Ülser, karın kısmında veya ince bağırsakta bulunan yaralardır. Bu yaralar, midenizi sindirim asidinden koruyan kalın mukus tabakası hasar aldığında ortaya çıkar. Mide ülseri kolaylıkla tedavi edilebilir, ancak uygun şekilde tedavi edilmezse ciddi hasarlar verebilir.
Ne sebep olur?
Mide ülserinin tek bir sebebi yoktur. Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar, Aspirin gibi nonsteroid anti-inflamatuvar ilaçların uzun süreli kullanımı, genetik, yaşam tarzı (stres, sigara) ve bazı gıdalar, Zollinger-Ellison sendromu( vücudun aşırı mide asidi üretmesini sağlayan nadir bir hastalık) gibi çeşitli nedenler ülsere neden olabilir. Sigara içmek, sıklıkla steroid kullanımı, hiperkalsemi ve aşırı alkol tüketimi ise ülsere direk davetiye çıkarır.
Belirtileri nelerdir?
Ülserin midede ağrı, kilo kaybı, iştahsızlık, bulantı veya kusma, şişkinlik, mide ekşimesi gibi belirtileri vardır. En yaygın belirtisi ise, midede yanma hissi ya da ağrıdır. Midenizi boşalttığınızda ağrı daha yoğun olur ve birkaç dakika veya birkaç saat sürebilir.
Bu belirtileri yaşıyorsanız mutlaka doktorunuzla görüşün, tedavi edilmediği zaman ülser gerçekten bir bela olabilir.
Nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz sizden kan ya da dışkı testi isteyebilir. Mide ülserlerinin teşhisinde kullanılan diğer testler ve prosedürler:
Baryumlu Röntgen: İçtiğiniz beyaz bir sıvı (baryum) mide ve ince bağırsağın röntgen filminde görünmesine yardımcı olur.
Endoskopi: Ülsere bakmak için ağızdan mideye ince, ışıklı bir tüp yerleştirilip kontrol edilir.
Endoskopik biyopsi: Bir parça mide dokusu alınır ve analiz edilir.
Tedavisi
Tedavi ülserinizin sebebine göre değişebilir. Çoğu ülser ilaç tedavisiyle iyileştirilebilir ancak ender durumlarda cerrahi gerekebilir. Genelde görmezden gelinse de ülserde tedavi gerçekten önemlidir. Bu yüzden mutlaka doktorunuzla görüşün. Aktif olarak kanayan bir ülseriniz varsa, muhtemelen IV ülseri ilaçlarıyla tedavi edilirsiniz.
Ameliyatsız tedavi
Hafif dereceli ülserlerde genelde antibiyotik tedavisi uygulanır. Doktorunuz fazla asit üretimini engelleyen ilaçlar verecektir. Ülser genellikle tedaviye hızlı cevap verir. Belirtiler yok olsa bile, doktorunuz tarafından verilen ilaçları almaya devam etmelisiniz. Tedaviyi daha etkili kılmak için sigarayı, alkolü ve asitli gıdalardan kaçınmalısınız.
Tedavinin bazı yan etkileri ;
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- ishal
Bu yan etkiler geçicidir. Fakat yan etkileri ileri derecede hissederseniz ve uzun sürerse mutlaka doktorunuzla görüşün, ilacınızı değiştirecektir.
Cerrahi tedavi
Çok nadir durumlarda ülser ameliyat gerektirebilir. İyileşmeyen, ilaç tedavisine yanıt vermeyen, kanayan ve mideye zarar vermeye devam eden ülserlerde ameliyat gerekebilir. Bu ameliyatlarda ülsere neden olan yara başka bölgelerden alınan dokularla dikilir, kanayan arter tedavi edilir, asidi azaltmak işin mideye sinir eklenebilir.
Oluşabilecek Komplikasyonlar
Ülser ne kadar uzun süre tedavi edilmezse, komplikasyon oluşma riski o kadar artar. Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız doktorunuzla görüşün:
- Durmayan ani, keskin acı
- Siyah veya kanlı dışkı
- Kanlı kusmuk
Bunlar, midenin aşınmış olduğunu veya bir kan damarında hasar olduğuna işaret eder.Dikilen dokuda oluşan hasar da başka bir muhtemel komplikasyondur. Doku gıdanın mideden ince bağırsağa geçmesini önleyebilir.
Ülserin Önlenmesi
Bakterilerin yayılmasını önlemek ve enfeksiyon riskini azaltmak için ellerinizi düzenli olarak sabun ve su ile yıkayın. Tüm yiyeceklerin uygun şekilde temizlendiğinden ve iyice pişirildiğinden emin olun.
İlaç kaynaklı ülseri önlemek için, bu ilaçları kullanmayı bırakın (mümkünse) veya kullanımlarını sınırlayın. Eğer kullanmanız gerekiyorsa, bu ilaçları alırken önerilen dozajı uyguladığınızdan ve alkol almadığınızdan emin olun.
Yaşam tarzınızda yapacağınız değişiklikleri ülser oluşumunu önlemeye de yardımcı olabilir. Alkol tüketiminin sınırlandırılması, sigarayı bırakmak ve stressiz yaşam ülseri önleyebilir.
