Detoks çok popüler bir kelime.

Genelde bedendeki toksinlerden kurtulmanız için özel bir diyet veya ürün kullanmanız gerektiği iddia edilir ve böylece sağlığınızın iyileşeceği, kilo vermenin kolaylaşacağı belirtilir.

Neyse ki vücut toksinleri atma konusunda oldukça deneyimli ve bunun için özel diyetlere, pahalı takviyelere ihtiyaç duymuyor.

Bununla birlikte bedenin doğal detoks sistemini güçlendirebilirsiniz.

Detoks Hakkında Yaygın Yanılgılar

Detoks diyetlerinin bedendeki toksinleri ortadan kaldırdıkları, sağlığı iyileştirdikleri ve kilo vermeyi kolaylaştırdıkları söylenir.

Genellikle içlerinde laksatifler, diüretikler, vitaminler, mineraller, çaylar ve diğer detoks özelliğine sahip olduğu düşünülen gıdalar bulunur.

Detoks diyeti kapsamında olduğu düşünülen toksinlerin tanımı ise pek sağlam değil. Genellikle kirlilik, sentetik kimyasallar, ağır metaller ve işlenmiş gıdalar bu kapsamdalar ve bunların hepsi sağlığı negatif yönde etkiliyorlar.

Ancak popüler detoks diyetleri nadiren belli toksinleri hedefliyorlar ve ayrıca ortadan kaldırmaları gereken toksinleri nasıl attırdıklarına dair gerekli tanımlamalar yok.

Buna ek olarak, bu toksin yok etme sürecini sağlayan diyetlerin kullanımına veya sürdürülebilir kilo vermeye dair katkılarına yönelik herhangi bir kanıt da yok.

Bedenin karaciğer, böbrek, sindirim sistemi, cilt ve akciğerlerden oluşan karmaşık bir toksin atma sistemi var.

Yine de bu istenmeyen bileşenlerin verimli şekilde atılmaları için bu organların sağlıklı olmaları gerekiyor.

Bu nedenle detoks diyetleri bedeninizin doğal yoldan kendi kendine yapamadığı hiç bir şeyi yapamazlarken, siz bedeninizin kendi doğal detoks sistemini güçlendirebilirsiniz.

Alkolü Sınırlandırın

Alkolün %90’ı karaciğerde metabolize edilir.

Karaciğer enzimleri alkolü asetaldehite dönüştürürler ve bu da kansere sebep olabilen bir kimyasal.

Asetaldehitin bir toksin olduğunu bilen karaciğer, onu asetat adı verilen zararsız bileşene dönüştürür ve o da daha sonra vücuttan atılır.

Gözlemsel çalışmalar az-orta düzey alkol tüketiminin kalbe iyi geldiğini gösterseler de, aşırı alkol tüketimi pek çok sağlık sorununa yol açabilir.

Aşırı içmek yağ birikimi, inflamasyonlar ve skarlaşma vasıtasıyla karaciğer fonksiyonlarına ciddi zarar verebilir.

Bu olduğu zaman karaciğer doğru şekilde çalışamaz ve gerekli görevleri yapamaz ki bu görevlere atıkların ve diğer toksinlerin bedenden atılması da dahil.

Bu nedenle alkolü sınırlandırmak veya tamamen bırakmak bedenin detoks sisteminin güçlü bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.

Sağlık otoriteleri alkol alımının kadınlar için günde bir içecek, erkekler içinse iki içecek şeklinde sınırlandırılması gerektiğini düşünüyorlar. Eğer şu anda içmiyorsanız, hafif içiciliğin kalbe potansiyel faydaları olmasından dolayı içmeye de başlamayın.

Uykuya Odaklanın

Her gece yeteri kadar kaliteli uyku uyumak, bedenin sağlığını ve doğal detoks sistemini destekler.

Uyumak beynin tekrar organize olmasını ve kendini şarj etmesini sağlar, ayrıca gün boyunca biriken toksik atık ürünlerin de ortadan kaldırılmasını sağlar.

Bu atık ürünlerden bir tanesi beta-amyloid adı verilen protein ve Alzheimer hastalığının gelişimine katkıda bulunuyor.

Uykudan yoksun kalma halinde beden bu fonksiyonları yerine getirecek kadar zamana sahip olmuyor ve bu nedenle toksinler birikerek sağlık üzerinde kötü etkiler oluşturuyorlar.

Kötü uykunun kısa ve uzun vadeli sonuçları olduğu biliniyor ve bunlar arasında stres, anksiyete, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, tip-2 diyabet ve obezite de bulunuyor.

İyi bir sağlığa sahip olmak için düzenli olarak geceleri 7-9 saat uyumalısınız.

Eğer geceleri uykuya dalma veya uykuda kalma zorlukları yaşıyorsanız, bir uyku düzenine uyma ve cep telefonu veya bilgisayar gibi ekranlardan yayılan mavi ışığa maruz kalma düzeyini azaltma gibi önlemler ile uyku kalitenizi arttırabilirsiniz.

