Bel kalça oranı; bir bireyin bel çevresi ile kalçaları arasındaki orandır. Bu oran, bir kişinin kalp hastalığı geliştirme riski dahil, genel sağlık risklerini belirlemede ideal ölçümlerden biridiir. Bel kalça oranı yüksek olan kişiler, daha düşük bir orana sahip olanlara göre sağlık açısından daha fazla risk altındadır. Yüksek bel kalça oranı, obezitenin de bir göstergesidir.
- Kadınlarda 0.8 veya daha düşük ve
- Erkeklerde 0.95 ve daha düşük bir oran ideal kabul edilir.
Yalnızca düzensiz beslenme ya da hareketsiz bir yaşam değil, aynı zamanda aşırı kilo da sağlığınız için bir tehdit oluşturur. Bu noktada, vücuttaki toplam yağ miktarının yanında, yağ hücrelerinin dağılımını değerlendirmek de önemlidir.
Bel- Kalça Oranı Neden Önemlidir?
Bilimsel araştırmalara göre bel- kalça oranı; bir kişinin fiziksel sağlık durumu hakkında önemli bir göstergedir. Bel çevresinde daha fazla yağ bulunan kişiler, kalçalarında daha fazla yağlanma olan kişilere göre çeşitli sağlık risklerine daha yatkındır.
Bu kişilerde; kalp hastalığı, Tip-2 diyabet, felç ve erken ölüm riski daha yüksektir. Daha da önemlisi, bir kişi sağlıklı bir Beden Kitle İndeksi değerine sahip olsa bile, bel çevresinde aşırı yağlanma olabilir. Bu da bazı hastalıklara yakalanma riskinin yüksek olduğu anlamına gelir.
Bel Kalça Oranına Göre Vücut Tipleri
Bel kalça oranı, vücuttaki yağ dağılımının basit ama kullanışlı bir ölçüsüdür. Bel ölçüsü, kalçanın en geniş kısmının ölçüsüne bölerek hesaplanır.
- Bel çevresi / Kalça evresi
Mide etrafında fazladan ağırlık taşıyan kişiler “elma vücut tipi”, kalça ve uyluklar etrafında fazladan ağırlık taşıyan kişilere de “armut vücut tipi” olarak sınıflandırılır.
Bir elma vücut tipine sahip olmak, armut vücut tipine sahip olmaya göre genel sağlık için daha fazla risk taşır. Bunun nedeni, vücut şekli ile sağlık riskinin birbiriyle bağlantılı olmasıdır. Bel çevrenizde daha fazla yağlanma varsa; kalp ve şeker hastalığı gibi yaşam tarzıyla ilişkili hastalıkların riski de daha yüksektir.
Bel Çevresi Nasıl Ölçülür?
Bel çevrenizde yağlanma daha fazlaysa, yağları çoğunlukla kalçalarının etrafında taşıyanlara göre sağlık sorunları geliştirme riskiniz daha yüksektir. Beden Kitle İndeksi’niz normal aralıkta olsa bile, bu böyledir.
- Bel çevresinin ölçüsü 88 cm’nin üzerinde olan bir kadın ve
- Bel çevresinin ölçücü 102 cm’nin üzerinde olan bir erkek bazı hastalıklar için daha fazla risk altındadır.
Bel çevresini ölçmek kolaydır. Kalça kemiğinin hemen üzerinde, karnınızın etrafına bir mezura yerleştirin. Bunu yaparken, üzerinizde kıyafet olmadığından, mezuranın sıkı olduğundan ve cildinizi sıkıştırmadığından emin olun. Nefes verdikten sonra bel çevrenizi ölçebilirsiniz.
Erkeklerde;
- Düşük risk: 94 cm ve altı
- Yüksek risk: 94-99 cm
- Çok yüksek risk: 100 cm ve üzeri
Kadınlarda;
- Düşük risk: 80 cm ve altı
- Yüksek risk: 80-89 cm
- Çok yüksek risk: 90 cm ve üzeri
Neden Kilo Vermelisiniz?
- Genetik olarak kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve fazla kiloya bağlı hastalıklara yatkınsanız, kilo verme konusunu ciddi şekilde düşünmelisiniz.
- Göbek yağlanması vücutta eşit olmayan bir dağılım şeklindeyse, kilo vermeyi ciddi olarak düşünmelisiniz. Bu durumda, bel çevresi dikkate alınması gereken bir noktadır.
- Diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol seviyeleri, kilo kaybı için yeterli nedenlerdir.
- Bazı insanlar, kilo almaya daha yatkındır. Bazen, aile de kilo almaya yatkınlık olabilir. Bu tür koşullarda da kilo vermek düşünülmelidir.
Fazla Kilolu Olmanın Nedenleri
- Genetik faktörlerin dışında, tiroit bezinin az çalışması gibi hormonal dengesizliklere bağlı olabilir.
- Metabolizmanın yavaş çalışması da hesaba katılması gereken bir konudur. Bu faktör, kilonuzu arttırmanın dışında, kilo verme olasılığınızı da engeller.
- Aşırı yeme, sağlıksız beslenme alışkanlığı ve hareketsiz bir yaşam da kilo alımında büyük bir rol oynamaktadır.
Nasıl Sağlıklı Bir Şekilde Kilo Verilir?
Kilo vermenin püf noktası, harcanan kalorinin alınan kaloriden daha fazla olması etrafında döner. Bu formülde, alınan-harcanan kalori arasında belirli bir miktar tutarsızlığın sürdürülmesi gerekir.
Uzmanlara göre, kalori alımını günde yaklaşık 500 kalori azaltmak kilo kaybı sağlayacaktır. Bir hafta içinde ölçülen kilo kaybının 0.5 gram civarında olması beklenir. Ancak, süreci daha da hızlandırmak istiyorsanız, daha fazla yakarak belirtilen açığı daha da arttırabilirsiniz.
- Şekerli ve gazlı içeceklerin tüketimini bırakın ve onun yerine bol bol su için.
- Besin eksikliği yaratmayan bir diyet listesi ve sıkı fiziksel egzersiz programının kombinasyonu, kilo verme hedefinizin hızına katkıda bulunabilir.
- Kalori açığı yüksek olmayan, lif değeri yüksek sebzeler yönünden zengin bir beslenme anahtardır.
- Kızartmalar ve hamur işlerinden uzak durun.
- Öğün atlamamaya özen gösterin.
- İşlenmiş karbonhidrat ve nişasta tüketimini azaltın.
- Meyvelerle ara öğün, sağlıklı ve güvenli bir şekilde kilo vermenin anahtarıdır.
- Tempolu yürüyüş gibi fiziksel aktiviteleri düzenli olarak gerçekleştirmek de sağlıklı kilo verme planının önemli bir parçasıdır.
Bel Kalça Oranı Hesaplama
Bel kalça oranı, bir doktor tarafından hesaplanabilir. Ancak, bunu evde kolayca kendiniz de hesaplayabilirsiniz. Bunun için, yalnızca bir mezuraya ihtiyacınız olacak.
- Bel çevresini ölçmek için mezurayı midenin en geniş kısmını sarın. Cildi çok sıkmayacak şekilde sardıktan sonra, yavaşça nefes verirken ölçümü alın.
- Mezurayı kalçanızın en geniş kısmına sarın ve ölçümü alın.
- Şimdi, bel çevresi ölçünüzü kalça ölçünüze bölün.
Bel kalça oranını doğru şekilde hesaplamak için, ölçümü etkileyebilecek tüm kıyafetleri çıkarmalısınız. Uzmanlara göre; 1.0’ın üzerinde bir değer, kalp hastalığı geliştirme riskini arttırmaktadır.
Ölçümün Avantajları ve Dezavantajları
Bel- kalça oranı, vücut yağlanmanızı görmenin kolay ve etkili bir yoludur. Ayrıca, şeker hastalığı ve kalp hastalığı riskiniz açısından bir fikir verebilir.
Bazı çalışmalar; bel- kalça oranının kalp hastalıkları ve erken ölüm riskini tahmin etmede, Beden Kitle İndeksi değerinden bile daha doğru bir gösterge olabileceğini göstermektedir.
İki farklı ölçüm yapmanız gerektiğinden, hata yapmanız kolaydır ve kalça ölçümünü doğru bir şekilde yapmak zor olabilir. Şişkinlik nedeniyle bel çevresi daha yüksek bir değerde çıkabilir. Ek olarak; boyu 155 cm’nin altına olan kadınlar ve Beden Kitle İndeksi 35 ve üzeri olan kişiler de bel-kalça oranı ölçümü doğru çıkmayabilir. Bu ölçümün çocuklarda kullanılması da önerilmemektedir.