Sağlıklı bir yaşam için vücudun en önemli ihtiyacı uykudur. Metabolizmanın ve beyin fonksiyonlarının düzenlenmesi için yeterli ve düzenli uyku, en önemli faktördür.

Bir insan tüm hayatının yaklaşık üçte birini uykuda geçirir!

Uyku, kendi içinde bölümlere ayrılmaktadır. Rüya dönemi ve rüya dışındaki dönem olarak incelenen uyku; rüya dışı dönemlerde de derin uyku ve yüzeysel uyku olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu evreler, uyku sırasında belirli bir düzen ile tekrar etmektedir. Vücut için her uyku evresine ihtiyaç vardır. Daha anlaşılır bir şekilde uykuyu evrelerine bölmek gerekirse;

Evre 1: Uykuya başlangıç,

Evre 2: Hafif uyku

Evre 3: Derin uyku

Evre 4: Delta uykusu

Evre 5: REM uykusu.

Bu evreler 90 dakikadan oluşmaktadır. Uyku süresince sürekli olarak bu evreler tekrar eder. Verimli bir uyku ve zinde bir uyanış ise uyku süresinin doksan ve katlarından oluşmasına dikkat etmek gerekmektedir.  Evrelerin tamamlanmadan uyanılması durumunda ise sinirli ve yorgun olarak bir uyanış meydana gelmektedir.

derin-uyku

Evre 1: Uykuya Başlangıç nedir?

Evre 1, uykuya başlangıç evresidir. Bu evre, gece boyunca olan uykunun %2-5’lik bölümünü kapsar. Evre 1’e giriş, sağlıklı kişilerde 30 dakikada tamamlanmaktadır. Şayet uykuya dalış süresi 30 dakikadan daha fazlaysa mutlaka bir doktora başvurmak ve sebepleri öğrenmek gerekmektedir.

Evre 2: Hafif Uyku nedir?

Uyku süresinin yaklaşık olarak %45-55’lik bölümünü kapsamaktadır. İlk beş uyku evresinin tamamlanmasının ardından uyku hafif uyku evresinden başlar diğer evrelere geçilmeye devam edilir.

Evre 3-4: Derin Yavaş Uyku (Delta Uykusu) nedir?

Uyku süresinin ortalama olarak %15-25’lik kısmını kapsayan delta uykusu, uykunun en dinlendirici evresi olarak tanımlanmaktadır. Uykunun bu evresinde vücut fonksiyonları yavaşlamakta ve kas gerginliği azalmaktadır.

Evre 5: REM Uykusu nedir?

Uykunun en önemli kısımlarını oluşturmaktadır. Tüm uyku süresince %20-25’lik bir dilim REM uykusunda geçirilir. Bununla beraber REM evresi, uykunun en aktif olduğu evredir. Vücut fonksiyonlarının yeniden normal hale gelmesi ve rüya görülmesi REM evresinde meydana gelir. REM uykusunun tamamlanmasından sonra uyku döngüsü, 2. Evreden devam etmektedir.

hafiuyku

Verimli bir uyku için:

Uykunun verimli ve sağlıklı bir şekilde tamamlanması için 90 dakikadan oluşan bu evrelerin 4 defa tekrarlanması gerekmektedir. Bu hesaba göre ise 360 dakika yani 6 saatlik bir uykunun uyunması gerekmektedir. En az 6 saat uyumak, zinde ve dinç bir vücut için yeterlidir.

Uyku süresinin 6 saat olması için yapılabilecek faktörler ise:

  • Uykunun gerçekleştiği yatak seçimi oldukça önemlidir. Yataklar ortopedik ve orta sertlikte ya da sert tercih edilmelidir.
  • Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda uykunun en verimli geçtiği saatler 24:00 ve 06:00 olarak ifade edilmiştir.
  • Uykuya dalınan ortam ise en önemli faktörlerden biridir. Havalandırılmış ve teknolojik faktörlerden arındırılmış bir odada uykuya dalınmalıdır.
  • Uyku süresini kısaltırken uyku verimini arttırmak oldukça önemlidir. Her gün aynı saatte uyumak ve aynı saatte uyanmak gerekmektedir.
  • Uyumadan önce mümkünde yoga gibi egzersizler yapılmalıdır.
  • Ilık bir duş almak rahatça uykuya dalmamızı ve dinç uyanmamızı sağlar.