Vertigo, kendisini baş dönmesi, denge kaybı, kulak çınlaması, görüşün bozulması gibi belirtiler ile gösteren bir rahatsızlık ve pek çok denge bozukluğu tipinden de bir tanesi. Temel sebebi ise iç kulakta meydana gelen sıradışı değişimler.
Vertigo esasen bir bozukluk veya tıbbi durum olarak görülmüyor ve aslında diğer bozuklukların toplanması ile ortaya çıkan bir semptomlar topluluğu. Araştırmalar tüm insanlığın %40’ının 40 yaşını geçtiğinde hayatında en az bir defa vertigo deneyimi yaşadığını gösteriyorlar.

Vertigo Nedir?

Denge bozukluklarına sebep olan onlarca farklı bozukluk mevcut ve normalde vücuttaki çeşitli sistemler, dengemizi korumamıza yardımcı oluyor, çevremiz ile uyumlu bir şekilde hareket etmemizi sağlıyorlar.
Bu dengeye yardımcı olan sistemler duyu-motor sistemler yani duyma ve görme, profriyosepsiyon sistemi yani dokunma ve vestibüler sistem. İç kulaklar da vestibüler sistemin bir parçasılar ve konumumuzu anlamamıza yardımcı oluyorlar.
Vertigo ise kulaktaki belli bölümlerin artık beyne konumunuz hakkında doğru bilgileri gönderememesi ile birlikte ortaya çıkmaktadır. Kulak enfeksiyonları, kafaya alınan bir darbe, yaralanmalar, inflamasyonlar ve yaşlanma, bunun sebepleri arasında yer alabilirler.

Vertigodan Nasıl Kurtulmalı?

Fizik Terapi

Tekrar eden vertigo vakalarına sahip olanlar için vestibüler rehabilitasyon bir fizik terapisi olarak değerlendirilmektedir. Bu sistem beyne gerekli konum ve pozisyon sinyallerini göndermektedir ve diğer sensörlerden gelen bilgilerle birlikte denge duygusu sağlanmaktadır. Rehabilitasyon ile sinir sisteminin denge kaybına sebep olan iç kulak problemlerini kompanse etmesi sağlanabilmektedir.

Hareketsizlik de vertigoyu daha kötü hale getirir ve buna ek olarak fizik terapi sırasında gücün arttırılması, hareketliliğin artması hedeflenir. Bunun yanında rehabilitasyon süresince daha iyi el-göz koordinasyonu, dengede iyileşme, eklemleri güçlendirme ve dayanıklılığı arttırma çalışmaları yapılmaktadır.

Baş Hareketleri

Bazı egzersizler ve baş hareketleri, kulakta sorunlara sebep olabilen kalsiyum kristallerinin yerlerinin değişmesini sağlayabilmektedir. Böylece iç kulaktaki kanallarda bir temizlik mümkün hale gelmektedir ve vertigonun tekrar ortaya çıkması engellenmektedir.
Bu baş hareketleri hekimler tarafından hastalara öğretilmektedir ve vertigo geldiği anda uygulayarak semptomlar hızlıca ortadan kaldırılabilmektedirler.

Stresi Azaltın

Stres ve inflamasyonlar vertigo riskini arttırırlar. Stres bağışıklık sistemini zayıflatır ve bu durum kulak enfeksiyonlarını, şişkinlikleri ve vestibüler sisteme dair diğer problemleri daha olası hale getirir. Ne kadar stresli olursanız, daha az egzersiz yapma hevesiniz olur ve uykunuz da bozulur. Bu durum da vertigoya davetiye çıkartır. Kronik stresin çok tehlikeli olmasının sebebi de budur.

Egzersiz, yoga, meditasyon, sıcak banyo, öz yağlar ve dışarıda daha fazla vakit geçirerek stresi azaltmayı deneyebilirsiniz.

