İnsan ırkı olarak tüm doğa aslında bizim emrimizde işliyor. Bulduğumuz tüm besinleri, kaynakları sınırsızmışçasına harcıyor, çarçur ediyoruz. Ağaçları kesip, bitkileri ve hayvanları yok edip, su kaynaklarını kirletip keyfimize bakmak derdindeyiz. Hal böyle olunca da aslında kendi kendimizi, kendi geleceğimizi, çocuklarımızın yaşayacağı sağlıklı bir dünyayı hızla yok etmiş oluyoruz. Çoğumuz atıklarımızı ayırmaya, geri dönüşüme, suyu, elektriği sadece gerekli olduğunda kullanmaya yönelik bir çaba göstermediğimiz için dünyanın ömrü de tıpkı bizimkiler gibi kısalıyor. “Peki, ne yapmak lazım?” gibi bir sorunuz varsa aslında ilk olarak evimizden başlamalı, tüketim ve kirletme çılgınlığımızı dizginlemeliyiz. Bunun yanında yenilenemeyen enerji kaynaklarına değil, aksine yenilebilir enerji kaynaklarına yönelmeliyiz. Zira enerjisiz bir hayat elbette düşünülemez, ama temiz ve doğal kaynaklarla enerji elde etmek de paha biçilemez. Aksi halde gelecek hiç de parlak görünmüyor.

İşte tam bu bağlamda yenilenebilir enerjinin öneminin altını çizen bazı sloganlar var:

“Geleceğe enerjin kalsın!”
“Ne kömür, ne petrol, ne nükleer! Güneş, rüzgar bize yeter!”
“Üretirken dünyayı, tüketirken kendini koru!”

Bu sloganlar, bizi hayata, dünyaya, geleceğe daha sıkı bağlayacak mesajlar içeriyor. Biz de bu konuda üstümüze düşeni yapsak iyi olur. Çünkü dünyada, her geçen gün daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuluyor. Günümüzde bu ihtiyacı karşılamak için çoğunlukla fosil yakıtlardan elde dilen, yenilenmeyen enerji kullanılmakta. Bu sebeple de hava, su, çevre hızla kirleniyor. Biz bu dünyayı bizden önceki nesilden aldık ve kesinlikle şuan kinden daha yaşanabilir bir çevre almış olduk. O zaman en azından gelecek nesillerin de en az bizimki kadar temiz ve doğal bir çevrede yaşayabilmeleri için doğal ve sürdürülebilir enerji kaynaklarına yönelelim. Öncelikle bir bakalım nedir bu yenilenebilir enerji?

Yenilenebilir enerji nedir? Yenilenebilir enerji kaynakları nelerdir?

Yenilenebilir enerji, adından da anlaşılabileceği üzere kullandığımızda bitmeyen, doğada her daim var olabilen, üretildiği sürece devamlılığı olan enerjidir. Yenilenebilir enerji kaynakları ise;

  • Güneş enerjisi,
  • Rüzgar enerjisi,
  • Hidroelektrik enerjisi,
  • Biyokütle enerjisi,
  • Jeotermal enerji,
  • Hidrojen enerjisi,
  • Dalga enerjisi,
  • Gelgit enerjisi olarak sıralanabilmektedir.

İşte bu yenilenebilir enerji kaynaklarının tamamı kaynağını doğadan almakta ve üretildiği sürece de bitmeyecek enerjilerdir.
Yenilenebilen enerjiyi daha net özetlemek gerekirse; enerji üretimi için doğal süreçlerden yararlanılır, kullanılan kaynakların tükenme hızından çok daha hızlı bir süre içinde kendini yenileyebilen enerji kaynaklarından enerji üretilmesi işlemidir.

Güneş enerjisi nedir, avantajları, dezavantajları nelerdir?

Güneş enerjisi, dünyaya gelen güneş ışınlarının güneş panelleri yardımı ile ısı ve elektriğe dönüştürülmesi işlemiyle oluşan enerjidir. Güneş enerjisi, doğal enerji kaynakları arasında en yaygın olarak kullanılan ve çevreye hiçbir zararı olmayan enerjidir. Güneş enerjisi ilk olarak üretilmeye başlandığında maliyeti çok yüksek olsa da, bu günkü teknoloji ile çok daha uygun ücretle kurulabilmektedir.

