Ev tozunda bulunan endokrin bozucu kimyasallar yağ hücrelerini daha fazla trigliserit veya yağ biriktirmeleri için harekete geçirir.
Minimum fiziksel aktivite ile birleştirilmiş sağlıksız bir beslenme düzeninin küresel obezite salgınından büyük ölçüde sorumlu olduğu hususunda herhangi bir şüphe yoktur. Bununla birlikte, araştırmacılar şimdilerde obezite sorununda ayrıca önemli bir rol oynayan belirli çevresel kirletici maddeler tespit etmiştir. Bir araştırma ekibi kısa bir süre önce bu tür kirleticilere sahip hafif miktardaki ev tozunun yağ hücrelerinde trigliserit (yağ) oluşumuna neden olabileceğini belirtmiştir. Bu birikim bir laboratuvar kabında gözlemlenmiştir, fakat yine de sonuçların orta derecede tozlu mekanlarda yaşayan insanlar için de geçerli olduğuna inanılmaktadır. Çalışmanın yazarları, Duke Kanser Enstitüsü, Fred ve Alice Stanback ve Ulusal Çevresel Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nden sağlanan kaynakları takdir etmektedir.
Endokrin Bozucu Kimyasallara (EDC’ler) Bir Bakış
EDC (endocrine-disrupting chemicals), endokrin bozucu kimyasalların kısaltmasıdır. Bunlar, insan vücudunun hormonlarını etkileme veya kopyalama potansiyeline sahip doğal olarak oluşan veya sentetik bileşiklerdir. Alev geciktiriciler, bisfenol-A ve ftalatlar gibi EDC’lerin, insan vücudunun bağışıklık, nörolojik ve üreme işlevleri üzerinde potansiyel etkileri olduğu bilinmektedir. Hayvan çalışmaları, yaşamın erken dönemlerinde belirli EDC’lere maruziyetin, sonraki yıllarda kilo artışına neden olabileceğini göstermektedir. İşte bu nedenle bu tip EDC’ler şimdilerde obezojenler olarak adlandırılmaktadır.
Bazı üreticiler, sundukları EDC miktarını azaltmıştır. Bununla birlikte, pek çok EDC hala her tür tüketici maddesinde yaygın olarak bulunmaktadır. Bu EDCler daha sonra solunan, yutulan hatta cilt yoluyla direk olarak emilen kapalı mekan tozuna dönüşmektedir. Birleşik Devletler Çevre Koruma Kuruluşuna göre, çocuklar her gün 50 miligramdan fazla ev tozu tüketmektedir. Araştırmacı Heather Stapleton, EDC’lerin etkileri konusunda endişelidir. EDC’lerin yağ hücrelerini etkilemesi ve obezite olasılığını arttırması olasıdır. EDC maruziyeti, bilim camiasının henüz tespit etmediği birtakım diğer sorunları da tetikler.
Araştırma Hakkında
Stapleton’un araştırma ekibi Kuzey Carolina boyunca yaklaşık bir düzine evden kapalı toz örnekleri toplamıştır. Araştırmacılar bu örneklerin ekstraktlarını, bileşiklerin trigliserit (yağ) oluşumu üzerindeki etkilerini test etmek için yaygın olarak kullanılan bir fare adiposit (yağ doku) öncesi hücre modeli ile test etmiştir. On bir toz örneğinden yedisinin ekstratları, adiposit öncesi hücrelerin olgun yağ hücrelerine dönüşmelerini tetiklemiş ve trigliseritleri toplamıştır. Numunelerdeki ekstraktlar, hücrelerin bölünmesine ve daha büyük bir öncü yağ hücresi havuzu oluşturulmasına neden olmuştur.
Sadece toz örneklerinden birisinin herhangi bir etkisi olmamıştır. Modelde test edilen 44 en yaygın ev tozu kirleticisi arasından, pestisit pyraclostrobin, plastikleştirici DBP ve alev geciktirici TBPDP, en kuvvetli yağ üretimi etkisi oluşturmuştur. Bu bulgu araştırmacılara, bu tür kimyasalların ev tozu ile karışımının yağ hücreleri ile birlikte trigliserid birikimine de neden olduğunu düşündürmektedir.
Miktar olarak üç mikrogram kadar düşük bir toz birikimi, ölçülebilir etkiler oluşturmuştur. Bu seviye, tipik bir çocuğun günlük olarak maruz kaldığı toz miktarının çok altındadır. Araştırma ekibi, evlerde bulunan tozun, metabolik sağlığı bozma potansiyeline sahip bir kimyasal maruziyet kaynağı olmasının muhtemel olduğunu ileri sürmektedir. Bu gibi bozukluklar özellikle çocuklarda yaygındır.
