B grubu vitaminlerden olan B12 vitamini, suda çözünebilen ve molekülündeki kobalt atomu nedeniyle kobalamin olarak da bilinen bir vitamindir. Genellikle bitki besin kaynaklarında değil de, hayvansal besin kaynaklarında bulunan B12 vitamini, vejetaryenlerde ve yaşlılarda eksiktir. B12 vitamini, folik asitle birlikte alyuvarların oluşumunda çalışmakta ve vücutta kansızlık oluşumunu önlemektedir. Kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gerekli olan B12 vitamini, yüksekliği durumunda kalp hastalıkları yaşanabilen homosistein düzeyinin de düşürülmesinde etkilidir. Sağlıklı bir sinir sistemine sahip olmak isteyen, vücuduna aldığı besinlerin sağlıklı bir şekilde emilmesi ve hazmedilmesini isteyen, güçlü bir hafıza, her gece rahat bir uyku çekmek isteyen, dahası sağlıklı olmak isteyen herkesin yeterince B12 vitamini alıyor olması gerekiyor. B12 vitamini eksikliğinde de başta kan değerleri olmak üzere vücudun pek çok fonksiyonunda yaşam kalitesini düşürecek sorunlar yaşanıyor.

Neden B12 vitamini eksikliği yaşanır?

B12 vitamini eksikliği yanlış beslenme alışkanlıkları ve sindirim sistemi sorunlarından kaynaklanır. B12 içeren besinleri yeterince tüketmeyen kişilerde doğal olarak B12 vitamini eksikliği görülür. Bu vitamini doğal yollarla almak isteyen kişilerin yeterli miktarda et, ciğer, süt, peynir, yoğurt, balık ve yumurta gibi hayvansal gıdaları tüketmeleri gerekiyor. Meyve, sebze, baklagiller, tahıl gibi sağlıklı diğer besinler bu vitamini barındırmadığından, bunları tüketmek B12 vitamini bakımından her hangi bir artı ifade etmez. Et ürünlerinin B12 içerikleri değişiklik göstermektedir. Bu paralelde tavuk, kırmızı etten daha az B12 barındırdığından sadece tavuk tüketerek yeterince B12 almak mümkün değil. Ancak yukarıda saydığım besinleri yeterince tükettiği halde B12 vitamini eksikliği görülen kişilerin sayısı hiç de az değil. İşte bu kişilerde de bu vitaminin emilimini engelleyen sinir sistemi hastalıkları bulunmaktadır. Bunlar Pernisyöz anemi, Atrofit gastrit, Crohn hastalığı, çölyak hastalığıdır. Bunun yanında mide ameliyatları, bazı ilaçların kullanımı ve yaşlanma da B12 vitamini eksikliğine yol açmaktadır. Bir de bunlara ek olarak sık sık alkol tüketmek de mide ve bağırsaklara hasar verdiği için sindirim sıvıları üretilemez ve B12 emilimi azalır, eksikliği ortaya çıkar.

B12 eksikliği belirtileri nelerdir?

B12 vitamini, sinir sisteminin düzenli çalışması ve kan oluşumu için önemlidir. Bu vitamin eksik olduğunda da kansızlık ve sinir sistemi sorunları ortaya çıkmaktadır. Bunlar;

  • B12 vitamini eksikliği vücutta kansızlığa ve dolayısıyla kaslarda oksijen eksikliğine sebep olduğundan, kişi kendisini sürekli yorgun ve halsiz hisseder.
  • Kansızlık durumunda kal ve karaciğer hücrelere ihtiyaç duyulan besin ve oksijeni sağlamak için çok daha fazla çalışmak durumundadır. Bu da kişide çarpıntı ve solunum sorunlarına sebep olur.
  • Kansızlıktan dolayı kişinin cildi solgunlaşır, cansızlaşır.
  • Kansızlık sebebiyle kişi iştahsızdır ve ne yerse yesin kilo alamaz.
  • B12 vitamini kişinin zihinsel fonksiyonlarının çalışmasında çok etkilidir, beynin doğal işleyişinde B12 çok önemlidir. Dolayısıyla bu vitaminin eksikliğinde kişinin algısı ve hafızası zayıflar.
  • Görme bozuklukları yaşanır.
  • Kişinin kulağı sürekli çınlar.
  • Kişi gergin ve depresif davranışlarda bulunur.
  • Kişinin dili şişer, kızarır, dilin üzerindeki pütürlü yapı kaybolur.
  • Kollar ve bacaklarda uyuşma başlar.
  • Çok uzun süre B12 yönünden fakir kalan bünyelerde, beyin küçülür, beyinde kalıcı hasarlar oluşur.
  • İleri yaşlardaki kişiler B12 vitamininden yoksun kaldıklarında, Alzheimer ve bunama gibi hastalıklar ortaya çıkar.

B12 vitamini eksikliği nasıl tedavi edilir?

B12 vitamini eksikliğinden şüphe eden kişilere test yapıldığında, bu eksikliğin beslenme bozukluğundan mı yoksa başka sebeplerden mi kaynaklandığı tespit edilir ve buna göre bir tedavi yöntemi belirlenir. Bu bağlamda B12 vitamini eksikliğinin şiddeti de önem taşıyor. Zira beslenme alışkanlıkları değişikliğiyle giderilebilecek kadar küçük miktarda bir eksiklikse doktor, hastaya uygun bir beslenme programı hazırlar. Ağırlıklı olarak tüketilmesi gereken besinleri önerir. Bunun ötesinde daha ağır bir B12 vitamini eksikliği durumundaysa takviye B12 vitaminlerinin ağız yoluyla alınması şeklinde yol izlenir.