Güneş enerjisinin avantajları

  • Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır,
  • Tamamen doğal malzeme kullanılır,
  • Fosil yakıtlardan elde edilen enerjiye göre çok ekonomiktir,
  • Üretimi dış kaynaklara bağılı, bağımlı değildir, güneş alan her ülke üretebilir, hatta bizim gibi her mevsim güneşten faydalanan bir ülke için çok uygundur,
  • Temiz bir enerji kaynağı olduğu için çevre dostudur.

Güneş enerjisinin dezavantajları

  • Verimi diğer enerji kaynaklarına göre daha düşüktür.
  • Yıl boyunca elde edilen enerji miktarı sabit değildir. Güneşin etkisinin daha az olduğu mevsimlerde ve geceleri verim düşer.
  • İlk kez kurulacağı zaman maliyeti yüksektir.
  • Küçük çaplı tüketiciler kurulum maliyetini karşılayamayabilir.
  • Güneşin olmayacağı zamanlar için depolanma gerekebilir. Bu işlem de maliyetlidir.
  • Güneşin az olduğu zamanlarda verim ciddi oranda düşer.

Rüzgar enerjisi nedir, avantajları, dezavantajları nelerdir?

Güneş ışınlarının dünyaya geliş açısındaki farklılıklar sebebiyle oluşan basınç ve dünyanın dönüşü ile ortaya çıkan rüzgarlar, aslında çok büyük bir güç ve enerji kaynağıdır. Rüzgarın fazlaca hissedildiği yerlerde bu doğal güçten, kaynaktan faydalanmak, enerji üretmek yenilenebilir enerji adına çok büyük önem arz ediyor. Bir de teknolojik gelişmeler artık rüzgarın tahmin edilebilmesine olanak vermektedir. Böyle olunca da rüzgardan elde edilen temiz enerjiyi daha etkili kullanabilmek mümkün olmakta. Rüzgar enerjisi elde edebilmek için çok rüzgar alan yerlere rüzgar türbini kurulur ve bu şekilde enerji elde edilir.

Rüzgar enerjisinin avantajları

  • Sürekli enerji elde edilebilen doğal bir kaynağa sahiptir.
  • Doğal kaynaklardan elde edildiği için dışa bağımlı bir üretim değildir.
  • Rüzgar enerjisi üretim sektörü teknolojik gelişmelere paralel olarak hızla geliştiği için maliyetler de düşmektedir.
  • Rüzgar, kesinlikle temiz, doğal bir enerji kaynağıdır, çevreye zarar vermez.
  • Sadece ülkemiz değil, yer yüzünün yaklaşık % 95’inde rüzgar enerjisinden faydalanmak mümkündür.

Rüzgar enerjisinin dezavantajları

  • Rüzgar enerjisi türbinlerini kurmak için büyük alanlar gerekiyor.
  • Kuşların göç döneminde çok büyük tehlike yaratabiliyorlar. Toplu kuş ölümler yaşanabiliyor.
  • Rüzgar türbinleri çok yüksek ses oluşturduğundan yakınındaki yerleşim yerleri için gürültü kirliliğine sebep olabilmektedir.
  • Kurulduğu bölgeye ve mevsime göre verim değişmekle birlikte, genel olarak diğer enerji kaynakları ile karşılaştırıldığında düşüktür.
  • Yerleşim yerlerinde, şehir merkezlerinde ve düz alanlarda çok verimsizdir.

Hidroelektrik enerji nedir, avantajları, dezavantajları nelerdir?

Güneşten, rüzgardan elde edilen enerjiden sonra, sudan elde edilen doğal bir enerji kaynağı olarak hidroelektrik enerjiden bahsetmek gerekiyor. Hidroelektrik enerjide, suyun akış gücü kullanılıyor ve sera gazı salınımı yapmadığı için de bu enerji üretimi çevremize, dünyaya hiçbir zarar vermiyor. Suyun akarken yarattığı kinetik enerjinin kanallar vasıtası ile türbinlere iletilmesi ile bu hidroelektrik enerji üretiliyor. Eğer yükseklik, engebe ve dolayısıyla da suyun akış hızı fazla ise orada hidroelektrik üretmek çok kolay ve avantajlı olur.

