Deride ve özellikle de dudak bölgesinde oluşan virütik bir enfeksiyon olan uçuk, pek çok kişinin kabusu gibidir. Bazıları korktuğunda, ateşlendiğinde, stresli olduğunda uçuk çıktığı gibi farklı öyküler anlatsa da aslında iki tür insan var: uçuk çıkanlar ve çıkmayanlar! Ayda 1-2 kez uçuk çıkan kişiler pek çok medikal krem, kozmetik ürün, doğal karışımlar kullanarak çıkan uçuğun görüntüsünü hafifletmeye, uçuğu onarmaya çalışsa da, çoğu kez işe yaramıyor. 1-2 gün de olsa dudağın kenarında, üzerinde uçuk çıkıyor. Bu uçuktan nasıl kurtulabiliriz sorusunun yanıtına gelmeden önce, uçuk neden çıkar, neler uçuğa sebep olur diye bir bakmak lazım.

Uçuk neden çıkar?

Uçuğun ortaya çıkma süreci öncelikle içi sıvı toplamış küçük kabarcıklar halindedir. Ağzın dış bölgesinde dudak kenarlarında ortaya çıkan uçuk, virütik temellidir ve bulaşıcıdır. Uçuğa sebep olan etken Herpes simpleks adlı bir virüstür. İşte genellikle kişinin bu virüsle karşılaşma öyküsü 0-5 yaş arasındaki dönemde olur. Uçuğu olan bir yetişkin ya da çocuk bu yaş grubundaki bir bebeği öptüğünde, kişisel bir eşyası ortak kullandığında uçuğun bebeğe de bulaşma riski çok yüksektir. Bu virüs, vücuda girer ve ilk enfeksiyonu oluşturduktan sonra o bölgedeki sinir düğümlerine yerleşir. O alanda kalıcı hale gelen bu virüs, bağışıklık sisteminin zayıfladığı, vücudun zayıf düştüğü durumlarda çoğalır ve uçuk çıkmasına yol açar. Özellikle de kişi stresli bir ruh haline girdiğinde, yorgun ve uykusuz olduğunda, enfeksiyonel bir sorun yaşadığında adet döneminde ya da hamilelik döneminde bu virüs aktifleşir, uçuk çıkmasına uygun ortam oluşur.

İşte bu verilerin yanı sıra son dönemlerde yapılan araştırmalar, uçuk virüsünün DNA’daki bir gen dizilimiyle ilgili kalıtsal bir özellikten kaynaklandığını gösteriyor. Dünya üzerindeki tüm insanların ortalama % 60’ı yaşamlarının bir döneminde uçuk virüsü ile karşılaşmış ve virüs bir kez çıkınca da vücutta yer etmiş oluyor.

Uçuk çıkacağının belirtileri nelerdir?

Vücuduna uçuk virüsü de denilen Herpes simpleks virüsü giren kişide aslında her an uçuk çıkabilir. Ancak uçuk çıkmadan birkaç saat ya da bazen bir gün öncesinden başlamak şartıyla o bölgede karıncalanma, kaşınma, yanma, sızı hissedilir. O alan kızarır ve şişer, ardından minik su kabarcıkları da oluşmaya başladığında uçuk için uygun ortam oluşmuştur. Zira kısa süre sonrasında kabarcıklar kuruyup çatlayacak ve çevresine yayılıp o hiç istenmeyen uçuk ortaya çıkacaktır.

Uçuk nasıl bulaşır?

Uçuk mikrobu kişinin vücudunda var diye, her an bu mikrop bulaşacak değildir. Ancak uçuğun belirtileri olan kaşıntı, yanma ve su kabarcıkları ortaya çıktıktan ta ki uçuk tamamen kapanıp kayboluncaya kadar bulaşma riski mevcut. Uçuk çıktığı dönemlerde bardak, kaşık, çatal, havlu gibi kişisel eşyaların o kişi ile ortak kullanılması ya da kişiyi öpmesi uçuğun bulaşma sebeplerindendir. Ayrıca uçuk çıktığında ona dokunmak ve elleri çok iyi dezenfekte etmeden başka birine dokunmak mikrobun bulaşması için yeterlidir. Özellikle de kadınlar uçuk varken başkasının makyaj malzemelerini kullanmamalı, kendi sağlığını da düşündüğü için uçuğa dokunursa ellerini temizlemeden gözüne, yanağına veya başka bir yerine dokunmamalıdır. Çünkü uçuk mikrobu çok ciddi hasarlara yol açabilecek kadar güçlüdür ve herkeste aynı etkiyi göstermez.

Uçuk önlenebilir mi?

