Öz yağlar yanık için kullanılabilir mi?

Her türlü öz yağ, alternatif tedavi olarak oldukça popüler hale gelmektedir. Saç bakımı, ağrı kesici, böcek ısırıkları ve daha fazla sorun için etkili bir şekilde kullanılabilir. Özellikle küçük çapta yanıkların tedavisinde bazı tip öz yağlar çok faydalıdır. Öte yandan, derin yanıklar bir doktor tarafından değerlendirilmelidir. Özellikle birinci derece yanıklar için kullanabileceğiniz en iyi öz yağları aşağıda bulabilirsiniz.

Papatya öz yağı (Chamomilla veya Matricaria)

Papatya öz yağı, geleneksel olarak yaraları ve cildi iyileştirmek için kullanılmıştır. Ayrıca cilt losyonları ve ürünleri için popüler bir katkı maddesidir. Yumuşatıcı, nemlendirici ve cildi gençleştirici özelliklere sahiptir. Çalışmalar papatya öz yağının küçük yanıkların iyileşmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Bu durum, güneş yanığı için de geçerlidir.

Okaliptüs öz yağı (Okaliptüs globulus)

Okaliptüs öz yağı, özellikle yara ve yanık iyileşmesi için popüler bir topikal öz yağdır. Ayrıca bir büzücü, antienflamatuvar ve antimikrobiyaldir. 2015 tarihli bir çalışmada okaliptüs öz yağı, yanıklar için ve kesik, bit ve böcek ısırması gibi diğer cilt problemleri için de kullanılmıştır. Yanıkların enfekte olmasını önlemeye de yardımcı olabilir.

Ardıç öz yağı (Juniperus türleri)

Birçok ardıç türünün öz yağı, halk arasında yara şifacısı olarak kullanılmıştır. Cupressaceae ailesinin sedir ve selvi gibi benzer ağaçlarını da içerir. 2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre, ardıç öz yağında bulunan aktif bir madde olan “thujone”, iyileşmeye yardımcı olabilir, enfeksiyonu önleyebilir ve antimikrobiyal olarak iltihaplanmayı hafifletmeye yardımcı olabilir. 2016’daki son çalışmalar, thujone içeriğini doğrulamıştır.

2011 yılında yapılan bir araştırmada bazı sedir türlerinin de thujone içerdiği görülmüştür. 2012’den bir çalışma, ardıç öz yağının alfa-pinen içerdiğini bulmuştur. Bu bileşiğin, yaraları iyileştirmeye ve yanıklardan kaynaklanan yaraların potansiyel olarak en aza indirilmesine yardımcı olduğuna inanılmaktadır.

Lavanta öz yağı (Lavandula angustifolia)

Lavantadan, yapılan öz yağ çalışmalarında büyük yanık iyileştirici olarak sıkça söz edilmektedir. Ağrı giderici özellikleri, enflamasyonu azaltma yeteneği ve antimikrobiyal aktivitesi vardır. 2012 yılında yapılan bir çalışmada, lavanta öz yağının yara iyileşmesini hızlandırdığı görülmüştür. Ayrıca doğum sırasında ameliyat olan kadınlarda inflamasyonu azaltmıştır.

Kekik öz yağı (Origanum türleri)

Kekik öz yağı, antimikrobiyal aktivite gösteren ve en yaygın kullanılan öz yağlardan biridir. Ayrıca topikal yaralar ve yanıklar konusunda da çalışılmıştır. Hayvanlar üzerine yapılan bir 2011 araştırmasında kekik öz yağı, adaçayı öz yağı ve sarı kantaron öz yağının yara merhemi olarak işlevi incelenmiştir. Kekik öz yağının yanıklar da dahil olmak üzere daha hızlı yara iyileşmesine katkıda bulunabileceği bulunmuştur. Ve 2015 yılında yapılan bir incelemede, kekik öz yağı ayrıca ağrı kesici olarak belirlenmiştir.

Nane öz yağı (Mentha piperita)

Nane türleri, bölgesel ağrı yönetiminde yıllarca kullanılmış ve araştırılmıştır. Nane öz yağı özellikle yanıklar için yararlı olabilir. Ağrı giderici öz yağların 2011 tarihli bir derlemesinde, çok etkili bir analjezik olarak görülmüştür. 2015’deki bir gözden geçirme çalışması, hastalıkların önlenmesi ve ağrıların giderilmesi için nane öz yağını değerlendirmiştir ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olduğu bulunmuştur.

Çam öz yağı (Pinus türleri)

Çam öz yağı, alfa-pinen içerir. Çalışmalar, bu maddenin iltihabı azalttığını, patojenleri öldürdüğünü ve yara oluşumunu azalttığını göstermektedir. Bu durum, çam öz yağını yanık tedavisi için faydalı hale getirebilir. Çam ağaçlarından elde edilen bileşikler üzerinde yapılan bir 2012 araştırması, aynı zamanda, önemli antienflamatuvar yara iyileştiricisi olarak hareket edebildiğini bulmuştur.

