Obezite sahibi insanlar genelde yeme alışkanlıklarını düzenleme konusunda sorunlar yaşıyorlar çünkü bedenleri artık ne zaman aç olup olmadıklarını bilmiyor ve araştırmacılar da son dönemlerde bunun neden olduğunu keşfettiler.
Ne zaman yiyip ne zaman duracağımızı nasıl biliyoruz? Elbette aç hissedince yemek zamanının geldiğini bilerek. Doyduğumuzda ise yemeği bırakmamız gerektiğini hissediyor ve günlük hayatımıza devam ediyoruz.
Bu açlık ve tokluk döngüsü temel olarak iki temel hormonun sinyallerinin beyin tarafından çözülmesi ile gerçekleşiyor: ghrelin hormonu yani açlık hormonu ile leptin yani enerji harcama hormonu. Leptin hormonu yemeği durdurmamız ve kalorileri yakmaya başlamamızı tetikleyen bir hormon.
Obezitede ise leptin direnci ortaya çıkıyor, yani bedenimiz bu hormonun iştahı kesen sinyallerini algılamakta zorlanıyor. Leptin direncinin nasıl ortaya çıktığı henüz kesin değil ancak yapılan araştırmalar yüksek yağlı beslenmenin beynin leptini algılama kapasitesini düşürdüğünü ve leptin direncine yol açtığını gösteriyorlar.
Leptin Reseptörlerine Zarar Veren Enzim
Son yapılan çalışmalarda iddia edildiği üzere, proteinleri amino asitlere çeviren ve polipeptitleri parçalayan emzimlerin bazı reseptörlerde işlev kaybına yol açmasını dikkate alarak bazı yağ asitlerini parçalayan enzimlerin de leptin reseptörlerine hasar verebileceğini göz önüne alıyor. Çünkü bu reseptörler hipotalamusta yer alıyorlar ve beynin bu bölgesi leptin sinyallerini almaktan sorumlu.
Bu hipotez yüksek yağlı beslenen ve obez olan fareler üzerinde denenmiş. Denemeler sonucunda yağlı beslenen farelerin proteaz adlı bir enzim ürettikleri görülmüş. Aktive hale gelmiş olan proteaz, hipotalamusta bulunan leptin reseptörlerinin işlevlerine engel olmuş ve bunun sonucunda yemeyi durdurma davranışında problemler ortaya çıkmış.
Enzimin aktiviteleri reseptörlerin leptine bağlanmalarına engel olduğu için obez farelerde hormona karşı hassasiyet ciddi anlamda düşmüş.
Başka fareler üzerinde bu enzimin üretimi engellendiği zaman, hayvanların pek kilo almadıkları ve yağlı beslenme halinde bile beyinlerindeki leptin reseptörlerinin aktif kaldığı görülmüş.
Metabolik Hastalıklar İçin Yeni Bir Çalışma Alanı
Bu mekanizma üzerinde çalışmalar yapan araştırmacılar, onu bloke etmenin yolunu bulmak için bir strateji geliştirmeye başlamışlar. Bu nedenle proteaz inhibitörleri kullanarak leptin direncini engelleyerek bireylerin fazla kilo almalarına engel olmak istemişler.
Bilimadamları bu engelleyici ürünleri zaman içerisinde geliştirecekler elbette ancak bunun için ilk olarak insanlar üzerinde çalışmalar yapılması ve aynı mekanizmanın insanlarda da olup olmadığının görülmesi gerekiyor.