Daha Fazla Su İçmek

Su sadece susuzluğu gidermez. Beden sıcaklığınızı düzenler, eklemleri yağlar, sindirime ve besin emilimine yardımcı olur, atıkların atılmasını sağlayarak detoks etkisi yaratır.

Bedenimizdeki hücreler, enerji olarak kullanılmak üzere besinleri parçalamak zorundalar ve bunun için de sürekli tamir edilmeliler.

Ancak bu süreçlerde üre ve karbondioksit formunda atıklar ortaya çıkar ve vücutta birikecek olurlarsa hasar yaratırlar.

Su bu atık ürünlerin transferini sağlar ve onların idrar, nefes veya terleme yoluyla atılmasına yardımcı olur. Bu nedenle doğru şekilde su içmek detoks için önemli.

Erkekler için günlük önerilen su alımı 3.7 litre, kadınlar içinse 2.7 litre. Beslenmenize, yaşadığınız yere ve aktivite düzeyinize göre daha fazla veya azına ihtiyacınız olabilir.

Şeker ve İşlenmiş Gıda Alımınızı Azaltın

Şeker ve işlenmiş gıdaların günümüz toplum sağlığı krizinin kökeni olduğu düşünülüyor.

Şekerli ve yüksek düzeyde işlenmiş gıdaların fazla tüketiminin obezite ve kalp hastalıkları, kanser ve diyabet gibi diğer kronik hastalıklar ile bağlantısı var.

Bu hastalıklar vücudun doğal detoks sistemini bozuyorlar ve karaciğer, böbrek gibi önemli roller oynayan organlara hasar veriyorlar.

Örneğin şekerli içeceklerin fazla tüketimi karaciğer yağlanmasına sebep olabilir ve bu rahatsızlık karaciğer fonksiyonlarını olumsuz etkiler.

Daha az çöp gıda tüketerek vücudun detoks sistemini sağlıklı tutabilirsiniz.

Bu tip abur cubur gıdaları hiç almayarak ve mutfağınıza sokmayarak sizi cezbetmelerinin de önüne geçebilirsiniz.

Çöp gıdaları meyve ve sebzeler gibi sağlıklı seçenekler ile değiştirmek tüketimi azaltmanın bir diğer sağlıklı yolu.

Antioksidan Zengini Gıdalar Tüketin

Antioksidanlar hücrelerinizi serbest radikal adı verilen moleküllerden korurlar. Oksidatif stres ise serbest radikallerin aşırı üretiminden kaynaklanan bir rahatsızlık.

Bedenimiz bu molekülleri sindirim gibi hücresel süreçlerde doğal olarak üretir. Ancak alkol, sigara dumanı, kötü beslenme, kirliliğe maruz kalma gibi faktörler aşırı serbest radikale sebep olabilirler.

Bedendeki hücrelere zarar veren bu moleküller, bunama, kalp hastalıkları, karaciğer hastalıkları, astım ve belli kanser türleri gibi hastalıklara sebep olurlar.

Antioksidan zengini bir beslenme, bedenin fazla serbest radikal ve diğer toksinlerden kaynaklı yaşadığı oksidatif stres ile savaşa yardımcı olabilir.

Antioksidanları takviyelerden değil gıdalardan almaya çalışın çünkü onların da aşırı miktarları belli hastalıklara dair riskleri arttırabilir.

Örnek antioksidanlar arasında A, C, E vitaminleri ile selenyum, likopen, lutein ve zeazantin bulunuyor.

Orman meyveleri, meyveler, kuruyemişler, kakao, sebzeler, baharatlar ve kahve ile yeşil çay gibi içecekler antioksidanlar bakımından hayli zenginler.

Bol Prebiyotikli Gıdalar Tüketin

Sindirim sistemi sağlığı detoks sisteminin sağlıklı tutulması için önemli. Bağırsak hücrelerimizin sindirim sistemini zararlı toksinlerden ve kimyasallardan korumak için bir detoks ve atım sistemleri vardır.

İyi bağırsak sağlığı ise prebiyotiklerden başlar ve bunlar bağırsaklardaki probiyotik adı verilen iyi bakterilerin beslendiği liflerdir. Prebiyotikler sayesinde iyi bakteriler sağlığa faydalı olarak görülen kısa zincirli yağ asitlerini üretebilirler.

Bağırsaklardaki iyi bakterilerin dengesi, antibiyotik kullanımı, kötü ağız sağlığı ve kötü beslenme kalitesi nedeniyle ortaya çıkan kötü bakterilerle bozulabilir.

Bunun sonucunda bakteri dağılımındaki bu sağlıksız süreç, bağışıklık ve detoks sistemlerini zayıflatır ve hastalık ile inflamasyon riskinizi arttırır.