Hidrolik enerjinin avantajları

  • Hiçbir şekilde çevreyi kirletmez.
  • Çok fazla enerjiye ihtiyaç duyulduğunda hızlı bir şekilde devreye alınabilir.
  • Bir sorun yaşandığı acil durumlarda yine çok hızlı devre dışı bırakılabilir.
  • Doğal kaynaklardan elde edildiği için dışa bağımlı bir üretim değildir.
  • Hidrolik enerji sayesinde; enerji üretilir, sulama yapılır, su ile ilgili başka faaliyetler de yapılabilir.

Hidrolik enerjinin dezavantajları

  • Kurulum maliyeti çok yüksektir.
  • Kurulum süresi uzundur.
  • Enerji üretme kapasitesi yağış miktarına bağlı olduğundan, verim de dalgalıdır.
  • Hidroelektrik enerji üretimi için kurulan barajların bulunduğu yörede ekolojik dengeyi bozacak durumlar yaşanabilir.
  • Hidrolik enerji tesisinin kurulduğu alanda deprem ve benzeri bir doğal afet yaşandığında sel tehlikesi yaşanabilir.

Jeotermal enerji nedir, avantajları, dezavantajları nelerdir?

Jeotermal, kelime anlamı olarak yerkürenin ısısı anlamına gelmektedir. Yerkabuğunun altında, çeşitli derinliklerde birikmiş olan ısının oluşturduğu, içerisinde kimyasallar barındıran su ve buhar gazlardan elde edilen enerji totalde jeotermal enerji olarak adlandırılır. Yeraltından yeryüzüne çıkan sıcak sular aracılığıyla jeotermal enerjiden faydalanılmaktadır. Bu bağlamda yüzyıllardır kullanılan jeotermal enerjiye, kaplıcalar örnek gösterilebilir. Jeotermal enerji kaynakları ile ısıtma, soğutma, elektrik üretimi ve mineral üretimi yapılabilmekte ve kaplıcalar sayesinde turizm sektöründe de kullanılmaktadır

Jeotermal enerjinin avantajları

  • Çevre dostu bir enerji kaynağıdır.
  • Enerji üretimi için fosik yakıtlara ihtiyaç duyulmaz.
  • Doğal bir enerji kaynağı olduğundan dışa bağımlılık yoktur.
  • Üretim verimi çok yüksektir.
  • Direk olarak yer altından elde edilir ve dolayısıyla diğer kaynaklara oranla yatırım maliyeti çok düşüktür.

Jeotermal enerjinin dezavantajları

  • Bazı jeotermal kaynaklar, yapılarında birtakım zararlı kimyasallar barındırmaktadır. Bundan dolayı da kullanmadan önce re-enjeksiyon işlemlerinden geçmesi gerekir.
  • Tekrar yenilenebilen bir kaynak olmadığı için tükenebilir.
  • Jeotermal kaynaklardan çıkan bazı maddeler genelde aşındırıcı olabiliyor, kirlilik yaratabiliyor.
  • Araştırma ve kullanıma hazırlık aşamaları fazla maliyet getiriyor.
  • Sondaj makineleri için yeterli alan bulunamayabilir.
  • Enerji üretimi yüksek, ancak iletimi verimsiz, düşük olabiliyor. Bu sebeple de jeotermal enerji sistemlerinin yerleşim bölgelerine yakın olması gerekiyor.

Biyokütle enerjisi nedir, avantajları, dezavantajları nelerdir?

Biyokütle enerjisi; adından da anlaşılabileceği üzere organik maddelerden, atıktan, bitkilerden, yosunlardan ve alglerden elde edilen enerjidir. Bitkilerin yakılması ya da hayvan atıklarının enerji için kullanılması herkes tarafından en bilinen biyokütle enerjisi üretimidir. Biyokütle enerjisi ile elde edilen alternatif enerji kaynakları; biyoetanol, biyodizel, piroliz ürünleri, mikrobiyal yakıt hücreleri ve biyogaz şeklinde sıralanabilir.

