar artacaktır ve kendinize veya sevdiğiniz birine yardım edebilirsiniz. Artan riski gösterebilecek birkaç faktöre birlikte bakalım:
Cinsiyet: Hem erkekler hem de kadınlar teknoloji bağımlılığı yaşayabilir ancak cinsiyet, siz veya sevdiğiniz birinin kullanabileceği teknolojinin türlerini etkileme eğilimindedir. Erkekler çevrimiçi video oyunları, sanal seks, porno ve çevrimiçi kumarla zorlayıcı davranışlara daha yatkınken; kadınlar internette sörf, el işleri, sosyal medya, alışveriş ve çevrimiçi sohbetlere bağımlı olma yatkınlığı gösterirler.
Zihinsel Sağlık Bozukluğu: Anksiyete, depresyon , dikkat eksikliği, hiperaktivite, obsesif kompülsif bozukluk veya bipolar gibi rahatsızlıklar, teknolojiye bağımlılık geliştirme ihtimalini artırabilir. Benzer şekilde düşük benlik saygısı, yalnızlık, huzursuzluk veya içe kapanıklık; internetin başkalarıyla bağlantı kurmanın ve kendine güvenin artırılmasının bir yolu olarak; aşırı kullanılacağının habercisi olabilir.
Bağımlılığın başka bir türü: İnternet bağımlılarının % 70’inden fazlası, başta uyuşturucu, alkol, sigara olmak üzere başka bir bağımlılığa maruz kalmaktadır. Araştırmalar, teknolojiyi kullanmanın beyindeki bu bağımlılık türlerinde bulunan kimyasal tepkiyi ortaya çıkardığını gösterdi.