Preebiyotik zengini gıdalar tüketmek bağışıklık ve detoks sistemlerinizi sağlıklı tutar. İyi prebiyotik kaynakları arasında domates, enginar, muz, kuşkonmaz, soğan, sarımsak ve yulaf bulunuyor.

Tuz Alımınızı Azaltın

Bazı insanlar için detoksun anlamı fazla suyu atmak.

Çok fazla tuz tüketimi bedeninizin fazla sıvı tutmasına sebep olur, özellikle de böbrek veya karaciğer problemleriniz varsa veya yeterince su içmiyorsanız.

Bu fazla sıvı birikimi şişkinlik yapar ve kıyafetleri rahatsız edici hale getirebilir. Eğer kendinizi çok fazla tuz tüketir durumda buluyorsanız, fazla su ağırlığını atmak için detoks yapabilirsiniz.

Biraz garip gibi görünse de, su alımınızı arttırmak çok fazla tuz tüketiminden kaynaklı fazla suyu atmak için en iyi yollardan birisi.

Çünkü çok tuz tüketip yeterince su içmezseniz, beden antidiüretik hormon adı verilen idrar yapmanıza engel olan bir hormon üretir ve detoks yapar.

Su alımınızı arttırarak antidiüretik hormon üretimini azaltabilir ve idrarı arttırabilirsiniz, böylece fazla su ve atık ürünler atılabilirler.

Sodyumun etkilerinin tersini yapan potasyum zengini gıdaların alımını arttırmak da yardımcı olabilir. Bunlar arasında patates, kabak, barbunya, muz ve ıspanak bulunuyor.

Aktif Olun

Beden ağırlığınız ne olursa olsun düzenli egzersiz daha uzun bir yaşam ve tip-2 diyabet, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve belli kanser türlerinin riskindeki düşüş ile bağlantılı.

Sporun sağlığa faydalarının ardından bir kaç mekanizma olsa da, inflamasyonların azalması temel nokta.

Bazı inflamasyonlar hastalık ve yaralanmalardan iyileşmek için gerekli olsa da, çok fazlası bedenin sistemlerini zayıflatır ve hastalıklara sebep olur.

İnflamasyonu azaltan spor, içinde detoks sistemlerinin de olduğu bedenin sistemlerinin doğru çalışmasına yardımcı olabilir ve hastalıklara karşı koruyabilir.

Her hafta 150-300 dakika tempolu yürüme gibi orta yoğunluklu spor yapmanız veya 75-150 dakika yüksek yoğunluklu koşmna gibi fiziksel aktiviteler yapmanız öneriliyor.

Diğer Faydalı Detoks Önerileri

Şu anda bedendeki toksinlerin atımı için detoks diyetlerinin kullanımını destekleyen herhangi bir kanıt olmasa da, belli beslenme ve yaşam tarzı değişimleri toksin yükünü azaltabilir ve bedenin detoks sistemini destekleyebilirler.

  • Kükürtlü gıdalar tüketin: Soğan, brokoli ve sarımsak gibi kükürtlü gıdaların tüketimi kadmiyum gibi ağır metallerin atımını arttırır.
  • Klorella deneyin: Klorella bir alg türü ve yüksek besin değerinin yanında hayvanlar üzerinde yapılan deneylere göre ağır metaller gibi toksinlerin atımına yardımcı oluyor.
  • Kişniş ile yemekleri zenginleştirin: Kişniş kurşun gibi ağır metallerin ve fitalat, böcek ilaçları gibi kimyasalların atımına yardımcı olan bir baharat.
  • Glutatyonu destekleyin: Glutatyon vücut tarafından üretilen büyük bir antioksidan ve detoks sürecinde çok etkili. Onun fonksiyonlarını iyileştirmek için yumurta, brokoli ve sarımsak gibi kükürt zengini gıdalar tüketin.
  • Doğal temizlik ürünlerine geçin: Sirke ve soda gibi doğal temizlik ürünlerini tercih etmek, potansiyel olarak toksin kimyasallara maruz kalma ihtimalinizi azaltacaktır.
  • Doğal beden bakımı: Doğal deodorantlar, makyaj ürünleri, nemlendiriciler, şampuanlar ve diğer kişisel bakım ürünlerini kullanmak da kimyasallara maruziyetinizi azaltır.

Umut verici olsa da bu etkilerin büyük kısmı sadece hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde görülüyorlar. Bu nedenle bulguların onaylanması için insanlarda da çalışmalar gerekli.

Sonuç Olarak

Detoks diyetlerinin toksinleri ortadan kaldırdıkları, böylece sağlığı iyileştirdikleri ve kilo vermeye yardımcı oldukları söylenir.

Ancak çekici olsa da bu diyetler gerekli değiller çünkü vücudun kendine ait hayli etkili bir detoks sistemi var.

Bununla birlikte bedenin kendi detoks sistemini güçlendirebilir ve bol su içerek, daha az tuz tüketerek, aktif olarak ve antioksidan zengini bir beslenmeye sahip olarak genel sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.