Hamilelik dönemi bir kadının yaşamının belki en zor, belki de en karmaşık dönemidir. Hamile olmak başlı başına önemli, farklı bir durumdur. Bu süreç içinde anne adayı kendisi çok sağlıklı olmalı ve bu düzlemde bebeğini de mümkün olan en sağlıklı şekilde dünyaya getirmelidir. Bu süreç içinde anne adayının yediği, içtiği her şey, giyim, kuşam tercihi, egzersiz olanakları, uykusu, dinlenmesi, arkadaş ve eşle olan ilişkiler gibi onlarca husus çok önemlidir. Tüm yaşam alışkanlıklarında hamileliğe özel bir düzenleme ve uygulama planı yapmak gerekiyor. Zira normal dönemde kadının sağlığına, yaşamına iyi gelen pek çok şey gebelikte zararlı ya da yasak olabilir veya bunun tam tersi olarak normalde tüketilmeyen besinler hamilelikte gerekli olabilir. Unutmamak gerekiyor ki; hamilelik dönemi bir hastalık süreci değildir, ancak hasta olma ya da bebeğin gelişimini olumsuz etkileme riskinin çok yüksek olduğu hassas bir dönemdir. İşte tam da bu bağlamda hamilelik döneminde bitki çayları, faydalı olanlar, zararlı olanlar, hangisinden ne kadar içilmeli gibi sorulara yanıt bulmak önemlidir.

Hamilelik döneminde bitki çayı içmek zararlı mı?

En baştan belirtmekte fayda var ki, hamilelik döneminde bitki çayı tüketilmesi genel olarak önerilen bir durum değildir. Bitki çayları vücudun sindirim, sinir, bağışıklık sistemlerine direkt olarak etki edebildiğinden çok güçlüdürler. Bu bakımdan bebeği ve anne adayını olumsuz etkileme ihtimali olan bitki çaylarının kesinlikle tüketilmemesi, olumlu etkileyebilecek olanlarınsa günde 2 fincanı geçmemesi gerekiyor. Ancak hamilelik döneminde anne adayının her hangi bir hastalığa önlem olsun ya da hastalığı tedavi etsin diye ilaç kullanması çok da mümkün değil. Bu sebeple de olması muhtemel ya da zaten var olmuş sinir, sindirim ve bağışıklık sistemi problemlerinde de bazı faydalı bitki çaylarından yararlanmak mümkündür. Örneğin hamilelik döneminde soğuk algınlığı, grip, nezle gibi bakteriyel, virüs kaynaklı hastalıklara yakalanmamak için doktor kontrolünde zencefil, ıhlamur, kuşburnu ve kekik çayı tüketilebilir. Bu sayede anne adayının özellikle bağışıklık sistemi çok daha güçlü olacaktır.

Hamilelik döneminde hangi bitki çayları içilebilir?

Hamilelik döneminde artan ve değişen hormon seviyelerinin olumsuz etkilerini azaltmak adına anne adayları genellikle; rezene, nane, zencefil, ıhlamur, limon, papatya, kuşburnu, normal siyah çay, elma, portakal, turunç gibi meyve çayları ve yeşil çay tüketiyorlar. Bunlar gebelik döneminin sorunlarından olan bulantı, humsa, halsizlik, kabızlık gibi sorunlara çözüm olabiliyor, kimi zaman gerilen sinirleri gevşetebiliyor. Bu çayların miktarı günde 2 bardağı geçmediği sürece doktorlar da tüketime izin veriyorlar. Bu paralelde rezene, ısırgan ve papatya çaylarının da emzirme döneminde anne sütünü artırdığı bilindiğinden tüketimi doktorlar tarafından teşvik ediliyor. Ancak yeşil çayın, hamilelik döneminde folik asit emilimini kısıtladığına dair görüşler bulunuyor. Bu bakımdan yeşil çayı hiç tüketmemek, günde 1 fincan kadar tüketmek ya da en doğrusu doktora danışarak tüketmek faydalı olur. Bunlara ek olarak bazı bitkisel preparatları tüketmek de hamilelik dönemi sorunlarını önlemekte etkili olabilir. Bunlar;