Biyokütle enerjisinin avantajları

  • Kullanım alanı diğer yenilenebilir enerjilerden daha geniştir.
  • Biyokütle enerji üretim teknolojileri iyi bilinmektedir.
  • Yüksek ışık şiddetine ihtiyaç duyulmaz.
  • Büyüklüğü isteğe göre ayarlanabilir.
  • Depolanabilir.
  • Sosyo-ekonomik çok açıdan önemlidir.
  • Çevreye, doğaya verdiği zarar çok azdır.

Biyokütle enerjisinin dezavantajları

  • Verim düşüktür.
  • Tarım alanlarını azaltabilir.
  • Çok fazla suya ihtiyaç duyulur.
  • Çok geniş yerleşim yerlerinde uygulanabilir, küçük alanlar için uygun değildir.

 Hidrojen enerjisi nedir, avantajları, dezavantajları nelerdir?

Doğada bileşikler halinde bulunan hidrojen gazının işlenmesi ve dönüştürülmesi ile oluşan enerji kaynağına hidrojen enerjisi adı verilir. Hidrojen enerjisi aslında doğal enerji kaynağı olmamakla birlikte; sürdürülebilir ve alternatif enerji kaynakları arasında sayılmaktadır.

Hidrojen enerjisi avantajları

  • İçeriğinde karbon bulunmadığı için fosil atıkların işlenmesinde oluşan zararlı gaz salınımı gibi bir tehlike yaşanmaz.
  • Petrol yakıtlarına göre 1,33 kat daha verimli olduğu düşünülmektedir.
  • Temiz enerji kaynakları arasında önemli bir yere sahiptir.
  • Gelecekte hidrojen ile çalışan otomobiller için yakıt olacağı düşünülmektedir.

Dalga enerjisi nedir, avantajları, dezavantajları nelerdir? 

Denizlerde oluşan dalgalanma hareketinden ve dalgaların oluşturduğu basınçtan elde edilen yenilenebilir enerji türüne dalga enerjisi adı verilir. Dalga enerjisi, dalga jeneratörleri aracılığı ile doğal ve sürdürülebilir enerji üretimi gerçekleştirmektedir.
Doğaya ve çevreye herhangi bir zararı olmayan dalga enerjisi, tüm dünyada yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde en az kullanılandır. Buna tezat olarak da dünyanın % 70‘i sudur ve aslında gereken önem verilirse enerji ihtiyacının çoğunluğu dalga enerjisinden karşılanabilir.

Dalga enerjisinin avantajları

  • Doğada en bol bulunan ve tükenmeyen enerji kaynağıdır.
  • Yeterince önem verilirse fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltır.
  • Temiz bir enerji kaynağı olduğundan çevreyi, doğayı kirletmez.
  • Deniz ve okyanuslarda uygulandığı için denizlerde yeni keşiflere yol açabilir.
  • Kıyıların daha temiz kalmasını ve korunmasını sağlar.

  • Yerleşim bölgelerine yakın alanlarda kurulması gerekir.
  • İklim koşullarından çok kolay etkilenebilir.
  • Bu alanda uzman personel bulmak zordur.
  • Yenilenebilir enerjiyi önemli yapan etkenler
  • Kalkınmak için enerjiye ihtiyacımız var ve bu enerji kaynaklarının yenilenmesi demek sürekli enerjiye sahip olabilmek demektir.
  • Fosil yakıt kullanımı azalır ve çevre kirliliği önlenir.
  • Dışa bağımlılık azalır, yerli kaynaklar kullanılır.
  • Uluslararası düzeyde daha modern ve yaşanabilir bir ülke olabilme yolunda önemli bir adımdır.
  • Yeni iş alanları açılır, işsizlik azalır.
  • Genellikle sadece kurulum aşamasında maliyet gerektirir, kullanımı maliyetsiz ya da çok düşük maliyetlidir.
  • Rüzgar enerjisi herhangi bir zararlı gaz salınımı yapmadığı için atmosfere kara, hava, su kirliliği gibi olumsuz etkisi yoktur.