Tiroit hastalıkları arasında en sık görülen tip haşimato tiroiditidir.Bu hastalık aslında bağışıklık sisteminin verdiği bir yanıt olarak gelişir. Vücudumuz tiroit bezini yabancı algılar ve onu yok etmeye çalışır . Tiroitte bir harabiyet oluşur . Bu haşımatonun birinci adımıdır . ne zaman ki görevi olan T3 T4 hormonlarının salgılanması azalır yani hipotiroidi dediğimiz durum gelişir, bu sebeple de hormon replesmanıyla yani T3 T4 hormonlarını dışarıdan bir tablet şeklinde ilaçla bu hormonları vücudumuza geri koyarız.
Hormon replasmanıyla her şeyi çözmüşüz gibi görünüyor olabilir ama maalesef durum o kadar kolay değil araştırmalar ilaç takviyesine rağmen haşimato semptomlarının yaşam kalitesini etkilediğini göstermektedir. Hormon replasmanına ek olarak beslenme düzeninde ve yaşam tarzında değişiklikler yapılması semptomları iyileştirmede etkilidir.
Haşimato tiroiditi hastalığı nasıl ortaya çıkar?
Tiroid boynumuzda bulunan kelebek şeklinde endokrin bezdir. Kalbimiz, akciğerlerimiz, iskelet sistemimiz, merkezi sinir sistemimiz , hemen hemen her organ sistemini etkilen hormonlar salgılar. Metabolizma ve büyümeyi de kontrol eder. Bağışıklık sistemimizden beyaz kan hücreleri (lenfositler) tiroitlerin protein yapısını zararlı gördüğü başka yapılara benzettiği için tiroit dokusuna yavaş yavaş zarar veren otoimmün bir hastalıktır.
Hastalığın kadınlarda görülme oranı daha sıktır. Haşimatonun semptomları hastalığa özgü değildir.Tiroid hormonlarının az salgılanmasına bağlı olarak gelişen hipotiroidi sonucu vücutta görülebilecek işaretler:
Kabızlık
Kilo almak ya da verememek
Kuru cilt
Depresyon
Tükenmişlik ,halsizlik
Soğuğa karşı fazla duyarlılık
Yüksek kolesterol
Saç dökülmeleri
Doğurganlık ile ilgili sorunlardır.
Herhangi bir semptomu yaşamadan uzun süre haşimato hastası olabilirsiniz. Çünkü bağışıklık hücreleriniz tiroidlere yavaş yavaş zarar verir. Harabiyetten dolayı hipotiroidi gelişene kadar fark edilmeyebilir.
Yaşam tarzı değişikliği yapmak neden gerekli?
Vücudumuzun üretemediği hormonu zaten yerine koyup tedavi oluyoruz fakat bu tedavi tek başına yeterli olmuyor. Diyet ve yaşam tarzı değişikliği Haşimatoyu yönetmekte önemlidir. Otoimmün bir hastalık olduğu için de bu kişilerde yüksek kolesterol, obezite, diyabet geilişme riski yüksektir.Belirli yiyecekleri kişinin hayatından çıkarması, bazı takviyeler alması ve yaşam tarzını değiştirmesi yaşam kalitesini önemli ölçüde arttırır. Aynı zamanda bağışıklık sisteminin sebep oluğu enflamasyonun geliştirdiği hasarı yavaşlatmak ,önlemek için önemlidir. Aynı zamanda kilo kontrolü, kan şekeri ve kolesterol seviyelerini yönetmeye yardımcı olur.
Glutensiz bir diyet
Yapılan araştırmalar gluten ve tahıl içermeyen diyetlerin bu kişilerde daha faydalı olduğunu göstermektedir. Tüm buğday ,arpa , çavdar gibi tahıllardan kaçınmak gerekir doğal olarak bunlara makarnalar ,ekmekler, soya soslaru-ı hatta bazen çok katı diyetlerde glüten içerin h,ç b,r şey tüketmemek için dikkatli olmak gerekebilir.
Diyetten sütü çıkarmak iyi bir fikir olabilir
Haşimato hastalığı olanlarda laktoz intoleransı çok yaygındır. Diyetten sütü çıkarıp hatta belki tüm süt ürünlerini çıkartıp ,tekrar diyete yavaş yavaş geri alarak kontrol etmek gerekebilir.
Antienflamatuar beslenmek gerekir. Kronik enflamasyonu azaltabilmek için sebze meyveden zengin entieflamatuar bir diyet semptomları iyileştirebilir.
İşlenmiş gıdalardan ve şekerden uzak bir beslenme düzeni benimsenmelidir. Son zamanlarda fonksiyonel tıbbın bakış açısıyla otoimmün hastalıkların başlıca sebebinin geçirgen bağırsaklar olduğu söyleniyor.bu sebeple bağırsaklarımızın sağlığına dikket etmeli ve bağırsaklarda enflamasyonu tetikleyen şekerlerden,işlenmiş gıdalardan uzak durmak gerekir.
Yine inflamasyonu azaltabilmek için omega 3 bakımından zengin beslenmek haşimato hastaları için önemlidir. Bu sebeple omega 3 takviyesi de alınabilir.
Bağırsak dostu beslenmek önemlidir demiştik bu noktada fermente ürünler tüketilebilir. Dost bakterilerin zarar görmesini engellemek için gereksiz antibiyotik tüketiminden kaçınılmalıdır.
Eliminasyon diyeti yapılabilir. Semptomlar çok ağır seyrediyorsa ya da diyetteki diğer iyileştirmelere rağmen istenen sonuç alınamıyorsa eliminasyon diyeti uygulanabilir.
Uyku kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir bu sebeple günde 8 saat kaliteli akşam saatlerinde uyku gereklidir. Stres yönetimi büyük önem taşır kişinin gerekirse nefes egzersizleri ve meditasyonlar yapması iyi gelecektir. Keyif verici ,orta tempoda 30 ile 60 dk arası yürüyüşler yapmak ,egzersizler yapmak da hastalığın seyrinde kişiyi iyilik haline taşıyacak etmenlerdendir.Sigara ve alkolden uzak durmak da hastanin sağlığı açısından atılması gereken adımlardandır.
Çinko ve selenyumdan zengin bir beslenme düzeni oluşturulmalıdır. Selenyum hormonların üretim yolarında gereklidir.bu sebeple selenyumdan içeren besinler diyete alınmalıdır. Selenyumdan zengin besinler :Brezilya fındığı, hindi,balık,ayçiçeği, soğan, karaciğer, tavukgöğsü, chia, mantar, sarımsaktır. Haşimato hastalarında genelde çinko eksikliği görülmektedir. Tavuk,hindi ,susam, yumurta, kabak çekirdeği, yer fıstığı ,kuzu eti,sarımsak ,ıspanak ,karaciğer ,mantar gibi besinler çinko kaynaklarıdır .
Haşimato otoimmün bir hastalıktır.Tedavi süreci sadece gerekli hormonları yerine koymakla bitmez. Beslenme düzeninde ve yaşam tarzında değişiklikler yapmak gerekir. Glutenden ve süt ürünlerinden uzak durmak semptomları hafifletir. Renkli, bol lif içeren çeşitli sebze meyve tüketimine özen gösterilmelidir. Omega 3 ,selenyum ve çinko kaynaklarından zengin bir beslenme düzeni besimsenmelidir. Aynı zamanda uyku düzeni oluşturmak ,stresi yönetebilmek ve yaşamın içerisinde egzersizi almak da yaşam kalitesini arttırmakta rol oynamaktadır.