  • Elma ve elma kabuğu kompostosu, mide bulantısı, mide yanması ve ekşimesini önler.
  • Melisa çayı; değişen hormonsal dengelerin gerdiği sinirleri gevşetir, yumuşatır, özellikle de uykuya dalmakta zorlanan anne adaylarının daha kolay ve rahat uyumasını sağlar.
  • Acerola kirazı; içeriğinde bulunan yüksek orandaki C vitamini ile anne adayının bağışıklık sistemini güçlendirir, özellikle viral hastalıklara yakalanma riskini azaltır, düşük riskini azaltır, rahim kaslarını güçlendirir ve doğumun daha kolay yapılmasına yardımcı olur.
  • Lavanta yağı; anne adayının hamilelik döneminde aldığı fazla kilolardan kaynaklı kasık ve diğer kas ağrılarını hafifletmekte etkilidir. Bunun için az miktardaki bir suyun içine lavanta yağı damlatıp temiz bir havluyu bu karışıma batırın ve kasıklarınıza ya da ağrıya kaslarınıza koyun bir süre bekleyin. Ağrı ve kasılmaların azaldığını fark edeceksiniz.
  • Hurma; hamilelik döneminde pek çok kadının yaşadığı kansızlık sorununa çözüm olabilecek, folik asit ihtiyacının da bir bölümünü karşılayabilecek bir meyvedir. Bu bakımdan hamilelikte kansızlık soru yaşamamak, folik asit alabilmek için günde 2-3 tane hurma yemenizi öneriyorum.

Hamilelik döneminde hangi bitki çayları zararlı?

Hamilelik döneminde asla tüketilmemesi gereken çayların başında ada çayı geliyor. Buna ek olarak sinameki, fesleğen, ahududu, keten tohumu, anason, ebegümeci, meyan kökü, lavanta, yaban mersini, melisa yaprağı, kedi otu, karanfil, sarı çiğdem, mine çiçeği, barut ağacı kabuğu, kanarya otu, ökseotu, tarçın, safran, akçaağaç, kimyon, yasemin, melek otu, oğul otu,  biberiye, aloe vera, karahindiba, civanperçemi gibi bitki çaylarının hamilelik döneminde tüketilmesi sakıncalı bulunuyor. Zira bu çayların rahim kasılmalarının sıklığı ve şiddetini artırdığı, dolayısıyla da düşük, erken doğum, kanama riskini tetiklediği biliniyor. Özellikle ahududu çayının rahim kasılmalarını başlatma, tetikleme etkisinin bilinirliği çok uzun yıllar öncesine dayanıyor. Bu bakımdan doğum süresi gelen ya da geçen kadınların bir an önce doğum yapmaları için ebelerin anne adaylarına ahududu çayı içirebiliyorlar. Bunların dışında maydanoz kürü, maydanoz çayı gibi maydanoz içeren içeceklerin hamilelik döneminde hiç tüketilmemesi, maydanozun kontrollü olarak tüketilmesi doğru olacaktır. İşte hamilelik döneminde tüketilmesi önerilmeyen bu bitki çaylarının özellikle de hamileliğin ilk ve son dönemlerinde az da olsa, asla içilmemesi gerekiyor.

Hamilelikte bitki çayı tüketecek olanlara öneriler?

  • Hamilelik dönemi, çok hassas bir süreç olduğu için bu dönemde yediğiniz, içtiğiniz her şeyi, yaptığınız egzersizleri, uyku düzeninizi, kullandığınız bakım ürünlerini ve aslında her şeyi öncelikle doktora danışın, ondan öneri alın.
  • Hamilelikte bitki çayı konusunda da yine doktorunuzdan öneri almanızı öneriyorum. Bu bağlamda zararlı olabilecek bitki çaylarını hiç tüketmemek, faydalı olanları da günde 2 fincandan fazla içmemek en doğru yaklaşım olacaktır.
  • Hamilelik dönemi için doktorun önerdiği bitki çaylarını marketlerde satılan karışımlar halinde almak yerine, aktarlardan bitkileri tek tek saf halde almak daha doğru olacaktır. Zira paket halinde satılan karışım bitki çaylarının içeriğinden emin olabilmek her zaman mümkün olmayabilir.

Hamilelikte kafein tüketimine dikkat edin!

Hamilelikte kafeinin zararlı olabileceği pek çok anne adayı tarafından biliniyor. Ancak nelerin kafein içerdiği ise pek fazla bilinmiyor. Zira kafein denilince aklına sadece kahve gelen kişilerin sayısı da hiç de az değil. Örneğin çok masum zannedip şifa bulmak için tüketilen yeşil çayın içerdiği kafein oranı çok yüksektir. Bu bakımdan hamilelik döneminde ve özellikle de ilk 12 hafta içinde yeşil çay tüketiminin günde 1 fincan ile sınırlanması gerekiyor. Aksi halde aşırı kafein tüketimi spontan düşük yaşanmasına sebep olabiliyor. Yeşil çay dışında çikolatada da, çikolata ve kakao içeren tüm gıdalarda, siyah çayda, kahvede, kola tarzı içeceklerde fazlaca kafein bulunuyor. Bu bakımdan kafeinsiz kahveler, siyah çayı daha açık ve limonlu tüketmek, yeşil çayı ve çikolatayı da olabildiğince azaltmak, ancak asitik içeriğinden dolayı hamilelik döneminde kolayı tamamen yaşamdan, beslenme programından çıkarmak gerekiyor.