Şu aralar güzellikle ilgili yeni bir terim karşımıza çıkıyor: temiz güzellik. Bu terim, “yeşil” ve “doğal” gibi diğer terimlerle birlikte nemlendiriciden maskaraya ve şampuandan sabuna her tür cilt bakımı, saç bakımı, makyaj ve koku ürününü tanımlamak için kullanılıyor.

İnsanlar artık sağlık ve çevre konusunda her zamankinden daha düşünceli. Bu ise onları doğrudan ciltlerine uyguladıkları ürünlerin içerisinde ne olduğunu sorgulamaya yönlendiriyor. Ve satıcılar da tüketicilerin, potansiyel olarak zararlı bileşenlerle dolu olmayan güzellik ve kozmetik ürünlerini giderek daha fazla aradıklarının farkındalar. Örneğin, bazı markalar sülfatların, parabenlerin, formaldehitin, ftalatların ve mineral yağların olmadığı ürünler çıkarıyor.

Peki, temiz güzellik ne anlama geliyor?

Güzellik markaları “temiz” terimini, ürünün paraben ve talk gibi hakkında tartışmalar olan ya da güvenli olmadığı düşünülen bazı bileşenleri (doğal ya da sentetik) içermediğini belirtmek için kullanıyor. Ancak buradaki sorun, düzenleme olmaksızın her şeyin, güvenli oldukları kanıtlanmış olsun ya da olmasın “temiz” olarak isimlendirilebilmesinden kaynaklanıyor.

Temiz güzellikle ilgili daha pek çok sözcük bulunuyor ve bunların ne anlama geldikleri ya da gelmedikleriyle ilgili çok fazla yanlış anlaşılma bulunuyor. Temiz güzellikle ilgili terimlerin bazılarının anlamlarını aşağıda okuyabilirsiniz.

Doğal ya da tamamen doğal: Doğadan (bitkilerden, minerallerden ya da hayvanlardan) elde edilen bileşenlerin bulunduğu ürünlerdir ve en az ölçüde modifiye edilmişlerdir. “Doğal” denilen her ürün sağlıklı değildir. Bazı doğal bileşenler zararlı olabilir. Alacağınız ürünün üzerinde Ecocert Sertifikası bulunuyorsa ürünün içerisindeki bileşenlerin en az yarısının bitkilerden elde edildiğine güvenebilirsiniz.

Organik: Bileşenin ve içeriğin zararlı pestisitler olmadan üretildiğini ifade eder. Resmi olarak denetlenen tek temiz güzellik terimi “organik” terimi olmaktadır.

Doğal olarak elde edilmiş: Ürünlerin içerisindeki doğal bileşenler bazı kimyasal süreçlerden geçer. Bu terim, ürünün içerisindeki bileşenlerin yüzdesini ifade etmektedir.

Kimyasal içermez: Bu terimin bulunduğu ürünlerde formaldehit, toluen ve kurşun gibi zararlı kimyasallar bulunmamaktadır. Tüm kimyasallar aynı değildir ve her bileşen, kimyasallardan oluşmaktadır. Hatta kimyasallar, insan biyolojisinin parçasıdır.

Toksik olmayan: Ürünün, insanlar için zararlı olmadığını ifade eder. Belli bir bileşeni belirtmediği sürece anlamsız bir terimdir. Çünkü çok büyük miktarlarda su tüketildiğinde dahi insanlar için zararlı olabilmektedir.

Yeşil ya da sürdürülebilir: Ürünün, çevreye şu an ve gelecekte en az zarar verecek şekilde üretildiğini belirtir. Ürünün nasıl yapıldığına, paketlendiğine, dağıtıldığına ve elden çıkarıldığına dair çok geniş bir kapsamı vardır.

Vegan: Bu ürünlerde hayvansal ya da hayvanlardan elde edilen yan ürünler yoktur. Bir ürünün vegan olduğu ambleminden ya da üzerindeki “% 100 vegan” ifadelerinden anlaşılabilir.

Cruelty-free: “Zulümsüz” anlamına gelen bu terim, ürün ya da içerisindeki bileşenler elde edilirken hayvanlar üzerinde test edilmediği anlamına gelir. Cruelty-free ürünlerin etiketlerinde sıçrayan tavşan (leaping bunny) sembolünü görebilirsiniz.

Adil ticaret: Ürünün ya da içeriğinin adil şekilde davranılan ve ücretleri ödenen işçiler tarafından elde edildiğini belirtir.

Temiz güzellik gerçekten de daha iyi midir?

Hayır, öyle olmak zorunda değil. Doğal olarak ya da sentetik olarak elde edilen bileşenler hem faydalı hem de zararlı olabilir; burada önemli olan bu bileşenlerin neler olduğu ve nasıl hazırlandıklarıdır. Hatta daha temiz içerikler, performans açısından daha geride kalabilir. Gerçek anlamda doğal olan güzellik ürünlerinde sentetik bileşenler yer almadığı için hazırlanma şekillerinde çeşitli sınırlamalar olabilir. Bu nedenle temiz güzellik ürünlerinin etkinliği ile doku ve koku gibi kozmetik özellikleri diğer ürünlere göre ikinci derece olabilir. Temiz güzellik ürünlerinde koruyucular olmadığından ya da koruyucu alternatifleri olabileceğinden dolayı raf ömürleri de daha sınırlı olabilir.

Temiz güzellik ürünleri denetleniyor mu?

Hayır. Temiz güzellik ya da “doğal” içerik konusunu öne süren firmalarla ilgili bir denetleme bulunmuyor. Bu nedenle bu özellikleri vadeden ürünlerin kesin olarak öyle olduklarını söylemek kolay bir şey değil.

Güzellik rutininiz gerçek anlamda “temiz” olabilir mi?

Temiz güzellikle ilgili terimler kafa karıştırıcı olabilse de alışveriş yaparken hem çevre hem de vücudunuz açısından daha akıllıca seçimler yapabilirsiniz. En doğal ve sürdürülebilir temiz güzellik ürünlerini seçerken şu önerilere dikkat edebilirsiniz:

İçerikleri kontrol edin: Güzellik ürünlerinin bileşenlerini çeşitli veritabanlarında araştırabilirsiniz.

Parfümsüz ve boyasız ürünler tercih edin: Parfüm ya da boya içermeyen ürünler, daha az içeriğe sahip olduklarından hem çevre için hem de bunlara hassasiyeti olan insanlar için daha iyidir. Bazen doğal kaynaklardan elde edilen kokular dahi alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir.

Paketlemenin minimal olmasına özen gösterin: Paketlemede minimal atık kullanılması toprak açısından daha iyidir. Bu nedenle daha az paketlenmiş ürünler ile geri dönüştürülebilir paketleri tercih etmeye çalışın.

Bağış yapan markaları tercih edin: Güzellik markalarına bakarken sürdürülebilirlik için bağış yapan ya da çevresel sorunlara katkıda bulunan markalara dikkat edin.