Romatoid artrit veya daha bilinen adıyla romatizma, kişinin bağışıklık sisteminin eklemlerine saldırdığı bir rahatsızlıktır ve inflamasyonlara sebep olur. Peki bu rahatsızlığın erken uyarı işaretleri nelerdir?

Romatizma belirtileri genelde elleri, bilekleri ve ayakları etkiler. İşaretlerin belirlenmesi, erken tanı ve doğru tedavi için imkanlar tanır.

Erken ve düzenli bakım sayesinde eklem hasarı ve sakatlıklar önlenebilirler.

Romatizma Nedir?

Romatizma bağışıklık sistemindeki bir problemin sonucudur. Kişinin bağışıklık sistemi sağlıklı olduğu zaman, enfeksiyonlar ile savaşa yardımcı olur. Romatizması olan insanlarda ise, bağışıklık sistemi hata yaparak eklemlerindeki dokulara saldırır ve bunun sonucunda eklemler inflamasyona uğrarlar ve şişerler, sertleşirler ve ağrılı olurlar.

Romatizması olan insanlar bir dönem belirti yaşamayabilirler, bir dönem ise belirtiler alevlenirler.

Şu anda romatizmanın tedavisi yok ancak doğru tedavi ve orta düzeyde egzersiz ile belirtiler hafifletilebiliyorlar. Romatizma tedavi edilmezse eklemler, kıkırdak doku ve kemikler hasar görmeye başlarlar.

Erken Belirtiler

Romatizmanın ana belirtileri eklem ağrısı ve sertliği. Bu belirtiler oluşmadan önce kişi bazı erken uyarı işaretleri de alabilir.

Bu erken belirtilerin bazıları genel olarak kişinin nasıl hissettiği ile alakalı, bazıları ise eklemlere özel. Eklemlerdeki belirtilerin romatizmaya işaret etmeleri daha yüksek ihtimal ve özellikle de bir eklemden fazlası veya vücudun her iki yanı da etkileniyorsa.

Bu uyarı işaretlerini tespit etmek insanların tedaviyi ilk fırsatta aramaları için imkan tanıyorlar. Bunlar şöyle sıralanıyorlar:

Yorgunluk

Diğer belirtiler ortaya çıkmadan önce, romatizması olan kişi aşırı yorgun ve enerjisiz hissedebilir. Ayrıca depresif de olabilir.

Yorgunluk hissi şunları etkileyebilir:

  • günlük aktiviteler
  • ilişkiler
  • cinsel istek
  • işyerindeki üretkenlik

Yorgun hissetmek vücudun eklemlerdeki inflamasyonlara tepkisidir.

Hafif Ateş

Romatoid artrit ile alakalı olan inflamasyon insanların kötü ve ateşli hissetmesine sebep olabilir. Sıcaklıkları hafifçe artmış olabilir ve bu belirti bazen yorgunluğa eşlik eden bir erken uyarıdır. Eklemlerde herhangi bir dikkat çekici etki olmadan ortaya çıkabilir.

Kilo Kaybı

Romatizmanın üçüncü uyarı işareti, sebebi belirsiz kilo kaybı ve bu da inflamasyonun direkt olmayan etkilerinden birisi olabilir.

Kişi yorgun ve ateşli hissettiği zaman iştahını kaybeder ve bu da kilo vermesine sebep olabilir.

Sertlik

Romatizmanın bir diğer erken işareti eklem sertliği. Sertlik bir veya iki küçük eklemde oluşabilir, genelde parmaklarda olur. Yavaş yavaş başlayabilir ancak bir kaç gün sürer.

Belli eklemleri etkileyen sertliğe ek olarak, bedendeki genel olarak sertlik ve katılık hissi de romatizmanın erken uyarı işaretlerindendir.

Bu tip sertlik insanları özellikle bir süre hareketsiz kaldıktan sonra etkiler. Sabah sertliğinin sebebi bu belirtidir ve romatizma hastalarının karakteristik şikayetleri arasındadır.

Eklem Hassasiyeti

Elleri ve ayakları etkileyen eklem hassasiyeti, romatizmanın tipik erken uyarı işaretleri arasındadır.

Ellerde, parmağın dibi ve orta kısmı arasındaki eklem hareket sırasında veya baskı yapıldığında hassas hissettirir.

Ayakta ise parmakların tabanındaki eklemler hassas olabilirler. Bu hassasiyet insanların topukları üzerinde yürümelerine sebep olabilir.

Eklem Ağrısı

Parmaklar, bilekler ve ayaklardaki eklem ağrıları romatizmanın işaretidirler. İnflamasyon eklemlerin dokusunu daha kalın hale getirir ve bu da fazladan eklem sıvısı üretimine sebep olur.

