Doğum kontrol haplarını her gün almak gerekir ancak pakette bir tanesi kaybolursa ne yapmalı?
Haplardan bir tanesini çantada kaybetmek veya yanlışlıkla musluğa düşürmek mümkün. Bu olduğu zaman yapılacak olan şey hapın tipi ile ilgili.
Kombine Hap Kaybolursa Ne Yapmalı?
Kombine haplarda hem östrojen hem de progestin bulunur.
Bu haplar 21 veya 28 günlük paketler halinde gelirler ve tüketim talimatlarında ufak farklar olur:
• 21 günlük pakette gebeliğin önlenmesi için hapların her gün alınması gerekir. Bu haplar bittikten sonra 7 gün hap alınmaz ve sonra yeni pakete başlanır.
• 28 günlük pakette de tüm haplar alınırlar ancak son 7 tanesinde ilaç bulunmaz. Bunlar plasebo haplardır.
Eğer kişi bir hapı kaybederse, doktorunu aramalı ve en kısa sürede bir takviye paket istemeli. Bu sırada doktor şunları önerebilir:
• Aktif hap kaybolduysa paketteki bir sonraki aktif hap en kısa sürede alınmalı
• Plasebo hap kaybolduysa o dozu atlamak sorun değil çünkü bunlarda herhangi bir hormon bulunmuyor
Eğer bir hap kaybolduysa ve son hapı aldıktan sonra 48 saatten az zaman geçtiyse, şunlar öneriliyorlar:
• Atlanan dozu en kısa sürede almak
• İki hapı 1 günde almak gerekse bile hapı günün her zamanki vaktinde almaya devam etmek
• Aynı adet döngüsü içerisinde daha önce hap atlandıysa veya kaybolduysa ertesi gün haplarını kullanmayı düşünmek
Eğer sadece tek bir hap kaybolduysa ve sonrasında düzenli doza hemen dönüldüyse, prezervatif gibi diğer alternatif doğum kontrol yöntemleri genelde gerekli değildirler. Ancak şüphe varsa kullanılmaları iyi olur.
İki veya daha fazla doz atlandıysa veya son dozdan beri 48 saatten fazla vakit geçtiyse doğum kontrol için uygun doza dönmek daha zor olur.
Bu durumda şunlar yapılmalı:
• Atlanan doz ve dozlar en kısa sürede alınmalı
• Yeni hapı normal zamanında almaya devam etmek
• Gelecek 7 gün boyunca fazladan bir doğum kontrol yöntemi kullanmak
• Ertesi gün haplarını kullanmak. Bu durum özellikle son 5 gün içinde cinsel ilişkiye girildiyse ve son döngünün başlarında doz veya dozlar atlandıysa
• 28 günlük paket kullanılıyorsa ve 15-21 gün arasındaki haplar kaybolduysa, hormonsuz hapları atlayın ve hemen yeni pakete başlayın. Eğer bu mümkün değilse 7 günlük hormonlu haplar alınana kadar fazladan bir doğum kontrol yöntemi kullanılmalı.
Sadece Progestin İçeren Hap Kaybolursa Ne Yapmalı?
Sadece progestin içeren ve mini hap olarak adlandırılan haplar, gebeliği önlemek için her gün aynı 3 saatlik periyot içerisinde alınmalılar.
Bu haplar kombine haplardan daha hızlı etki gösterirler ve her ne kadar 2 günde etki gösterseler de etkileri de daha hızlı geçer.
Yani hata payı daha azdır.
Eğer 3 saatlik pencere kaçırılırsa ve son dozdan sonra 27 saat veya fazlası geçtiyse şunlar öneriliyor:
• sonraki dozu en kısa sürede almak
• günde 2 hap almak gerekse bile normal doz takvimine dönmek
• hap en az 2 gün normal düzende alınana kadar 48 saat boyunca ek doğum kontrol yöntemi kullanmak
• 2 gün normal doza dönmeden önce cinsel ilişkiye girildiyse ertesi gün hapı kullanmak
Hamilelik ve Tıbbi Etkiler
Eğer doğum kontrol hapları doğru şekilde alınırlarsa, gebeliğin önlenmesinde %99 oranında verimlidirler. Haplar talimatlara göre alınmazlarsa çok daha az etkililer. Normal kullanımı genelde %9 başarısızlık oranına sahiptir.
Hap alırken de hamile kalmak mümkün. Bu bazen amaçlanarak bazen de kazayla olur.
Pek çoğu haplarda bulunan hormonların bebeği etkileyip etkilemediğini merak ediyor. 2016 yılında yapılan bir çalışmada Danimarka’daki 880.000’den fazla doğum incelenmiş ve doğum kontrol hapları ile doğum anomalileri arasında ilişki bulunamamış.
Doğum kontrol hapı dozunu kaçırmak veya arayı çok açmak, beklenmedik kanamalara sebep olarak rahatsızlık verebilir.
Bazı insanların bu hapları doğum kontrol haricinde amaçlarla aldıklarını bilmek de önemli. Doğum kontrol hapları bazı tıbbi rahatsızlıkların tedavisinde de kullanılıyor:
• polikistik over sendromu
• endometriyoz
• ağır adet kanamaları
• ağrılı adet dönemleri
Eğer polikistik over sendromu veya endometriyoz rahatsızlıkları için hap alınıyorsa ve bir doz kaçarsa, bahsedilen tavsiyeleri takip etmek gerekli.
Polikistik over sendromu hormonal dengesizlikler ile alakalı bir endokrin bozukluk. Doğurganlık dönemindeki kadınların %10’unu etkiliyor ve başka sağlık problemleriyle de ilişkili.
Polikistik over sendromuna sahip kişilerde doğum kontrol hapları şunları azaltıyorlar:
• ağır, düzensiz adet
• fazla tüylenme
• akne
• adet dönemi krampları
• bazı kanser türlerinin riskleri
Endometriyoz sahibi kişilerde ise hormonal doğum kontrol hapları ağrıların azalmasını sağlayabiliyor ve adet dönemlerini daha hafif, kısa ve düzenli hale getiriyorlar.
Hap kaybetmek veya aksatmak bu belirtilerde biraz artışa sebep olabilir. Doz tekrar düzene girene kadar devam edebilirler.
Sonuç Olarak
Her ilaçta olduğu gibi doğum kontrol hapları da doktorun talimatlarını yerine getirmeyi gerektirir. Bu haplarda bu, günde bir tane almaktır.
Doğum kontrol hapları doğru şekilde alındıkları zaman gebeliği önleme verimlilikleri %99’dur ancak insan hatası faktörü onların sadece %91 oranında etkili olmalarını sağlar.