Adaçayı öz yağı (Salvia türleri)

Adaçayı öz yağı, iyi bir şifacı olabilir. Adaçayı çeşitleri arasında, adaçayı (Salvia sclarea) en yaygın ve erişilebilir olanlardan biridir. Yanıklarda enfeksiyon olasılığını azaltmaya yardımcı olabilecek antibakteriyel bir çeşittir. Adaçayı ayrıca antimikrobiyal güçleri için 2010 ve 2015 yıllarında gözden geçirilmiştir. Daha sonra 2011 tarihli bir hayvan çalışmasında kekik öz yağı ve sarı kantaron öz yağı ile birlikte, yaraları tedavi etmek için kullanılmıştır.

Sarı kantaron öz yağı (Hypericum türleri)

Daha yaygın olarak depresyona yardımcı olduğu bilinen sarı kantaron, aslında yaraları iyileştirmek için kullanılmıştır. Sarı kantaron öz yağı, yanıklar için faydalı olabilir çünkü sızıyı yatıştırmaya ve enfeksiyonu önlemeye yardımcı olabilecek antimikrobiyal ve antienflamatuvar özelliklere sahiptir. 2011’de yapılan bir çalışmada, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, bitkinin kekik ve adaçayı öz yağlarıyla birlikte yaraları iyileştirebileceğine dair kanıtlar bulmuştur.

Çay ağacı öz yağı (Melaleuca türleri)

Bu bitkinin antimikrobiyal ve enfeksiyonla mücadele gibi büyük bir ünü vardır. Ayrıca harika bir yanık ilacı olabilir. Öz yağlar ile ilgili 2015 araştırması, hem antienflamatuvar hem de antibakteriyel özellikleri olan çay ağacı öz yağını incelemiştir. 2010 yılında yapılan bir incelemede ayrıca en çok çalışılan antienflamatuvar bitkilerden biri olarak tespit edilmiştir.

Kekik öz yağı (Thymus vulgaris)

2011 tarihli bir incelemede kekik öz yağında bulunan ve timol denilen bileşiklerden bahsedilmiştir ve ağrı kesici nitelikleri bulunmuştur. Timol ayrıca bergamot olmak üzere diğer bitkisel öz yağlarda da bulunur. Bir 2010 gözden geçirme çalışması, kekik öz yağındaki timol içeriğinin, antienflamatuvar etkiye sahip olduğunu belirtmiştir. Her iki özellik de öz yağı, yanık iyileşmesi için harika bir aday haline getirmektedir.

Nasıl kullanılır?

Saf ve seyreltilmemiş öz yağları, kesinlikle yanıklara direk olarak uygulamayın. Bunlar yanığı şiddetlendirebilir, inflamasyona neden olabilir ve ağrı verebilir. Küçük yanıkları tedavi etmek için doğru bir şekilde öz yağlar kullanmak, tamamen güvenlidir. Aşağıdaki gibi uygulayabilirsiniz.

Kompres:

1 bardak ılık suya, seçtiğiniz öz yağdan yaklaşık 5 damla damlatın. İsterseniz farklı öz yağları bir araya getirebilirsiniz. Yağ ve suyu iyice çalkaladıktan sonra temiz bir bezi içine batırın ve yaraya uygulayın. Yarayı iyileştirmeye başlayıncaya kadar her gün kompres uygulamaya devam edin.

İltihap azaldığında, öz yağı bir losyon ile karıştırın. Nemlendirici ürünler, losyonlar, kremler ve merhemler harika seyrelticiler olabilirler. Bunları, öz yağların etkinliğini artıran taşıyıcı yağlarla da karıştırabilirsiniz. En iyi taşıyıcı yağlardan bazıları şunlardır:

  • Zeytinyağı
  • Hindistan cevizi yağı
  • Avokado yağı
  • Jojoba yağı
  • Ayçiçeği yağı

Kötüleşen iltihap, kaşıntı veya döküntü varsa, hemen öz yağ kullanımını bırakın. Belirli bir öz yağdan dolayı alerjik reaksiyon yaşıyor olabilirsiniz. Reaksiyondan kaçınmanın en kolay yolu, yanığa uygulamadan önce cildin küçük bir bölgesinde yama testi yapmaktır.

Öz yağların ağızdan alınması tavsiye edilmez. Bazıları zehirlidir ve kalitesine göre etkisi değişir. Öz yağların sağlık kurumları tarafından gözden geçirilmediğini ve güvendiğiniz bir markayı tercih etmeniz gerektiğini unutmayın.