Sağlıklı Beslenme ve Bol Su İçme

Bazı doktorlar kulaktaki inflamasyon ve enfeksiyonları azaltabilmek için ilaç yazıyorlar ancak bu durum uzun vadede sorunu pek çok kişi için çözmüyor. İnflamasyonları azaltmak ve önlemek için dehidrasyona engel olmak ve besin değeri iyi bir beslenme düzenine sahip olmak gerekli.

Anti-inflamatuvar gıdalar kan basıncı seviyelerini dengede tutmayı sağlarlar ve genelde hidrasyona da yardımcı olurlar. Bu ise dehidrasyondan korunmanızı sağlar ve vertigo riskini düşürür. Sebzeler, taze meyveler, sağlıklı yağlar ve temiz protein kaynakları bu konuda başı çekerler.

Ayrıca her gün yeterince su içerek, kafein ve alkol alımını azaltarak vücudun daha iyi su kazanmasını sağlayabilirsiniz. Bir miktar susuz kalmak bile genelde sersemliğe neden olur ve kan basıncını bozarak denge kaybı yaşamanıza sebep olur.

Aktif Olun Ama Yeterince Dinlenin

Uykusuzluk çekenler ve hareketsiz yaşayanların vertigoya yakalanma ihtimalleri çok daha fazla. Bu nedenle her gece en az sekiz saat uyku çekmeli, düzenli olarak egzersiz yapmalı ancak dinlenmeyi de unutmamalısınız. Egzersiz kan basıncını düşürme ve stresi kontrol etme açısından da oldukça etkilidir.

Uyandığınızda bir sersemlik hissediyorsanız, buınu önlemek için uyurken birden fazla yastık kullanabilirsiniz. Ayrıca yataktan kalkarken yavaş hareket etmeniz de size yardımcı olacaktır. Hemen kalkıp karanlıkta hızlıca yürümek yerine yatağın kenarında bir süre oturun ve kulaklarınızın yeni pozisyona alışması için izin verin.

Doktorunuzla Konuşun

Sersemlik hissetmenizin tek sebebi vertigo olmayabilir ve bu nedenle semptomlar ortaya çıkıp duruyorlarsa, bir kan testi yaptırmanız ve doktorunuzla konuşmanız doğru olabilir. B12 vitamini eksikliği, düşük kan basıncı, anemi belirtileri, kalp problemleri ve hatta anksiyete bile sersemliğe neden olabilir ve bu nedenle ilk olarak bunları kontrol etmek faydalı olabilir. Ayrıca bazı ilaçlar vertigoyu daha kötü hale getirebilir.

Vertigo için tedavi alırken hala baş dönmesi ve sersemlikler ile karşılaşabileceğinizi de unutmamak gerekir. Bu nedenle belirtiler ortaya çıktıklarında, bir yere oturun, dinlenin ve doktorunuzla konuşun. Ayrıca şu kurallara riayet etmek işinize yarayacaktır:

• Dengeniz kayıpken araba sürme, spor gibi tehlikeli şeyleri yapmayın
• Dengesiz hissettiğiniz anda bir yere oturun veya uzanın
• Gece aniden kalkmaktan kaçının ve kalkacaksanız odayı önce aydınlatın
• Dengenizi yeniden sağlamak için değnek kullanma hususunu doktorunuza danışın

Yaygın Vertigo Belirtileri

Vertigonun en sık karşılaşılan belirtileri şu şekildedir:
• sersem hissetme, dönme hissi yaşama
• devrilecekmiş gibi hissetme
• yürürken ve hareket ederken dengeyi kaybetme
• mide bulantısı hissetme ve kusma
• duyma kaybı ve kulak çınlaması
• baş ağrıları
• artan solunum
• anormal göz hareketleri yaşama
• bayılacakmış gibi olma
Vertigo belirtileri bir kaç dakika gelip gidebilecekleri gibi, günler boyunca sürebilirler de. Bazı kişilerde belirtiler çok az ortaya çıkarken, bazıları için hayatı çekilmez kılabilirler. Bu durum iç kulakta olmaması gereken sıvıların ne kadar biriktiğiyle yakından alakalıdır.