Uçuğa sebep olan virüs bir kez vücuda girdiğinde uygun bir ortam bulduğu her an yeniden ortaya çıkabilir. Bu bakımdan uçuk ihtimalini tamamen ortadan kaldırmak gibi bir durum söz konusu değil. Fakat uçuğun ortaya çıkmasına ortam hazırlayan koşullar önlenebilir. Bu bakımdan stresli ortamlardan uzak durmak, stresi azaltacak yaşamsal önlemler almak, günlük düzenli olarak uyumak, dinlenme olanağı yaratmak uçuğun ortaya çıkma sıklığını azaltabilir. Bir de karıncalanma, kızarma, kaşınma gibi uçuk belirtileri hissedildiğinde çıkmaz antiviral bir uçuk kremi sürerek daha baştan önlemek mümkün.

Uçuğu ilaçla tedavi etmek kalıcı bir çözüm mü?

Uçuk sorunu için günümüzde pek çok antiviral, antiseptik kremler losyonlar bulunmaktadır. Uçuk çıkması muhtemel alanlarda bu tür uygulamalarla enfeksiyon gelişmesi önlenebiliyor, var olan enfeksiyon azaltılabiliyor. Bu bağlamda bazı ağrı kesiciler, ağrıyı azaltabilir, uçuk kremleri de virüsü etkisiz hale getirebilir. Uçuğun tedavisinde ilaç kullanmak kesinlikle geçici bir çözümdür, her ilaç kullanıldığında bünye o ilaca daha fazla alışacak ve belli bir zaman sonrasında yeterli etkiyi göstermeyecektir. Aynı bağlamda sürekli ilaç kullanımının bağışıklık sistemini zayıflattığı, zayıf bir bağışıklık sisteminin de uçuğun sebeplerinden birisi olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bakımdan bizler daha çok “doğal” olandan yana tercih kullandığımız için uçuğa en iyi etki eden doğal şifa kaynaklarına bir bakalım.

Uçuk için doğal tedavi yöntemleri

Uçuğu önlemenin aslında en mantıklı yolu vücut direncini artırmak, bağışıklık sistemini güçlendirici şekilde sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmaktır. Bununla birlikte uçuk, ortaya çıkmadan önce bazı belirtiler gösterdiğinden, daha ortaya çıkmadan önce önlemini almak yayılmasını önlemek mümkün. Bu bağlamda uygulayabileceğiniz yöntemleri sıralamak gerekirse;

  • Uçuk öncesinde kaşıntı, karıncalanma ya da kızarma gibi belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden buz ile kompres yapmak, virüsün göstereceği etkiyi azaltabiliyor. Buzun soğukluğu dolayısıyla uçuk bölgesinin ağrısı da azalacaktır.
  • Sarımsağın doğal antibiyotik etkisi göz önünde bulundurulduğunda, bir diş sarımsağı ortadan ikiye bölüp iç tarafıyla uçuk olan bölgeye bastırmadan masaj yapmak, kompres uygulamak faydalı olur. Başka bir seçenek olarak da, sarımsağı iyice ezip uçuk bölgesine yumuşak hareketlerle masaj yapılabilir. Bu işlemlerde sarımsağın suyunun uçuğun içine nüfus etmesi önemlidir.
  • Cevizler henüz olgunlaşmamışken, yani kabuğu yeşilken kabuğunu iyice ezip uçuklu bölgeye sürmek önerilir.
  • Ceviz ağacının yaprakları yeşilken suyunu çıkarıncaya kadar iyice ezip uçuklu bölgeye sürmek uçuğun hızla geçmesini sağlıyor.
  • Meşe ağacının ve ceviz ağacının yapraklarını ezip uçuk olan bölgeye kompres yapmak tedavi edici etki gösterir.
  • Hemen herkesin evinde bulunan sirkeye pamuk batırıp uçuklu bölgenin üzerinde bir süre tutmak iyi gelir.
  • Bir tutam pamuğu çörek otu yağına batırıp uçuk olan bölgeye sık aralıklarla kompres uygulamak uçuğun kurumasına yardımcı olur.
  • Papatyaları kaynatıp ya da demleyip suyunu pamukla uçuğa uygulamak gerekiyor.
  • Elma her derde deva olduğu gibi uçuğa da iyi gelir. Elmanın kabuğunu soyup direkt olarak uçuğa uygulamak ya da elma kabuklarını kaynatıp suyunu pamukla uçuğun üzerine sürmek uçuğu tedavi edebilir.
  • Isırgan otunu krem kıvamını alıncaya kadar iyice ezip uçuğun üzerine sürmek ya da ısırganı kaynatıp suyunu sürmek uçuğu hızlıca kurutur.
  • Şalgamı rendeleyerek suyu çıkarılır ve uçuğun üzerine uygulanabilir.
  • Güvenilir bir firmanın ürettiği limon yağı, da uçuğa çare olabilir. Limon yağına batırılmış pamukla uçuk olan bölgeyi silmek iyi gelir.