Bu faktörlerin ikisi de eklemleri çevreleyen kapsül üzerinde baskı oluşturur ve sinir uçlarını rahatsız ederek ağrıya sebep olur.

Eklem Şişkinliği

El ve ayaklarda şişmiş gibi görünen eklemler romatizmanın tipik işaretlerindendir. Eklem şişkinlikleri romatizma ilerledikçe daha belirgin hale gelirler ancak belli belirsiz bir şişkinlik erken dönem işareti olabilir.

Eklem Kızarması

Eklemlerdeki inflamasyon o bölgede kızarmaya sebep olabilir. El ve ayaklardaki eklemlerin çevrelerindeki cildin renk değişimi romatizmanın bir işaretidir.

Kızarmanın sebebi, inflamasyonun cilt çevresindeki kılcal damarların genişlemesine sebep olmasıdır. Daha geniş damarlar bölgeye daha fazla kan gelmesini sağlarlar ve bu da cilde kırmızı bir görünüm verir.

Eklem Sıcaklığında Artış

İnflamasyon kaynaklı eklem sıcaklığı kızarma ve şişmelerden önce ortaya çıkabilir.

Hissizlik ve Karıncalanma

El ve ayakları etkileyen karıncalanma ile hissizlik de romatizmanın erken işaretleri arasında olabilirler. Bu belirtiler eklemlerdeki inflamasyonun sinirlere baskı yapmasından kaynaklanır ve sonucunda his kaybı yaşanır.

Hareket Kabiliyetinde Azalma

Romatizmanın erken döneminde, kişinin bileğini öne arkaya döndürmekte zorlandığı fark edilebilir.

Hastalık ilerledikçe eklemlere gelen hasar bağları ve tendonları etkiler ve onları bükmek veya düzleştirmek daha zor hale gelir.

Her İki Tarafta Etkilenen Eklemler

Romatizmadan etkilenen insanlarların vücudun her iki yanındaki aynı eklemlerde belirtiler yaşamaları mümkün. Bu simetri yaygın olsa da bu rahatsızlığa sahip olan herkeste ortaya çıkmaz.

Komplikasyonlar

Tedavi edilmezse, romatizma eklemlere, çevredeki kıkırdaklara ve yakın kemiklere hasar vererek eklem deformasyonlarına sebep olur.

Romatizma tedavi edilmediğinde eklemlerin yakınlarında romatoid nodüller denilen sert kütlelere yol açabilir. Bu nodüller bu rahatsızlığa sahip olan insanlarda yaygın bulunan şeylerdir.

Eklem deformasyonları ve romatoid nodüllerin yanında romatizma şunlara sebep olabilir:

  • karpal tünel sendromu
  • gözler, kalp ve akciğerler gibi vücudun diğer bölgelerinde inflamasyonlar
  • kalp krizi ve felç riskinde artış

Risk Faktörleri

Doktorlar romatizma sahibi insanlarda bağışıklık sisteminin neden eklemlere saldırmaya başladıklarını bilmiyorlar.

Ancak araştırmalara göre bu rahatsızlıktan etkilenme riskinde artışa sebep olan bazı faktörler var:

  • Cinsiyet: Kadınlarda romatizma riski erkeklerden daha yüksek. 2011 yılında yapılan bir çalışmada, 12 kadından 1 tanesinde ve 20 erkekten 1 tanesinde yaşamları boyunca romatizma geliştirildiği görülüyor.
  • Sigara: 2009 yılındaki bir çalışmaya göre, sigara içmenin hem romatizma geliştirme riskinde artışa sebep olduğuna hem de hastalığın daha hızlı ilerlemesini sağladığına dair güçlü kanıtlar var.
  • Fazla kilolu olmak: 2016 yılındaki bir çalışmada obezite ile biraz artmış romatizma riski arasında bağlantı görülüyor.

Bazı araştırmalar ise romatizma riskini azaltan faktörleri gösteriyorlar. Bunlar şöyle:

  • Ölçülü alkol tüketimi: 2012 yılındaki bir çalışmaya göre ölçülü alkol tüketimi romatizma riskinde bir miktar düşüş ile alakalı.
  • Emzirme: 2014 yılındaki bir çalışmaya göre, emziren kadınların romatizma riski daha düşük.

Ne Zaman Doktora Gitmeli?

Kişi romatizmanın erken uyarıları ve belirtilerini gördüğü zaman doktora gitmeli. Doktor rahatsızlığı teşhis edebilir ve uygun tedaviyi önerebilir.

Romatizmanın erken teşhisi ve tedavisi, bu rahatsızlıktan kaynaklı komplikasyonların yaşanma ihtimalini azaltır.